Γράφει ο Ceteris Paribus
Οι «τιμές» που επιφύλαξε ο Αλέξης Τσίπρας στον Φρανσουά Ολάντ κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Αθήνα ήταν πράγματι εντυπωσιακές. Η ερμηνεία γι’ αυτή την άκρως κολακευτική για τον Γάλλο Πρόεδρο σκηνοθεσία είναι κοινός τόπος: ο Έλληνας πρωθυπουργός στηρίζει πολλές ελπίδες στη Γαλλία για υποστήριξη στα κρίσιμα μέτωπα της πρώτης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος αλλά και της ελάφρυνσης του ελληνικού κρατικού χρέους. Όμως, οι πολιτικές σχέσεις και η συνεργασία των δύο ανδρών δεν εξαντλούνται σε αυτό.
Μια αθέατη και πάντως μη αξιολογηθείσα πλευρά αυτών των σχέσεων αφορούν τη συνεργασία τους και συμπόρευση για τη δημιουργία ενός νέου τοπίου στην ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία. Ο τρίτος κορυφαίος παράγοντας της ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας που συμμετέχει στη «ζύμωση» και συμπράττει σε αυτή την κατεύθυνση, είναι ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς, με τον οποίο ο Αλέξης Τσίπρας θα μεταβεί μαζί του στη Λέσβο, με αντικείμενο το προσφυγικό. Από τον κ. Σουλτς ο Αλέξης Τσίπρας αναμένει χείρα βοηθείας τόσο στο προσφυγικό όσο και στη συμμετοχή του Ευρωκοινοβουλίου στην αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος. Για το πρώτο, ήδη ο κ. Σουλτς με δηλώσεις του και μιλώντας μάλιστα εκ μέρους της Γερμανίας, έθεσε όρους πρώτο τη «δίκαιη κατανομή» των προσφύγων σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και δεύτερο να υπάρξει βοήθεια στις χώρες που υποδέχονται το προσφυγικό ρεύμα – μιλώντας για χώρες-μέλη, την Ελλάδα.
Αν ο Αλέξης Τσίπρας περιμένει από τους Ολάντ – Σουλτς αυτή τη βοήθεια, το ερώτημα είναι τι περιμένουν αυτοί από τον Αλέξη Τσίπρα. Και η απάντηση είναι: τη συμμετοχή του σε ένα σχέδιο ανασύνθεσης της ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας! Το οποίο θα είναι πολιτικά επωφελές τόσο για τον κ. Ολάντ όσο και για τον κ. Σουλτς: Ο μεν Φρανσουά Ολάντ, για να ανακάμψει η δημοτικότητά του ενόψει των προεδρικών εκλογών του 2017 (στις οποίες ήδη δήλωσε ότι επιθυμεί να είναι ξανά υποψήφιος), ο δε Μάρτιν Σουλτς επειδή θέλει ένα διευρυμένο και ανανεωμένο σοσιαλδημοκρατικό χώρο για να στηρίξει την επανεκλογή του στη θέση του προέδρου του Ευρωκοινοβουλίου στις εκλογές στα τέλη του 2016 (η θητεία του είναι 2,5 χρόνια).
Οι Ολάντ και Σουλτς έχουν κάνει περισσότερο από σαφές ότι σε τέτοιους σχεδιασμούς προτιμούν να συμμαχούν με ένα κυβερνητικό κόμμα όπως ο ΣΥΡΙΖΑ και έναν πρωθυπουργό όπως ο Αλέξης Τσίπρας, παρά με ένα κόμμα όπως το ΠΑΣΟΚ που χαροπαλεύει μεταξύ πολιτικής φθοράς και αφθαρσίας. Η δήλωση του Ευάγγελου Βενιζέλου ότι «η Σοσιαλιστική Διεθνής έχει τμήμα την Ελλάδα και είναι το ΠΑΣΟΚ», εκφράζει ανάγλυφα την ανησυχία από το «μπάσιμο» του ΣΥΡΙΖΑ και του Αλέξη Τσίπρα στα εδάφη της ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας…
Από την άλλη, και ο Αλέξης Τσίπρας δεν «βολεύεται» πλέον στο στενό κορσέ του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΚΕΑ). Ύστερα από τη μνημονιακή στροφή και τη νίκη στις εκλογές, θέλει να έχει πιο αποτελεσματικά πολιτικά στηρίγματα. Εξάλλου, το ΚΕΑ δεν κατάφερε να αναπτύξει κάποια σπουδαία δυναμική και ταλανίζεται από εσωτερικούς διχασμούς. Πρόσφατα, το αριστερό Μπλόκο της Πορτογαλίας, μέλος του ΚΕΑ, έφτασε μια ανάσα από τη συγκρότηση κυβέρνησης μαζί με το πορτογαλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα. Καθόλου τυχαία, ακούγεται ότι το αριστερό Μπλόκο μαζί με τον ΣΥΡΙΖΑ θα είναι οι νέες διευρύνσεις για τη δημιουργία ενός νέου ευρωπαϊκού σοσιαλδημοκρατικού χώρου…
Εννοείται ότι μια τέτοια πολιτική ανασύνθεση δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Είναι όμως ταυτόχρονα κάτι περισσότερο από μια απλή «πολιτική υπόθεση εργασίας», είναι πολιτικό σχέδιο με αρκετά στοιχεία ρεαλισμού. Όπως εξάλλου έδειξε και η πρόσφατη ευρωπαϊκή ιστορία, η Γαλλία, η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ελλάδα, με τα αντίστοιχα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, ήταν οι χώρες-πρωταγωνιστές στην «ένδοξη» περίοδο της ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας. Όμως η επανάληψη των παλιών θριάμβων είναι μια δύσκολη υπόθεση. Και προϋποθέτει πάντα ένα «δυναμισμό» που απαιτεί ρηξικέλευθο πρόγραμμα ανατροπής των κατεστημένων ευρωπαϊκών ισορροπιών.
Από αυτή την άποψη, ίσως ο νέος ηγέτης των Βρετανών Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν φέρνει μια πραγματικά νέα και πραγματικά ρηξικέλευθη πρόταση. Μένει να δούμε αν θα είναι κι αυτός στο «κόλπο» ή θα παραμείνει μέχρι νεωτέρας μια μοναχική αιρετική φωνή. Αν οι Ολάντ, Τσίπρας και Σουλτς, ίσως και ο Ρέντσι, έχουν το σθένος να αμφισβητήσουν «στα ίσια» τη γερμανική ηγεμονία του ακραίου νεοφιλελευθερισμού, η Ιστορία ίσως αφιερώσει κάποιες σελίδες της σε ένα τέτοιο εγχείρημα…
