Ένα νέο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που ονομάζεται σημασιολογικός αποκωδικοποιητής μπορεί να μεταφράσει την εγκεφαλική δραστηριότητα ενός ατόμου – ενώ ακούει μια ιστορία ή φαντάζεται σιωπηλά να λέει μια ιστορία – σε μια συνεχή ροή κειμένου.
Το σύστημα που αναπτύχθηκε από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Όστιν θα μπορούσε να βοηθήσει τους ανθρώπους που έχουν υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο και ενώ έχουν νοητική συνείδηση, αδυνατούν να επικοινωνήσουν με κατανοητό τρόπο.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nature Neuroscience», βασίζεται εν μέρει στην τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης των προγραμμάτων ChatGPT της Open AI και το Bard της Google.
Σε αντίθεση με άλλα συστήματα αποκωδικοποίησης της γλώσσας που βρίσκονται υπό ανάπτυξη, αυτό το σύστημα δεν απαιτεί από τους χρήστες να έχουν χειρουργικά εμφυτεύματα, καθιστώντας τη διαδικασία μη επεμβατική. Οι συμμετέχοντες δεν χρειάζεται επίσης να χρησιμοποιούν λέξεις μόνο από μια προκαθορισμένη λίστα.
Η εγκεφαλική δραστηριότητα μετριέται με τη χρήση σαρωτή fMRI μετά από εκτεταμένη εκπαίδευση του αποκωδικοποιητή, κατά την οποία το άτομο ακούει ώρες podcasts στον σαρωτή. Στη συνέχεια και υπό την προϋπόθεση ότι το άτομο έχει δώσει την συγκατάθεσή του για την αποκωδικοποίηση των σκέψεών του, η ακρόαση ή η αφήγηση μιας ιστορίας επιτρέπει στο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης να παράγει το αντίστοιχο κείμενο μόνο από την εγκεφαλική δραστηριότητα.
«Για μια μη επεμβατική μέθοδο, αυτό είναι ένα πραγματικό άλμα προς τα εμπρός σε σύγκριση με ό,τι έχει γίνει προηγουμένως, το οποίο είναι συνήθως μεμονωμένες λέξεις ή σύντομες προτάσεις», δήλωσε ο Άλεξ Χουθ, επικεφαλής της μελέτης. «Βάζουμε το μοντέλο να αποκωδικοποιεί συνεχή γλώσσα για παρατεταμένες χρονικές περιόδους με περίπλοκες ιδέες», σημείωσε.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι περίπου τις μισές φορές, το σύστημα παρήγαγε κείμενο που πλησίαζε το επιδιωκόμενο νόημα των αρχικών λέξεων του συμμετέχοντα. Για παράδειγμα, όταν ένας συμμετέχοντας άκουσε την πρόταση «Δεν έχω ακόμα το δίπλωμα οδήγησης» κατά τη διάρκεια ενός πειράματος, οι σκέψεις του μεταφράστηκαν σε: «Δεν έχει καν αρχίσει να μαθαίνει να οδηγεί ακόμα». Ακούγοντας την φράση: «Δεν ήξερα αν έπρεπε να ουρλιάξω, να κλάψω ή να το σκάσω. Αντ’ αυτού, είπα, ‘Αφήστε με ήσυχο!’» αποκωδικοποιήθηκε ως: «Άρχισε να ουρλιάζει και να κλαίει και μετά είπε απλώς, ‘Σου είπα να με αφήσεις ήσυχο’».
Οι ερευνητές ζήτησαν από τους συμμετέχοντες να παρακολουθήσουν τέσσερα σύντομα βίντεο χωρίς ήχο ενώ βρίσκονταν στον σαρωτή. Ο σημασιολογικός αποκωδικοποιητής μπόρεσε να χρησιμοποιήσει την εγκεφαλική τους δραστηριότητα για να περιγράψει με ακρίβεια ορισμένα στοιχεία των βίντεο.
Προς το παρόν το σύστημα δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί εκτός εργαστηρίου επειδή βασίζεται στον σαρωτή fMRI. Ωστόσο οι ερευνητές πιστεύουν ότι μελλοντικά θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει φορητά συστήματα απεικόνισης του εγκεφάλου, όπως η λειτουργική φασματοσκοπία εγγύς υπέρυθρου (fNIRS).
Οι ερευνητές έχουν καταθέσει αίτηση για δίπλωμα ευρεσιτεχνίας.
