Η κραταιά αντίληψη για τον κόσμο των διεθνών σχέσεων και της διπλωματίας είναι ότι «οι μεγάλοι παίκτες», δηλαδή τα ισχυρά κράτη, καθορίζουν τις τύχες των σχετικά πιο ανίσχυρων κρατών. Σύμφωνα με τη Ρεαλιστική Σχολή Σκέψης των Διεθνών Σχέσεων, αυτή η αντίληψη αντικατοπτρίζει εν πολλοίς την πραγματικότητα. Επιπλέον, συχνά αντιλαμβάνεται κανείς την εξωτερική πολιτική ως άσκηση της λεγόμενης Υψηλής πολιτικής, με εμπλεκόμενους διπλωμάτες, μυστικές υπηρεσίες, άσκηση επιρροής μέσω της πίεσης οικονομικής, πολιτικής και στρατιωτικής ισχύος κλπ.
Ωστόσο, τα πράγματα σήμερα είναι λίγο διαφορετικά. Δε βρισκόμαστε πλέον στην εποχή των κατακτητών, όπου η απόλυτη στρατιωτική ισχύς ήταν το Α και το Ω. Δεν βρισκόμαστε καν στην ψυχροπολεμική εποχή όπου η ανάγκη τήρησης των ισορροπιών μέσω δημιουργίας «σφαίρας επιρροής» και προπαγάνδας ήταν το ζητούμενο για τις μεγάλες δυνάμεις. Και βεβαίως, έχουμε ξεπεράσει και την μετα-ψυχροπολεμική εποχή, όπου η μια υπερδύναμη – οι ΗΠΑ- μπορούσαν να παρεμβαίνουν, λίγο έως πολύ, ανενόχλητες (βλέπε Γιουγκοσλαβία, Ιράκ κλπ).
Σήμερα, οι συσχετισμοί δυνάμεων σε ένα ασταθές διεθνές σύστημα αλλάζουν συνεχώς, με την οικονομική διπλωματία να παίζει πολύ μεγάλο ρόλο και την παρουσία περιφερειακών δυνάμεων να μεταβάλει τα γεωστρατηγικά δεδομένα, θέτοντας πολλές και διαφορετικές παραμέτρους που οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τους, τόσο εκείνοι που διαμορφώνουν την εξωτερική πολιτική όσο και εκείνοι που την ασκούν. Επιπλέον, υπάρχει άλλος ένας σημαντικός παράγοντας που δυσκολεύει ακόμη περισσότερο τις επιλογές των μεγάλων δυνάμεων στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής. Αυτός είναι η τεράστια επιρροή των διεθνών ΜΜΕ. Ενώ λοιπόν, η άσκηση διπλωματίας ήταν παραδοσιακά ένα «παιχνίδι» που διεξαγόταν κατά κύριο λόγο «κεκλεισμένων των θυρών», η δύναμη των Μέσων ενημέρωσης σε ότι αφορά στη διαμόρφωση της παγκόσμιας κοινής γνώμης δεν επιτρέπει «ωμότητες» και λάθη. Σήμερα, υπό το άγρυπνο βλέμμα του Τύπου, οι κινήσεις των κρατών και των ηγετών τους πρέπει να είναι πολύ καλά «ζυγισμένες» ώστε να τηρούνται οι απαραίτητες ισορροπίες.
Ένα πολύ καλό παράδειγμα αυτής της τήρησης των ισορροπιών και αποφυγής λαθών είναι η στρατηγική που ακολουθεί το επιτελείο της Αμερικανικής κυβέρνησης στο ζήτημα της συνεχιζόμενης κρίσης στη Συρία. Με τη στρατηγική που ακολουθεί, ο Πρόεδρος Ομπάμα καταφέρνει να μην σύρει τις ΗΠΑ σε άλλη μια απευθείας στρατιωτική εμπλοκή –ιδιαίτερα τη στιγμή που η απόσυρση από το Αφγανιστάν αποτελεί προτεραιότητα. Καταφέρνει ταυτόχρονα να κρατήσει τη Ρωσία μακριά και να αφήσει το Ιράν να συρθεί ουσιαστικά μέσα στο «πρόβλημα». Το κυριότερο όμως είναι ότι καταφέρνει να μην κάνει το Συριακό «δικό του» πρόβλημα, συνδέοντας τη δεύτερη θητεία του ως Πρόεδρος με μια επέμβαση η οποία ίσως του κοστίσει αργότερα, όπως συνέβη σε προκατόχους του.
Συνεπώς, διαφαίνεται ότι η άσκηση εξωτερικής πολιτικής σήμερα είναι περισσότερο ένα παιχνίδι στρατηγικής που βασίζεται περισσότερο στην ικανότητα τήρησης ισορροπιών μακροπρόθεσμα και κυρίως στην ξεκάθαρη επικοινωνία της ορθότητας των επιλογών και λιγότερο στην ωμή εκμετάλλευση της ισχύος με σκοπό το γεωστρατηγικό όφελος.
