Σημαντικές αλλαγές περιλαμβάνει το νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης για τον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα της Ποινικής Δικονομίας, στο πλαίσιο των προεκλογικών εξαγγελιών της κυβέρνησης.
Οι αλλαγές αφορούν κυρίως σε θέματα τρομοκρατίας, έκτισης ποινών από πολυισοβίτες, όπως ο Δημήτρης Κουφοντίνας και η αυστηρότερη αντιμετώπιση ποινικών συμπεριφορών για έκνομες συμπεριφορές μέσα στην πόλη (μολότοφ), εισβολές σε δημόσια κτίρια (Ρουβίκωνας) και λοιπά.
Επίσης σημαντικές είναι οι διατάξεις που εκ νέου προβλέπουν ως κακούργημα την ενεργητική δωροδοκία (σε αντίθεση με τον Κώδικα που ψηφίστηκε τον περασμένο Ιούνιο) και εκείνες που προβλέπουν ότι το αδίκημα της απιστίας για τα τραπεζικά στελέχη θα διώκεται μόνον κατόπιν μηνύσεως.
Η διάταξη στοχεύει στο να διευκολυνθούν οι τράπεζες στη διευθέτηση των λεγόμενων κόκκινων δανείων.
Ενδιαφέρουσες είναι και οι διατάξεις που επιβάλλουν σημαντικές ποινές για τους οδηγούς που οδηγούν πιωμένοι και για όσους υπο την επήρεια ουσιών θέτουν σε κίνδυνο ζωές και περιουσίες.
Αναλυτικά οι διατάξεις
Επιθέσεις σε δημόσιους χώρους και συμβολαιογράφους
Με τις προωθούμενες διατάξεις σφίγγει ο νομικός κλοιός γύρω από τα μέλη της αναρχικής ομάδας «Ρουβίκωνας», αλλά και γύρω από πρόσωπα που διαπράττουν αδικήματα εις βάρος συμβολαιογράφων που διενεργούν πλειστηριασμούς.
Αυστηροποιείται το νομικό πλαίσιο και για όσους επιτίθενται σε δημοσίους υπαλλήλους κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, όπως αυτές που δέχτηκαν το περασμένο καλοκαίρι εφοριακοί που διενεργούσαν ελέγχους.
Τρομοκρατία: Τιμωρείται η χρηματοδότηση και παροχή πληροφοριών
Ακόμη, ενισχύεται το ποινικό οπλοστάσιο της χώρας σε ό,τι αφορά τα εγκλήματα τρομοκρατίας καθώς η εσωτερική νομοθεσία εναρμονίζεται με Κοινοτική Οδηγία και για πρώτη φορά θεσπίζονται ποινές ακόμη και για ταξίδια στο εξωτερικό υπόπτων για τρομοκρατία, ενώ τιμωρούνται η χρηματοδότηση τρομοκρατικών οργανώσεων αλλά και η παροχή πληροφοριών για τέλεση τρομοκρατικών πράξεων.
Κακούργημα εκ νέου η δωροδοκία
Οσον αφορά το αδίκημα της δωροδοκίας-δωροληψίας υπαλλήλων, αυτό μετατρέπεται σε κακούργημα μετά την κόκκινη κάρτα από τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ). Για τους πολυϊσοβίτες, όπως οι καταδικασθέντες για την υπόθεση της 17Ν, (Δημήτρης Κουφοντίνας) προβλέπεται ότι θα έχουν δικαίωμα να ζητήσουν αποφυλάκιση μόνο αφού εκτίσουν 22 έτη από την ποινή που τους έχει επιβληθεί και όχι 17, όπως προβλέπεται σήμερα.
Με μήνυση η δίωξη τραπεζικών στελεχών
Για το αδίκημα της απιστίας που αναφέρεται στο άρθρο 390 του Ποινικού Κώδικα προβλέπεται ότι για τις τράπεζες η ποινική δίωξη θα γίνεται μετά από σχετική μήνυση ενώ για τις υπόλοιπες κατηγορίες (κρατικούς λειτουργούς για παράδειγμα) προβλέπεται η αυτεπάγγελτη δίωξη από εισαγγελέα.
Ποινές για τρομοκρατικές απειλές μέσω Διαδικτύου
Ποινή φυλάκισης έως τρία έτη «σε όποιον δημόσια με οποιονδήποτε τρόπο ή μέσω του Διαδικτύου απειλεί με τέλεση τρομοκρατικής πράξης ή προκαλεί ή διεγείρει σε διάπραξή της και έτσι εκθέτει σε κίνδυνο δημόσια τάξη».
Με την ίδια ποινή φυλάκισης (έως τρία έτη) τιμωρείται όποιος πραγματοποιεί ταξίδια «με σκοπό να τελέσει ή να συμβάλει στην τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος, να συμμετάσχει στις δραστηριότητες τρομοκρατικής ομάδας, με επίγνωση του γεγονότος ότι η εν λόγω συμμετοχή θα συμβάλλει στις εγκληματικές δραστηριότητες αυτές της ομάδας ή με σκοπό να προσφέρει ή να παρακολουθήσει εκπαίδευση για τέλεση τρομοκρατικών πράξεων».
Αυστηρή μεταχείριση για μολότοφ
«Όποιος κατασκευάζει, προμηθεύεται, ή κατέχει εκρηκτικές ύλες, ή εκρηκτικές βόμβες από τις οποίες μπορεί να προκληθεί κίνδυνος για άνθρωπο τιμωρείται με φυλάκιση τριών ετών». Αντίθετα, αν χρήση των βομβών μολότοφ γίνεται σε δημόσιους χώρους ο δράστης θα τιμωρείται με κάθειρξη έως δέκα έτη (κακούργημα). Πάντως ο δράστης δεν τιμωρείται αν παραδώσει με τη θέλησή του στις αρχές τις εκρηκτικές ύλες που κατέχει ή εμπόδισε άλλους να κάνουν χρήση αυτών.
Τρία χρόνια για «ντου» σε δημόσια κτίρια
Φυλάκιση έως τρία έτη προβλέπεται για όποιον παράνομα εισέρχεται και παραμένει σε δημόσια κτίρια (νοσοκομεία, πρεσβείες, δικαστήρια, επιχειρήσεις κοινής ωφελείας ΔΕΗ, κ.τλ.) «και προκαλεί έτσι διακοπή η σοβαρή διατάραξη της ομαλής διεξαγωγής της υπηρεσίας».
Κακούργημα η διακεκριμένη κλοπή
Κακούργημα με προβλεπόμενη ποινή κάθειρξης έως δέκα έτη άλλα και χρηματική ποινή, αποτελεί η διακεκριμένη κλοπή, δηλαδή όταν η αξία των κλοπιμαίων είναι άνω του ποσού των 120.000 ευρώ. Επίσης, κακούργημα αποτελεί και η κλοπή ή διάρρηξη που έγινε από δυο η περισσότερα άτομα που είχαν συγκροτήσει συμμορία για το σκοπό αυτό, ανεξάρτητα της αξίας των κλοπιμαίων.
Βαριές ποινές για πιωμένους οδηγούς
Μέχρι και ισόβια κάθειρξη για όποιον οδηγεί υπό την επήρεια αλκοόλ ή ναρκωτικών και προκαλέσει απώλεια ανθρώπινων ζωών.
Οι αλλαγές στον Κώδικα της Ποινικής Δικονομίας
Μικρότερης έκτασης αλλά σημαντικές είναι και οι αλλαγές που σημειώνονται στον Κώδικα της Ποινικής Δικονομίας, το νομοθέτημα δηλαδή, που οργανώνει την απόδοση της ποινικής δικαιοσύνης στη χώρα μας.
Και πάλι Μονομελές Εφετείο
Επανέρχεται, διότι καταργήθηκε τον περασμένο Ιούνιο, ο θεσμός του Μονομελούς Εφετείου για να επιτυχανθεί η εκκαθάριση χιλιάδων υποθέσεων που εκκρεμούν καθώς το Μονομελές Εφετείο είχε συμβάλει στην σύντομη εκδίκαση των ποινικών υποθέσεων και μάλιστα των σοβαρών.
Καταργείται δικαίωμα του υπουργού
Με τις νέες διατάξεις καταργείται όπως είχε υποδείξει η GRECO η δυνατότητα που είχε ο εκάστοτε υπουργός Δικαιοσύνης να αναστέλει διώξεις για δωροδοκία και δωροληψία. Η κατάργηση γίνεται για λόγους προφανείς συμμόρφωσης της χώρας μας κα για την πληρότητα του νομικού πλαίσιου.
Κατ’οίκον έρευνες μόνο με εισαγγελέα
Διορθώσεις και αποσαφηνίσεις γίνονται για τις κατ’ οίκον έρευνες καθώς κρίθηκε αναγκαίο να διασαφηνιστεί ρητά ότι η παρουσία δικαστικού λειτουργού αφορά μόνον τις έρευνες σε κατοικία, ούτως ώστε να αποφευχθούν σχετικές συγχύσεις.
Εισάγεται επιπλέον μεταβατική διάταξη όσον αφορά την διατήρηση της ισχύος ερευνών που ήδη έχουν γίνει. Η ρύθμιση αποσκοπεί στο να διατηρηθούν ισχυρές οι έρευνες, που έχουν διενεργηθεί από την 1.7.2019 , όταν άρχισε η ισχύς του Κώδικα που ψηφίστηκε επί προηγούμενης κυβέρνησης, ακόμα και αν δεν έγιναν με την παρουσία εκπροσώπου της δικαστικής αρχής. Εξαιρείται η έρευνα σε κατοικία, για την οποία απαιτείται πάντοτε η παρουσία εκπροσώπου της δικαστικής αρχής.
Σχετικά με τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας
Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις αποσκοπούν στην βελτίωση διατάξεων του ΚΠΔ προκειμένου να καταστούν περισσότερο λειτουργικές και να συνδράμουν στην εύρυθμη λειτουργία των δικαστηρίων και στην απονομή της ποινικής δικαιοσύνης.
Το άρθρο 29 τροποποιείται προκειμένου να συμμορφωθεί η χώρα προς τις υποδείξεις της GRECO. Με την τροποποίηση αφαιρείται από τον εκάστοτε Υπουργό Δικαιοσύνης η δυνατότητα να αναστείλει διώξεις για δωροδοκία ή δωροληψία. Η συγκεκριμένη ρύθμιση αποσκοπεί στην πληρότητα του νομικού μας πλαισίου.
Το άρθρο 35 ΚΠΔ τροποποιείται προκειμένου να καταστεί σαφές ότι από την αρμοδιότητα του Εισαγγελέα Εγκλημάτων Διαφθοράς εξαιρούνται οι περιπτώσεις που εφαρμόζεται η διάταξη του άρθρου 86 παρ. 1 του Συντάγματος και ο νόμος περί ευθύνης υπουργών.
Η τροποποίηση άρθρου 110 για το Μονομελές Εφετείο αποσκοπεί στην επανεισαγωγή του ως δικαστηρίου ουσίας. Αυτό κρίθηκε αναγκαίο για την αποσυμφόρηση των προς εκδίκαση υποθέσεων και την επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης.
Η διόρθωση του άρθρου 253 για τις κατ’ οίκον έρευνες κρίθηκε αναγκαία ώστε να διασαφηνιστεί ρητά ότι η παρουσία δικαστικού λειτουργού αφορά μόνον τις έρευνες σε κατοικία, ούτως ώστε να αποφευχθούν σχετικές συγχύσεις.
Εισάγεται επιπλέον μεταβατική διάταξη όσον αφορά την διατήρηση της ισχύος ερευνών. Η ρύθμιση αποσκοπεί στο να διατηρηθούν ισχυρές οι έρευνες, που έχουν διενεργηθεί από την 1.7.2019 έως την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού, ακόμα και αν δεν έγιναν με την παρουσία εκπροσώπου της δικαστικής αρχής. Εξαιρείται η έρευνα σε κατοικία, για την οποία απαιτείται πάντοτε η παρουσία εκπροσώπου της δικαστικής αρχής.
