Με τον επανακαθορισμό από την Πολιτεία του θεσμικού πλαισίου για την υπό όρους απόλυση των κρατουμένων επιχειρείται να δοθεί λύση στο τεράστιο πρόβλημα της αποσυμφόρησης των φυλακών. Η σχετική τροπολογία κατατέθηκε πριν από μερικές ημέρες από τον υπουργό Δικαιοσύνης, Σταύρο Κοντονή. Και όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, «επανακαθορίζεται προς το ορθολογικότερο το πλαίσιο των σχετικών ρυθμίσεων», γνωστών και ως «νόμος Παρασκευόπουλου».
«Με τις νεότερες ρυθμίσεις – αναφέρεται ακόμη – επιδιώκεται η διατήρηση εντός των σωφρονιστικών καταστημάτων συνθηκών διαβίωσης που αποτρέπουν τον υπέρμετρο συνωστισμό και εξασφαλίζουν τους αναγκαίους όρους για την εύρυθμη λειτουργία του σωφρονιστικού συστήματος και την τήρηση των διεθνών κανόνων προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Επιτυγχάνεται όμως ο στόχος της ρύθμισης; «Εκτιμώ ως ορθή την επιμήκυνση του νόμου με τον οποίο προβλέπεται η δυνατότητα σε μια σειρά κρατουμένων για αποφυλάκιση πριν την έκτιση ολόκληρης της ποινής εφόσον πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις» απαντά στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο νομικός και πρώην υπουργός Δικαιοσύνης Αντώνης Ρουπακιώτης.
«Η θεσμική αυτή επιλογή αφενός εξυπηρετεί τις πιο σύγχρονες και για όλη την Ευρώπη ισχύουσες ιδέες άσκησης αντεγκληματικής πολιτικής, αφετέρου βοηθά στην αποσυμφόρηση των ελληνικών φυλακών οι οποίες λειτουργούν σε συνθήκες που δεν επιτρέπουν ούτε τη σωστή άσκηση της σωφρονιστικής πολιτικής ούτε προσφέρουν τη δυνατότητα άσκησης από τους κρατούμενους βασικών δικαιωμάτων τους» προσθέτει.
Ο ίδιος κρίνει τη ρύθμιση ιδιαίτερα επιτυχή καθώς ισορροπεί ανάμεσα σε δυο ζητούμενα: «Αφενός δεν επιτρέπει ή καθιστά ιδιαίτερα δύσκολη την αποφυλάκιση κρατουμένων όταν διαπράττουν συγκεκριμένα αδικήματα. Αφετέρου περιορίζει την ανησυχία στην κοινωνία ότι εκείνοι που διέπραξαν κάποια εγκλήματα ενδεχομένως θα διαπράξουν και νέο, το ίδιο ή παρόμοιο, έγκλημα».
Για τον Χρήστο Μυλωνόπουλο, καθηγητή Ποινικού Δικαίου, Ποινικής Δικονομίας και Διεθνούς Ποινικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, το πρόβλημα της αποσυμφόρησης των φυλακών «μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με καθολική αλλαγή της φιλοσοφίας της ποινικής δικονομίας και εναλλακτικούς τρόπους διεξαγωγής της δίκης».
Ο εναλλακτικός αυτός τρόπος είναι η λεγόμενη ποινική διαπραγμάτευση «όχι βεβαίως για τα βαριά αδικήματα αλλά για άλλα τα οποία αποτελούν τροχοπέδη για την εύρυθμη και ταχεία απονομή της δικαιοσύνης».
«Είναι ένα μέτρο με τελείως διαφορετικό σκοπό από εκείνον για τον οποίον υιοθετήθηκε» σχολιάζει ακόμη. «Δεν υπηρετεί την ποινική μεταχείριση και τους σκοπούς της ποινής αλλά την αποσυμφόρηση των φυλακών. Γενικώς τα μέτρα αυτά είναι περιστασιακά και όχι ριζικά όπως θα απαιτείτο».
Σύμφωνα με τον Χρήστο Μυλωνόπουλο, η διεθνής εμπειρία από χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Ισπανία δείχνει ότι η κατεύθυνση πρέπει να είναι αυτή. Στη Γερμανία μάλιστα προβλέπεται η παύση της ποινικής δίωξης είτε από τον εισαγγελέα είτε από το δικαστήριο με την επιβολή όρων.
«Αυτή η πρακτική έχει οδηγήσει ακόμη περισσότερο στην αποσυμφόρηση της απονομής της ποινικής δικαιοσύνης. Κάποιος για παράδειγμα κατηγορείται για κλοπή και του προτείνεται, προκειμένου να αρθεί η ποινική δίωξη, είτε να προσφέρει κοινωφελή εργασία για ένα διάστημα είτε να καταθέσει ένα ποσό σε έναν κοινωφελή οργανισμό» καταλήγει.
