Η κλιματική κρίση επηρεάζει ήδη τον κόσμο με πολλαπλούς τρόπους και μελλοντικά θα μπορούσε να αναδιαμορφώσει τις κοινωνίες, λένε οι επιστήμονες. Όπως και άλλα καταστροφικά γεγονότα, η κλιματική αλλαγή θα προκαλέσει ένα ντόμινο επιπτώσεων στις κοινωνίες.
Η πανδημία του κορονοϊού, για παράδειγμα, άφησε πίσω της εκατομμύρια νεκρούς και επηρέασε τη ζωή εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων με τρόπους που ακόμη δεν έχουν κατανοηθεί πλήρως. Οι φετινοί ισχυροί σεισμοί στην Τουρκία και τη Συρία όχι μόνο σκότωσαν περισσότερους από 20.000 ανθρώπους, αλλά εκτόπισαν χιλιάδες άλλους και αποκάλυψαν συστημικά προβλήματα διαφθοράς που εξακολουθούν να επηρεάζουν τον τουρκικό λαό.
Η κλιματική αλλαγή θα μπορούσε επίσης να αναδιαμορφώσει τις κοινωνίες καθώς η μαζική κλιματική μετανάστευση που θα προκαλέσει, θα πυροδοτήσει αλυσιδωτές επιπτώσεις. Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, πρόσφυγες είναι οι άνθρωποι που εκτοπίζονται βίαια λόγω διώξεων ή συγκρούσεων. Ωστόσο η κλιματική αλλαγή είναι πιο πιθανό να εκτοπίσει τους ανθρώπους μέσα στις ίδιες τους τις χώρες και να τους ωθήσει να αναζητήσουν προστασία από τις κυβερνήσεις τους.
«Όταν μιλάμε για κλιματικό εκτοπισμό, αντί να σκεφτόμαστε κλιματικούς πρόσφυγες που έρχονται από άλλες χώρες, θα πρέπει να σκεφτόμαστε ανθρώπους που εκτοπίστηκαν από τυφώνες ή πυρκαγιές», δήλωσε η Στέφανι Σουόρτς, πολιτική επιστήμονας στο London School of Economics που μελετά την αναγκαστική μετανάστευση.
Είναι δύσκολο να το δεις έτσι, πρόσθεσε, επειδή δεν πρόκειται για ξένους πρόσφυγες ή μετανάστες. Όλοι θα μπορούσαμε να γίνουμε πρόσφυγες ή μετανάστες.
Σε ορισμένες ακραίες περιπτώσεις, όπως τα νησιά του Ειρηνικού που απειλούνται από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, η εσωτερική μετανάστευση μπορεί να μην είναι δυνατή. Και οι κλιματικές καταστροφές μπορεί επίσης να επιδεινώσουν άλλες αιτίες της διασυνοριακής μετανάστευσης, όπως βία ή αδύναμες αγορές εργασίας.
Ωστόσο, η έρευνα δείχνει ότι η κλιματική μετανάστευση θα ενισχύσει τις υπάρχουσες τάσεις, όπως τις μετακινήσεις πληθυσμών από τις αγροτικές στις αστικές περιοχές για εύρεση εργασίας.
Η κλιματική αλλαγή θα επηρεάσει τους πάντες – οι εκπομπές αερίων που παγιδεύουν τη θερμότητα, οι οποίες προκαλούνται κυρίως από την καύση ορυκτών καυσίμων, υπερθερμαίνουν ολόκληρη τη Γη, όχι μόνο ορισμένες χώρες. Η μετανάστευση στο εσωτερικό των χωρών θα απαιτήσει πολιτικές πολύ ευρύτερες και πιο ποικίλες από τον έλεγχο των συνόρων, και θα είναι πρωτίστως θέμα ευθύνης των κυβερνήσεων απέναντι στους πολίτες τους.
«Οι άνθρωποι είναι εξίσου πιθανό να μεταναστεύσουν σε περιοχές με περιβαλλοντική ευπάθεια όσο και από αυτές», διαπίστωσε έκθεση της βρετανικής κυβέρνησης το 2011. «Για παράδειγμα, μέχρι το 2060, αναμένεται ότι 114 με 192 εκατομμύρια περισσότεροι άνθρωποι θα ζουν σε περιοχές που είναι επιρρεπείς σε πλημμύρες στην Αφρική και την Ασία», αναφέρει η έκθεση.
Σε ορισμένες χώρες, η εσωτερική μετανάστευση προς τα μεγάλα αστικά κέντρα θα απαιτήσει τη δημιουργία νέων ανθεκτικών κατοικιών για τη στέγαση των ανθρώπων που εκτοπίστηκαν από τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Οι κοινωνικές υπηρεσίες επίσης θα πρέπει να προσαρμοστούν στις μεταβαλλόμενες ανάγκες των νέων κατοίκων.
Σε πολλά μέρη του κόσμου αυτοί που θα πληγούν περισσότερο είναι εκείνοι που δεν έχουν άλλη επιλογή από το να παραμείνουν σε μέρη που βιώνουν ακραίες θερμοκρασίες, φυσικές καταστροφές και άλλες άμεσες συνέπειες της αύξησης της θερμοκρασίας.
«Οι άνθρωποι που είναι πιο πιθανό να μετακινηθούν είναι αυτοί που διαθέτουν τους περισσότερους πόρους», δήλωσε η Σουόρτς. «Έτσι, αυτοί που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη να μετακινηθούν συχνά είναι εκείνοι που δεν μπορούν να το κάνουν εξαιτίας της κλιματικής κρίσης», πρόσθεσε.
Μια από τις σημαντικότερες προκλήσεις της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής είναι ότι απαιτεί νέες πολιτικές στρατηγικές και συμφωνίες σε μια στιγμή που πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, βρίσκονται αντιμέτωπες με την πόλωση και τα πολιτικά αδιέξοδα.
ΠΗΓΗ: nytimes.com
