Ο υπουργός Οικονομικών της Βρετανίας Ρίσι Σούνακ ανακοίνωσε το σχέδιό του για τον προϋπολογισμό απέναντι σε μια «οικονομική κατάσταση έκτακτης ανάγκης» στη χώρα εν μέσω της πανδημίας και πριν από το πλήρες σοκ του Brexit.
Σε μια ομιλία στη Βουλή των Κοινοτήτων, ο Σούνακ ανακοίνωσε τις επίσημες προβλέψεις σύμφωνα με τις οποίες η βρετανική οικονομία θα καταγράψει μια πρωτόγνωρη πτώση 11,3% του ΑΕΠ το 2020 προτού ανακάμψει με ρυθμό 5,5% το επόμενο έτος και 6,6% το 2021.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη συρρίκνωση της βρετανικής οικονομίας εδώ και περισσότερα από 300 χρόνια.
Η Βρετανία θα πρέπει να περιμένει μέχρι τα τέλη του 2022 προτού η οικονομία της επανέλθει στα επίπεδα που ήταν πριν από την υγειονομική κρίση.
«Η υγειονομική έκτακτη κατάσταση είναι ακόμη εδώ και η οικονομική κατάσταση έκτακτης ανάγκης έχει μόλις αρχίσει. Ως εκ τούτου, η άμεση προτεραιότητά μας είναι να προστατεύσουμε τη ζωή και το επίπεδο διαβίωσης», είπε ο υπουργός παρουσιάζοντας ένα τεράστιο σχέδιο δημοσίων δαπανών.
«Οι οικονομικές ζημίες θα είναι πιθανόν μακροπρόθεσμες», είπε.
Το έλλειμμα του προϋπολογισμού θα ανέλθει στα 394 δισεκ. λίρες για το τρέχον δημοσιονομικό έτος, δηλ. 19% του ΑΕΠ, εξαιτίας των άνευ προηγουμένου προσπαθειών για στήριξη της απασχόλησης απέναντι στο σοκ της πανδημίας, διευκρίνισε ο Σούνακ.
Οι αριθμοί βασίζονται στις προβλέψεις του δημόσιου οργανισμού OBR (Office for Budget Responsibility) σύμφωνα με τις οποίες το ποσοστό της ανεργίας θα φθάσει την κορύφωσή του το δεύτερο τρίμηνο του 2021 στο 7,5%, δηλ. 2,6 εκατ. άνθρωποι θα είναι άνεργοι.
Απέναντι στις κολοσσιαίες αυτές δαπάνες, το βρετανικό χρέος υπερβαίνει εδώ και μερικούς μήνες τα 2.000 δισεκ. λίρες.
Ο Σούνακ επιβεβαίωσε νέα μέτρα στήριξης της απασχόλησης, κυρίως έναν μηχανισμό που προβλέπει τη διάθεση 2,9 δισεκ. λιρών για περίοδο τριών ετών προκειμένου να βοηθηθούν «ένα εκατομμύριο και πλέον άνθρωποι που είναι άνεργοι να αναζητήσουν δουλειά».
Επίσης, θα παραταθεί έως τα τέλη Μαρτίου ένα πρόγραμμα μαθητείας που δίνει τη δυνατότητα στους εργοδότες να λάβουν 2.000 λίρες για κάθε νέα πρόσληψη εκπαιδευόμενου προκειμένου να καταπολεμηθεί η ανεργία, η οποία άρχισε σαφώς να ξαναπαίρνει την ανιούσα τους τελευταίους μήνες.
Η πανδημία έπληξε ιδιαίτερα την αεροπλοΐα, τον τουρισμό, τη διανομή, την εστίαση και τους χώρους νυκτερινής ζωής ή ακόμη τα γυμναστήρια.
Η Βρετανία είναι η χώρα που θρηνεί τους περισσότερους νεκρούς στην Ευρώπη, με τουλάχιστον 55.000 θανάτους.
Λίγο πριν από την ομιλία του Σούνακ, η Ντάουνινγκ Στριτ είχε χαρακτηρίσει τις προβλέψεις του OBR «κρύο ντους», προσθέτοντας πως «το (οικονομικό) κόστος θα ήταν πολύ πιο υψηλό αν δεν είχαμε αναλάβει δράση όπως το κάναμε».
Η κυβέρνηση έχει ήδη δαπανήσει γύρω στα 280 δισεκ. λίρες για να βοηθήσει «τη χώρα μας να περάσει την κρίση του κορονοϊού», ένα μέρος των οποίων για την παράταση του μηχανισμού αναστολής σύμβασης εργασίας έως τον Μάρτιο του 2021, συνέχισε ο 40χρονος υπουργός.
Η Βρετανία πρόκειται επίσης να μειώσει σημαντικά την αναπτυξιακή βοήθεια για το επόμενο έτος στο 0,5% από το 0,7% του ΑΕΠ συνήθως, ανακοίνωσε που προκάλεσε πλημμυρίδα επικρίσεων, κυρίως της βραβευμένης με Νόμπελ Ειρήνης Μαλάλα Γιουσαφζάι.
Εκτός από την προστασία των θέσεων εργασίας και 3 δισεκ. επιπλέον για το Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS), ο υπουργός είπε ότι 254 εκατ, λίρες θα διατεθούν για τη στήριξη των αστέγων, ο αριθμός των οποίων εκτοξεύθηκε από την αρχή της πανδημίας.
Τέλος ανήγγειλε τη δημιουργία ενός νέου ταμείου περιφερειακής «επανεξισορρόπησης» ύψους 4 δισεκ. λιρών για επενδύσεις στις υποδομές των πιο υποβαθμισμένων περιοχών, μια από τις μεγάλες προεκλογικές υποσχέσεις του πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον.
