Περισσότεροι από 16.000 Ουκρανοί, εκ των οποίων τα 5.000 παιδιά, που εγκατέλειψαν τη χώρα τους μετά τη ρωσική εισβολή έχουν αναζητήσει μέχρι σήμερα καταφύγιο στην Ελλάδα, όπως αναφέρει μιλώντας στο Reader, ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Νότης Μηταράκης, αναλύοντας το σχέδιο φιλοξενίας τους, τη διαδικασία παροχής προσωρινής προστασίας 12 μηνών και την προσπάθεια εξεύρεσης εργασίας σε κλάδους όπως ο τουρισμός και η εστίαση. Σύμφωνα με τον ίδιο, ήδη 6.000 πρόσφυγες από την Ουκρανία έχουν κλείσει ηλεκτρονικά εξατομικευμένο ραντεβού στην πλατφόρμα προ-καταγραφής για την προσέλευσή τους από τις 4 Απριλίου στα Περιφερειακά Γραφεία Ασύλου Θεσσαλονίκης, Αττικής, Πάτρας και Κρήτης για την παραλαβή της ειδικής ταυτότητας προσωρινής προστασίας.
Ο κ. Μηταράκης περιγράφει επίσης το διακύβευμα για την Ευρωπαϊκή Eνωση σχετικά με τις προσφυγικές ροές και υπογραμμίζει τις θέσεις της Ελλάδας για τη θέσπιση ενός κοινού ευρωπαϊκού χώρου προστασίας χωρίς εσωτερικά σύνορα και την ανάγκη δημιουργίας των κατάλληλων χρηματοδοτικών εργαλείων για τις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα κράτη πρώτης υποδοχής.
Πόσοι εκτοπισμένοι από την Ουκρανία έχουν αναζητήσει μέχρι σήμερα καταφύγιο στην Ελλάδα, πως κατηγοριοποιούνται; Τι προβλέπει το κυβερνητικό σχέδιο φιλοξενίας τους και ποιο είναι το ανώτατο όριο δυναμικότητας του;
Η Ελλάδα, από την πρώτη στιγμή, έχει ανοίξει την αγκαλιά της προσφέρει ένα ασφαλές καταφύγιο σε Ουκρανούς που αναγκάστηκαν -μετά τη ρωσική εισβολή- να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Σήμερα (σ.σ. Παρασκευή), έχουν φτάσει στη χώρα μας περίπου 16.131 Ουκρανοί υπήκοοι, εκ των οποίων το 31% είναι ανήλικοι και το 69% ενήλικοι. Πρόκειται, κυρίως, για γυναίκες με παιδιά, καθώς υπάρχει απαγόρευση εξόδου από την Ουκρανία για τους άνδρες που μπορούν να πολεμήσουν.
Αναλυτικότερα, έχουν αφιχθεί με εναέρια μέσα στους μεγάλους αερολιμένες «Ελευθέριος Βενιζέλος» και «Μακεδονία» 2.480 άτομα, ενώ μέσω των χερσαίων συνόρων ακόμα 13.651, με τις 11.524 να έχουν εισέλθει από τον συνοριακό σταθμό του Προμαχώνα. Σημεία, στα οποία ειδικά κλιμάκια του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου έχουν δυναμική παρουσία, με σκοπό την ενημέρωση και συνδρομή των εκτοπισθέντων.
Έχουμε ενεργοποιήσει για τις ανάγκες υποδοχής, φιλοξενίας και σίτισης τρεις δομές. Τη Σιντική για μια πρώτη φιλοξενία λίγων ημερών, που απέχει μόλις 5 χιλιόμετρα από τον Προμαχώνα, τις Σέρρες και την Ελευσίνα. Συνολικά, στις τελευταίες δύο φιλοξενούνται, σήμερα, 144 άτομα. Το συντριπτικό ποσοστό φιλοξενείται, όπως αντιλαμβάνεστε, σε συγγενείς και φίλους. Προφανώς, αυτός δεν είναι ένας τρόπος φιλοξενίας που θα μακροημερεύσει. Είμαστε, βέβαια, προετοιμασμένοι για το ενδεχόμενο να αναζητηθούν από το κράτος υλικές παροχές φιλοξενίας άμεσα από όσους ξεριζώθηκαν βίαια.
Διαθέτουμε άμεσα 15.000 θέσεις φιλοξενίας στο εθνικό σύστημα υποδοχής. Με δυνατότητα επέκτασης, η οποία βέβαια απαιτεί πρόσθετη ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Θέσεις που προέκυψαν από την ουσιαστική αποσυμφόρηση των τελευταίων δύο ετών. Η χώρα μας, άλλωστε, έχει αποκτήσει την απαραίτητη εμπειρία και τεχνογνωσία, ώστε να δημιουργήσει γρήγορα και αποτελεσματικά προγράμματα μακρόβιας στέγασης και σίτισης.
Ποια είναι τα συμπεράσματα σας από τη Σύνοδο Υπουργών στις Βρυξέλλες για τη δίκαιη κατανομή των προσφύγων από την Ουκρανία στην Ε.Ε και ποιο μήνυμα εκπέμψατε εσείς εκ μέρους της Ελλάδας;
Το αίσθημα της αλληλεγγύης είναι και παραμένει διάχυτο στις κυβερνήσεις όλων ανεξαιρέτως των κρατών-μελών, στα θεσμικά όργανα της Ε.Ε., αλλά και στους εκπροσώπους της Κοινωνίας των πολιτών, ήδη από την έναρξη του πολέμου. Αυτό απεδείχθη και από την ταχύτατη αντίδραση της Ευρώπης.
Η ενεργοποίηση, για πρώτη φορά, της Οδηγίας 55/2001, την οποία εφαρμόζουμε αναδρομικά από τις 24 Φεβρουαρίου για αυτόματη παροχή καθεστώτος προσωρινής προστασίας, σε όλους τους εκτοπισθέντες Ουκρανούς, αρχικά για 12 μήνες, είναι το αποτέλεσμα αυτής της αντίδρασης. Σε αυτό το πλαίσιο, η χώρα μας έχει προτείνει και την κατασκευή μιας κοινής βάσης δεδομένων, προκειμένου η ταυτότητα προσωρινής προστασίας να διαλειτουργεί με τα υπόλοιπα κράτη-μέλη και τα στοιχεία του δικαιούχου να είναι εύκολα προσβάσιμα.
Θέση της χώρας μας, άλλωστε, που διατύπωσα στην Επιτροπή LIBE πέρυσι, είναι η θέσπιση ενός κοινού ευρωπαϊκού χώρου προστασίας. Χωρίς εσωτερικά σύνορα και συμφόρηση στις χώρες πρώτης υποδοχής, το αντίθετο δηλαδή από ότι βιώσαμε εμείς τα χρόνια της κρίσης. Στο έκτακτο Συμβούλιο των Υπουργών Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ έθιξα, όμως και ένα ακόμα σημαντικό ζήτημα. Την ανάγκη δημιουργίας των κατάλληλων χρηματοδοτικών εργαλείων για τις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα κράτη πρώτης υποδοχής.
Η Ευρώπη δεν πρέπει να καθηλώσει το βλέμμα της μόνο στην ουκρανική κρίση, καθώς εξακολουθεί να αντιμετωπίζει ροές από διαφορετικές περιοχές. Και να στηρίξει έμπρακτα αυτές τις χώρες με παρεμβάσεις, οι οποίες και θα ενσωματωθούν ως κεκτημένα στο νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου.
Στις 28 Μαρτίου τέθηκε σε λειτουργία η ηλεκτρονική πλατφόρμα προ-καταγραφής. Πόσοι πρόσφυγες έχουν εγγραφεί μέχρι στιγμής, σε τι αποσκοπεί η διαδικασία και ποια είναι τα επόμενα βήματα;
Με ψηφιακό τρόπο, χωρίς ταλαιπωρία, τέθηκε σε λειτουργία στις 28 Μαρτίου η πλατφόρμα προ-καταγραφής, όπου οι δικαιούχοι υποβάλλουν την αίτηση τους και λαμβάνουν εξατομικευμένο ραντεβού προσέλευσης στα Γραφεία της Υπηρεσίας Ασύλου. Ήδη, έχουν «κλειστεί» περίπου 6.000 ηλεκτρονικά ραντεβού. Η διαδικασία παροχής προσωρινής προστασίας θα ξεκινήσει από 4 Απριλίου στα Περιφερειακά Γραφεία Ασύλου Θεσσαλονίκης, Αττικής, Πάτρας και Κρήτης. Πρόκειται για σημεία μίας στάσης, καθώς οι δικαιούχοι παραλαμβάνουν την ειδική ταυτότητα προσωρινής προστασίας.
Σε αυτήν θα αναγράφονται και οι αριθμοί ΑΜΚΑ και ΑΦΜ, απαραίτητοι για την πρόσβαση στο εθνικό σύστημα υγείας και την αγορά εργασίας. Η διασύνδεση με τις αρμόδιες υπηρεσίες θα γίνεται αυτόματα και ψηφιακά, απαλλάσσοντας τους ωφελούμενους από την ανάγκη άλλης αυτοπρόσωπης παρουσίας σε δημόσιες υπηρεσίες. Με την ολοκλήρωση αυτής της διαδικασίας, οι εκτοπισθέντες -πλέον- θα έχουν υπερκεράσει οριστικά τα πρώτα στάδια της απαραίτητης γραφειοκρατίας.
Σε ποιους κλάδους της ελληνικής οικονομίας μπορούν να απορροφηθούν εργασιακά οι πρόσφυγες από την Ουκρανία και πόσο εύκολη είναι η διαδικασία;
Καταρχήν είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι οι Ουκρανοί δεν αντιμετωπίζουν γραφειοκρατικά εμπόδια για την είσοδο τους στην αγορά εργασίας. Καθώς λαμβάνουν ήδη άμεσα ταυτότητα, ΑΦΜ και ΑΜΚΑ. Έχουν άμεσο δικαίωμα πρόσβασης στην αγορά εργασίας.
Να τονίσω ότι επιθυμία αυτών των ανθρώπων να γυρίσουν και να ανοικοδομήσουν την πατρίδα τους, που ακόμα και αυτή τη στιγμή, με τον πόλεμο στην Ουκρανία σε εξέλιξη, είναι έντονη. Ανεξαρτήτως ήδη υπάρχει ενδιαφέρον από εργοδότες σε πολλούς κλάδους, αναφέρω χαρακτηριστικά τον τουρισμό και την πληροφορική για να προσελκύσουν νέους εργαζόμενους. Το οποίο θα είναι ιδιαίτερα θετικό, επιτρέποντας τους να είναι χρήσιμοι για τον εαυτό τους, τις οικογένειες τους και την ελληνική οικονομία.
