Γράφει ο Γιάννης Κουτρουμπής
Πρόσφατα το Υπουργείο Εργασίας παρουσίασε το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο που αναμένεται να προκαλέσει πολλές αντιδράσεις στους πολίτες λόγω των διατάξεων του, οι οποίες προβλέπουν για εθνική σύνταξη τα 384 ευρώ με παράλληλη αύξηση των εισφορών των εργαζομένων και αλλαγές στους συντελεστές αναπλήρωσης, αλλά και την ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων σε ένα.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με το σχέδιο νόμου που έχει δοθεί στην δημοσιότητα, το νέο ασφαλιστικό προβλέπει ποσοστά αναπλήρωσης από 0,8% έως 2% για τους συνταξιούχους ενώ η Εθνική Σύνταξη προσαρμόζεται στα 384 ευρώ. Ανάλογα με το άθροισμα των συντάξεων αλλά και το οικογενειακό εισόδημα των δικαιούχων καθορίζεται και το ΕΚΑΣ –από 57 έως 230 ευρώ.
Το νομοσχέδιο προβλέπει και τη σύσταση Εθνικού Συμβουλίου Κοινωνικής Ασφάλειας, το οποίο, όπως αναφέρεται, θα λειτουργεί ως συμβουλευτικό όργανο των υπουργείων Υγείας, Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης για τη «χάραξη των πολιτικών της Πολιτείας, στο πλαίσιο του Ενιαίου Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλειας».
Συντελεστές αναπλήρωσης
Το σχέδιο που προτείνει η κυβέρνηση, περιλαμβάνει ανάμεσα σε άλλα, επανυπολογισμό συντάξεων με νέους συντελεστές αναπλήρωσης και ενοποίηση όλων των ταμείων σε ένα. Συγκεκριμένα, οι κλιμακωτοί συντελεστές αναπλήρωσης με βάση τις περιόδους ασφάλισης έχουν εξής:
-Από 0 έως 15 χρόνια συντελεστής 0,80% για κάθε έτος.
-Από 15 έως 18 χρόνια συντελεστής 0,92% για κάθε έτος.
-Από 18 έως 21 χρόνια συντελεστής 1,04% για κάθε έτος.
-Από 21 έως 24 χρόνια συντελεστής 1,16% για κάθε έτος.
-Από 24 έως 27 χρόνια συντελεστής 1,29% για κάθε έτος.
-Από 27 έως 30 χρόνια συντελεστής 1,42% για κάθε έτος.
-Από 30 έως 33 χρόνια συντελεστής 1,55% για κάθε έτος.
-Από 33 έως 36 χρόνια συντελεστής 1,69% για κάθε έτος.
-Από 36 έως 39 χρόνια συντελεστής 1,84% για κάθε έτος.
-Από 39 έως 42 χρόνια και περισσότερα συντελεστής 2% για κάθε έτος.
Από την αρχή του 2016, η σύνταξη λόγω γήρατος, αναπηρίας και θανάτου του φορέα κύριας ασφάλισης υπολογίζεται ως το άθροισμα δύο τμημάτων –της εθνικής και της ανταποδοτικής σύνταξης.
Το νομοσχέδιο τονίζει ότι η εθνική σύνταξη αποσκοπεί στην αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και δεν χρηματοδοτείται από ασφαλιστικές εισροές αλλά από τον κρατικό υπολογισμό.
Εθνική σύνταξη
Η Εθνική Σύνταξη καταβάλλεται σε όλους, όσοι διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα για τουλάχιστον δεκαπέντε (15) έτη, μεταξύ του 15ου και του 67ου έτους της ηλικίας τους ή του έτους της ηλικίας τους στο οποίο, κατά τις οικείες διατάξεις, θεμελιώνουν δικαίωμα πλήρους σύνταξης. Η μόνιμη διαμονή αποδεικνύεται με τη διαδικασία που προβλέπεται για τη χορήγηση άδειας διαμονής στους πολίτες τρίτων xωρών. Το ποσό της μειώνεται για τους συνταξιούχους λόγω γήρατος κατά 1/40 για κάθε χρόνο που υπολείπεται των σαράντα (40) ετών διαμονής στην Ελλάδα, μεταξύ του 15ου και του 67ου έτους της ηλικίας.
Το ποσό της εθνικής σύνταξης μειώνεται αναλογικά στις περιπτώσεις θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος σε μειωμένη σύνταξη λόγω γήρατος ή λόγω αναπηρίας. Η μείωση της εθνικής σύνταξης προκειμένου για τους ασφαλισμένους που λαμβάνουν μειωμένη σύνταξη γήρατος, ανέρχεται σε 1/200 για κάθε μήνα που υπολείπεται για τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης.
Μειωμένη σύνταξη λόγω αναπηρίας
Για τους συνταξιούχους που λαμβάνουν μειωμένη σύνταξη λόγω αναπηρίας με ποσοστό 67% έως και 79,99% χορηγείται το 75% της εθνικής σύνταξης, και με ποσοστό από 50% έως και 66,99% χορηγείται το 50% αυτής. Οι προσαρμογές αυτές δεν έχουν εφαρμογή σε όσους συνταξιοδοτούνται με τις διατάξεις του ν. 612/1977 (ΦΕΚ 164 Α`), καθώς και για τα πρόσωπα του τετάρτου εδαφίου της περίπτωσης α` της παραγράφου 1 των άρθρων 1 και 26 του π.δ. 169/2007 (ΦΕΚ 210 Α`).
Σύνταξη λόγω θανάτου
Στις περιπτώσεις χορήγησης σύνταξης λόγω θανάτου, το ποσό της εθνικής σύνταξης προσδιορίζεται για τον επιζώντα σύζυγο και κάθε συνδικαιούχο με βάση το δικαιούμενο ποσοστό σύνταξης λόγω θανάτου σύμφωνα διατάξεις του ασφαλιστικού φορέα προέλευσης, άλλως του κληρονομικού δικαίου. Προκειμένου για τέκνα, η καταβολή του εν λόγω ποσοστού της εθνικής σύνταξης λήγει με τη συμπλήρωση των ορίων ηλικίας που ορίζονται από το άρθρο 13. Το καταβαλλόμενο σε αυτά ποσοστό, μετά τη διακοπή χορήγησης του, προστίθεται στο ποσοστό που χορηγείται στο δικαιούχο επιζώντα σύζυγο και έως το ποσοστό της δικαιούμενης σύνταξης. Σε περίπτωση επιμερισμού της εξ ιδίου δικαιώματος σύνταξης μεταξύ δικαιούχου και τέκνων, το ποσό της εθνικής σύνταξης κατανέμεται κατά τα ποσοστά του επιμερισμού.
Αύξηση των ήδη αυξημένων εισφορών
• Αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών κατά μιάμιση ποσοστιαία μονάδα 1% για τους εργοδότες και 0,5% για τους εργαζομένους, ώστε να μη χρειαστεί μείωση συντάξεων. Σε περίπτωση που τελικά η διαπραγμάτευση πορευθεί προς μία μικρότερη αύξηση, τότε πιθανότατα η αναπροσαρμογή να είναι 0,5% για τους εργοδότες και 0,5% για τους εργαζομένους και σε αυτήν την περίπτωση θα απαιτηθούν μειώσεις στις επικουρικές, με την κυβέρνηση να έχει βάλει ως όριο μείωσης τα ποσά κάτω των 170 ευρώ.
• Νέο τρόπο υπολογισμού των εισφορών. Οι αλλαγές θα είναι σαρωτικές, θα τρέξουν από το 2017 και θα υλοποιηθούν σε δόσεις. Θα καθορίζονται ως ποσοστό επί του μισθού (ίδιο για δημόσιο και ιδιωτικό τομέα) ή του εισοδήματος (για αγρότες και ελεύθερους επαγγελματίες). Αναμένεται να ισχύσει ένα νέο μοντέλο σαν αυτό που εφαρμόζεται από το ΙΚΑ για όλους τους μισθωτούς και για όσους υπάρχουν παρεκκλίσεις προβλέπεται μεταβατική περίοδος μέχρι 31/12/2018. Για ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους η εισφορά θα υπολογίζεται επί του πραγματικού φορολογητέου εισοδήματος αρχής γενομένης από το 2017. Για τους αγρότες προβλέπεται μεταβατική περίοδος μέχρι το 2019, ώστε οι εισφορές τους να εξισωθούν με τους υπόλοιπους ασφαλισμένους.
• Εθνικός Φορέας Ασφάλισης για όλους, με συγχώνευση όλων των Ταμείων κύριας σύνταξης και Πρόνοιας (εφάπαξ). Ενιαίοι κανόνες υπολογισμού των εισφορών και της παροχής σύνταξης. ΟΓΑ και ΝΑΤ παραμένουν αυτοτελή νομικά πρόσωπα μόνο για τις προνοιακές παροχές.
Εν κατακλείδι, το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο περιέχει πολλές διατάξεις που θα δημιουργήσουν ακόμα μεγαλύτερα προβλήματα στους συνταξιούχους από αυτά που ήδη αντιμετωπίζουν, αλλά και η Κυβέρνηση θα πρέπει να σκεφτεί την παραίτηση της, καθώς το νομοσχέδιο αυτό επιβεβαιώνει την πλήρη αλλαγή των θέσεων της και της ίδιας της πολιτικής της ταυτότητας.
