Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.
Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και ξεκίνησε να δουλεύει στα 28 του, στο περίφημο βιβλιοπωλείο Kaufman.
Από τη δεκαετία του΄80 μέχρι το 2008, έκανε εκπομπές στα περισσότερα αθηναϊκά ραΔιόφωνα. Αυτή ήταν η “ερωτική” του σχέση. Γιατί η “συζυγική” του ήταν οι Δημόσιες Σχέσεις στην ιστορική δισκογραφική εταιρεία LYRA, από το 1994 μέχρι το 2013.
Ανάμεσα σε αυτές τις δύο σχέσεις, πρόλαβε να κάνει κάποιες συνεντεύξεις σημαντικών προσώπων, που δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά του μουσικού τύπου, σαν αυτές της Φλέρυς Νταντωνάκη ή του Άκη Πάνου.
Το γράψιμο υπήρξε ένα απωθημένο, που η κρίση έβγαλε στην επιφάνεια. Το μυθιστόρημα “ο Άνθρωπος που έμενε στο Φάρο” είναι το πρώτο του βιβλίο.
Τα Χριστούγεννα του 2015 κυκλοφόρησε με επιμέλεια δική του και του Μ. Ασσέρ ένα τετραπλό cd με διασκευές τραγουδιών του Μίκη Θεοδωράκη και γενικό τίτλο “Ξαναδιαβάζοντας τον Μίκη Θεοδωράκη”, ενώ αυτή τη στιγμή ετοιμάζεται ένα αντίστοιχο μουσικό αφιέρωμα στον Μανώλη Ρασούλη.
Συνέντευξη στην Τίνα Ζωγοπούλου
(Κέντρο Ξένων Γλωσσών και Εκδόσεις Perugia)
Πότε ξεκίνησες να αποκαλείς τον εαυτό σου συγγραφέα;
Δεν ξεκίνησα καν. Φαντάζομαι ότι μετά το τέταρτο-πέμπτο βιβλίο που θα δημοσιεύσω, ίσως και να περάσει κάτι τέτοιο από το μυαλό μου… Ίσως, δεν είμαι σίγουρος.
Αλήθεια, γιατί γράφεις;
Γράφω προσπαθώντας να εκφράσω κάτι από την εποχή που ζω και τον τρόπο που αντιλαμβάνομαι τα πράγματα. Κακά τα ψέμματα, ο καθένας μας προσπαθεί μέσα από αυτό που κάνει, να καταλάβει την εποχή του και τα δύο βασικά θέματα που δεν έχει καταφέρει να εξηγήσει ποτέ ο άνθρωπος. Και αυτά είναι ο έρωτας και οι απώλειες της ζωής μας.
Έχεις κάποιο λογοτεχνικό πρότυπο;
Ναι, βέβαια. Πριν ξεκινήσω να γράφω, υπήρξα φανατικός αναγνώστης. Και θα ήταν χαζό να πω ότι με επηρέασε ο Τολστόι, ας πούμε, γιατί πιστεύω πως όλοι όσοι έχουν διαβάσει κάποια από τα βιβλία του έχουν επηρεαστεί, είτε το κατάλαβαν είτε όχι. Αυτοί που με επηρέασαν ήταν κάποιοι συγγραφείς, που ήταν πιό κοντά στο πώς αντιλαμβάνομαι εγώ την λογοτεχνία. Αυτοί που έχουν έναν ,ας πούμε, ψυχισμό κοντά στον δικό μου και γράφουν απλά και λιτά. Αν πρέπει να πω κάποια ονόματα, θα πω τον Φιτζέραλντ, τον Χέμινγουεϊ και πιό κοντά στα χρόνια μας τον Αρτούρο Ρεβέρτε και από δικούς μας τον Πέτρο Μάρκαρη. Δεν είναι τυχαίο, ότι σχεδόν και οι τέσσερεις ήταν και δημοσιογράφοι.
Ποιος ήρωάς σου θα ήθελες να είσαι εν ζωή;
Δεν έχω δημιουργήσει ακόμα τόσο πολλούς ήρωες, ώστε να δυσκολευτώ να διαλέξω. Πιστεύω πως ο Παύλος, που είναι “ο Άνθρωπος που έμενε στο Φάρο”, έχει πολλά δικά μου στοιχεία, οπότε αναπόφευκτα, ο μόνος που θα μπορούσα να είμαι είναι αυτός.
Ποιο είναι το πιο βαρετό και το πιο δημιουργικό κομμάτι της διαδικασίας συγγραφής ενός βιβλίου σου;
Κατά την γνώμη μου, δεν υπάρχουν βαρετά και δημιουργικά κομμάτια κατά την διάρκεια γραφής ενός βιβλίου. Βέβαια, παρατήρησα ότι ενώ ξεκινώντας μπορεί να έχεις στο μυαλό σου τις αντιδράσεις των ηρώων σου, όσο προχωράς, αυτοί ανεξαρτητοποιούνται από την δική σου θέληση και κάνουν αυτό που θέλουν εκείνοι. Αυτό είναι ένα πολύ γοητευτικό στάδιο, γιατί αποκτούν μια φυσικότητα που δεν θα την είχαν αλλιώς. Επίσης, κάτι άλλο που παρατήρησα, είναι πως από την στιγμή που τελείωσα το μυθιστόρημα που είχα στο μυαλό μου, άρα το είχα μπροστά μου σίγουρο, εκ των υστέρων μου βγήκε,σαν συμπλήρωμα, ένα χιούμορ σε κάποια σημεία,που δεν υπήρχαν στην πρώτη γραφή. Αυτά τα δύο σημεία είχαν ενδιαφέρον για μένα.
Πόσο επιβαρυμένη/επιφορτισμένη θεωρείς τη γενιά σου:
Η ιστορία, δυστυχώς, επαναλαμβάνεται. Διαβάζοντας, στα σοβαρά την ιστορία των τελευταίων δύο αιώνων, καταλαβαίνεις πολύ εύκολα, πως όλες οι γενιές που την αποτελούν με κάτι είχαν να παλέψουν. Κάποιες γενιές, βέβαια, έπαιξαν με τη ζωή και το θάνατο. Αλλά και η δική μου γενιά, αντιμετώπισε και αντιμετωπίζει έναν οικονομικό πόλεμο με τα ίδια τραγικά αποτελέσματα. Πιο παλιά, ο εχθρός ήταν ορατός, ήξερες ποιον είχες να αντιμετωπίσεις. Σήμερα τον φαντάζεσαι.
Τα social media και γενικότερα το διαδίκτυο, τελικά βοηθούν το βιβλίο;
Ναι, βέβαια. Αρκεί να σού πω πως ”ο Άνθρωπος που έμενε στο Φάρο” έφτασε στην δεύτερη έκδοση, χωρίς ουσιαστικά να περάσει μέσα από τις “επίσημες” κριτικές κάποιας εφημερίδας. Μαθεύτηκε η ύπαρξή του μέσα από τα social media.
On-line ξεφύλλισμα ή τη μυρωδιά του χαρτιού καθώς γυρνούν οι σελίδες, τι προτιμάς;
Δεν το συζητώ, μεγάλωσα διαβάζοντας και ξεφυλλίζοντας βιβλία. Αυτό μου είναι οικείο.
Ενώ η ελληνική κοινωνία δεν θεωρείται διαδικτυακά αναλφάβητη, γιατί πιστεύεις ότι το e-book έχει μηδενικό μερίδιο στην αγορά;
Ίσως γιατί, όσοι διαβάζουν, προτιμούν σαν κι εμένα να κρατάνε ένα βιβλίο στα χέρια τους. Ας μην ξεχνάμε πως η βόλτα στα βιβλιοπωλεία, είναι εξίσου δημιουργική. Κάτι που, σχεδόν, έχει ξεχαστεί σήμερα.
Έχουν αρνητικές τακτικές οι εκδότες που αδικούν το έργο των συγγραφέων;
Υποθέτω πως προτιμούν τα πιό εύκολα αναγνώσματα. Ένα εύκολο βιβλίο, διαβάζεται πιό εύκολα σήμερα, από ένα εύκολο κοινό. Άρα, κάτι τέτοιο μπορεί να τους πουλήσει πιό εύκολα.Επίσης, διαφορετικές θα είναι οι πωλήσεις ενός βιβλίου που θα διαφημιστεί, από αυτές ενός άλλου που κάποια στιγμή μπορεί να ανακαλύψουν οι αναγνώστες από μόνοι τους. Ξέρετε ότι για να μπει ένα βιβλίο στις μπροστινές θέσεις του βιβλιοπωλείου πρέπει να πληρώσει ο εκδότης ή ο συγγραφέας πολλά χρήματα; Κάπως έτσι δεν γίνεται και στα super markets με τα απορρυπαντικά; Μόνο που τα βιβλία δεν είναι απορρυπαντικά.
Μπορεί ένας συγγραφέας στις μέρες μας να βιοπορίζεται από τη συγγραφή και μόνο;
Στην Ελλάδα όχι. Είναι πολύ μικρές οι πωλήσεις. Στο εξωτερικό, ναι. Υπάρχει μια τεράστια αγορά για τα αγγλόφωνα, τα γαλλόφωνα, ακόμα και τα ισπανόφωνα βιβλία.
Υπάρχει ελπίδα στην Ελλάδα της κρίσης; Μπορεί να έρθει μέσα από το βιβλίο;
Η Ελλάδα της κρίσης είναι πια μια παγιωμένη κατάσταση. Δεν νομίζω ότι θα ξαναγυρίσουμε στις συνθήκες που ζούσαμε πριν. Εδώ και κάποια χρόνια μάθαμε, είτε το θέλαμε είτε όχι, να ζούμε αλλιώς. Προσωπικά, αισθάνομαι ότι ζώ σε μια εμπόλεμη κατάσταση. Και δυστυχώς, αυτό δεν το έχω δει να περνάει ούτε στην λογοτεχνία, ούτε στην μουσική, ούτε σε άλλες μορφές της Τέχνης. Το εύκολο κυριαρχεί.
Προσφέρεται η εποχή για συγγραφή ή θεωρείς ότι το διαμορφωμένο περιβάλλον είναι στείρο;
Όλες οι εποχές προσφέρονται για να δημιουργήσεις, γενικότερα. Ο καθένας διαλέγει το περιβάλλον του. Ας μην ξεχνάμε πώς τα μεγάλα άλματα στην Τέχνη, έγιναν σε δύσκολες εποχές. Καμμιά φορά, όσο πιό δύσκολη ήταν η εποχή, τόσα πιό μεγάλα έργα έβγαζε. Στην Ελλάδα, ακόμα, δεν το έχω δει. Αν εξαιρέσεις τον Πέτρο Μάρκαρη, δεν έχω διαβάσει ακόμα ένα μυθιστόρημα που να αναφέρεται στην κρίση και σε αυτά που ζούμε τα τελευταία πέντε χρόνια.
Τι νέο ετοιμάζεις;
Ένα καινούργιο μυθιστόρημα, που θα είναι πιό πολιτικό αυτή την φορά και για να θυμηθώ και την άλλη μου ιδιότητα, ένα δισκογραφικό αφιέρωμα στον στιχουργό Μανώλη Ρασούλη, τον μεγάλο αιρετικό της προηγούμενης από εμένα γενιάς, που τα τραγούδια του έχουμε τραγουδήσει όλοι.
