Το σοβαρότερο έλλειμμα η Ελλάδα το έχει στο ανθρώπινο δυναμικό της. Από το πιο απλό επίπεδο που είναι η πρόσληψη ενός υπαλλήλου μέχρι το πιο σύνθετο, που αφορά στα πόστα διακυβέρνησης. Παντού η ίδια εικόνα. Παντού «μετρίως μέτριοι και πάντα μετρημένοι», όπως έλεγε ένα παλιό τραγουδάκι.
Πρέπει να διαβάζω κάθε εβδομάδα πάνω από είκοσι με τριάντα βιογραφικά που φτάνουν στην εταιρεία μου από ανθρώπους που αναζητούν εργασία. Τα περισσότερα εξ αυτών είναι τέλεια γραμμένα. Τίτλοι σπουδών, αντικείμενα επαγγελματικής ενασχόλησης, επαγγελματικές ικανότητες και δεξιότητες, κοινωνικά ενδιαφέροντα, όραμα, τα πάντα όλα. Βιογραφικά γραμμένα από ανθρώπους που αν κάτι σίγουρα έμαθαν στη ζωή τους είναι να γράφουν ένα τέλειο βιογραφικό. Ως εκεί όμως. Διότι η εικόνα του βιογραφικού με την εικόνα την πραγματική εικόνα είναι η μέρα με τη νύχτα. Οι εννιά στους δέκα έχουν πιστέψει και οι ίδιοι στο «μεγαλείο» του βιογραφικού τους και θεωρούν πως είναι, όπως συνηθίζω να λέω, « ο Ιησούς Χριστός ξανά επί γης , απλά δεν έχει αναγνωριστεί ακόμη γιατί δεν έχει βγει το σχετικό δελτίο τύπου». Το αποτέλεσμα είναι είτε να εγκαταλείψουν από το στάδιο της συνέντευξης είτε να εγκαταλείψουν λίγο καιρό αφότου δοκιμαστούν στο πεδίο της πραγματικής δουλειάς.
Δεν τους λείπουν ούτε οι γνώσεις, ούτε τα εφόδια. Και οι σπουδές είναι καλές και τα πτυχία καλά και όλα. Αυτό που δεν έχουν είναι η «φωτιά» μέσα τους. Αυτό που κάνει τον άνθρωπο να βάζει στόχους και να τους πετυχαίνει. Αυτό που κάνει τον άνθρωπο να πιστεύει στον εαυτό του και στη δυνατότητά του να γίνεται διαρκώς καλύτερος σε αυτό που κάνει. Ίσως γιατί οι στόχοι μιας ολόκληρης γενιάς επιτυγχάνονται εύκολα μέχρι τώρα με τη στήριξη της οικογένειας. Ίσως γιατί δεν χρειάστηκε ποτέ μέχρι σήμερα να πιστέψουν στον εαυτό τους καθώς πίστευαν στο κόμμα και στις πολιτικές διασυνδέσεις, οπότε το είχαν σίγουρο πως με τα κατάλληλα «γυρίσματα του καιρού» θα έβγαιναν εύκολα και χωρίς προσπάθεια στον αφρό.
Αυτός ο τόπος πήγε μπροστά όσο πήγε, από ανθρώπους που «έπιαναν την πέτρα και την έστυβαν». Ανθρώπους με όνειρα και αντοχές, που δεν δείλιαζαν να αναμετρηθούν με πελώριες προκλήσεις και να βγουν νικητές. Αυτοί οι άνθρωποι όλο και σπανίζουν. Θες η καλοπέραση, θες η ευζωία, θες τα κεκτημένα, οι νεότερες γενιές έχουν πλαδαρέψει ψυχικά. Τα βρήκαν όλα έτοιμα, για αυτό τους λείπει το σφρίγος και τους περισσεύει ο ναρκισσισμός και η αλαζονεία. Δεν δέχονται πως θα μπορούσαν να ασχοληθούν με οτιδήποτε λιγότερο από μια θέση Γενικού Διευθυντή!
Η κρίση ασφαλώς θα κατεβάσει αρκετούς από τα σύννεφα στα οποία συνήθιζαν ως σήμερα να περνάνε τον καιρό τους, φαντασιωνόμενοι πως ο κόσμος υπάρχει μόνον για τη δική τους ευχάριστη και ανέμελη διανομή στη διάρκεια της ζωής τους. Όμως ήδη αυτή η αλαζονική μετριότητα έχει εξαπλωθεί παντού σαν μεταδοτικός ιός. «Φωστήρες» που κλειδώνουν δυνατότητες και προοπτικές μη τυχόν και βρεθεί κάποιος και ξεγυμνώσει τη μετριότητά τους. Ίσως η πιο επικίνδυνη μορφή διαπλοκής να είναι η «ιερή συμμαχία των μετρίων» για να διατηρούνται τα πάντα σε αυτή τη χώρα «μετρίως μέτρια και πάντα μετρημένα».
Όποια κι αν είναι τα γεωπολιτικά, φυσικά και ενεργειακά πλεονεκτήματα μιας χώρας, στο τέλος οι άνθρωποι είναι αυτοί που καλούνται να τα ενεργοποιήσουν. Το ανθρώπινο δυναμικό είναι ο πραγματικός πολλαπλασιαστής για την ανάπτυξη αλλά και την εθνική ισχύ μιας χώρας. Κι εδώ έχουμε πρόβλημα, μεγάλο πρόβλημα. Διότι το ανθρώπινο δυναμικό στην Ελλάδα, από το ψιλικατζίδικο της γειτονιάς μέχρι μεγάλους ομίλους και θέσεις – κλειδιά στη διακυβέρνηση, δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις πραγματικές ανάγκες των καιρών. Κινητικότητα και δυναμισμό μπορεί μια χώρα να εξασφαλίσει μόνο αν διαθέτει ένα καταρτισμένο και φιλοπρόοδο ανθρώπινο , με ευρύ ορίζοντα, με τόλμη, με φαντασία, με αντοχή, με διάθεση να εργαστεί σκληρά χωρίς ωράριο.
Αν δεν βρεθεί τρόπος να ξανανάψει αυτή η «φωτιά» τώρα που χτύπησε το καμπανάκι της κρίσης, φοβάμαι πως αυτό θα γίνει – γιατί θα γίνει αναγκαστικά – με πολύ πιο βίαιους τρόπους, μέσα από στάχτες και αποκαΐδια. Από την ιστορία όμως πρέπει να βγάζουμε κάποια συμπεράσματα, ώστε να μην αναγκαζόμαστε κάθε τόσο να βιώνουμε εθνικές καταστροφές για να παίρνει, επιτέλους, ο Έλληνας μπροστά.
ΥΓ: Με ρωτούσε χθες ένας φίλος μου που θέλει να αγοράσει αυτοκίνητο τη γνώμη μου για κάποια μοντέλα. Η συμβουλή που του έδωσα ήταν η εξής: « Πρέπει πρώτα στο μυαλό σου να ξεκαθαρίσεις ένα στρατηγικό ερώτημα: θες να οδηγήσεις ή θες να γαμήσεις;». Τηρουμένων των αναλογιών αυτό το στρατηγικό ερώτημα υπάρχει και για το μεγάλο πρόβλημα του ανθρώπινου δυναμικού στην Ελλάδα. Θέλουμε να οδηγήσουμε αυτή τη χώρα κάπου ή θέλουμε να τα γαμήσουμε όλα;
