Γράφει ο Γεράσιμος Ταυρωπός
Στο λεπτό όριο μεταξύ «θριάμβου και καταστροφής» κινείται πλέον η κυβέρνηση. Ενώ έχει δεχτεί τη λογική του επιπλέον «πακέτου» 3,6 δισ. ευρώ των λεγόμενων προληπτικών μέτρων και δέχεται να υπάρξει μηχανισμός με ενδιάμεσες αξιολογήσεις ακόμη και ανά τρίμηνο και αυτόματες περικοπές -σε περίπτωση απόκλισης από τους στόχους του προγράμματος- από συγκεκριμένους κωδικούς του προϋπολογισμού που θα έχουν προσυμφωνηθεί, αρνείται την ψήφιση συγκεκριμένων μέτρων που θα αθροίζονται στα 3,6 δισ. ευρώ.
Αναρωτιέται κανείς αν αυτή η διαφορά είναι λόγος για να εγερθεί ξανά ζήτημα «πολιτικής διαπραγμάτευσης» και να στηθεί σκηνικό κρίσης που θυμίζει το καλοκαίρι του 2015. Αν η κυβέρνηση πιστεύει ότι οι υπολογισμοί του ΔΝΤ είναι λάθος και, επομένως, δεν θα χρειαστεί να εφαρμοστεί το «προληπτικό» πακέτο μέτρων, γιατί «τα στύλωσε»;
Σε τι μπορεί να ελπίζει τώρα η κυβέρνηση; Αν πιστεύει πως είναι επαρκές έρεισμα για έναν πολιτικό «τσαμπουκά» η επίκληση των στοιχείων της Eurostat για το έλλειμμα ή πιστεύει σε «κραταιές» συμμαχίες με τον κ. Γιουνκέρ θα πρέπει όχι μόνο να μην έχει διδαχτεί τίποτε από την εμπειρία του περσινού καλοκαιριού, αλλά να διακατέχεται από ασυγχώρητη πολιτική αφέλεια.
Στο έκτακτο Euro Summit που ζητεί ο κ. Τσίπρας το κλίμα θα είναι πολύ βαρύ για την Ελλάδα. Ακριβώς, επειδή η Ευρώπη έχει μπροστά της το παγόβουνο με το βρετανικό δημοψήφισμα, ακριβώς επειδή η πολιτική κρίση έχει χτυπήσει «κόκκινο» σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες (ο πρόσφατος θρίαμβος της άκρας δεξιάς στις εκλογές στην Αυστρία είναι χαρακτηριστικός), οτιδήποτε προσθέτει εικόνες και «επεισόδια» κρίσης, θα αντιμετωπιστεί πολύ εχθρικά. Όσο για τις αντιφάσεις ανάμεσα στους υπολογισμούς της Eurostat και τις αντίστοιχες του ΔΝΤ και τις περιλάλητες «ρωγμές» στους κόλπους των δανειστών, αυτές θα κλείσουν αυτόματα σε περίπτωση ελληνικού «τσαμπουκά»…
Αναρωτιέται, λοιπόν, κανείς πού οφείλεται αυτή η ξαφνική προσφυγή στην «πολιτική διαπραγμάτευση» και σε τι αποσκοπεί. Και εδώ τα ενδεχόμενα είναι δύο: Είτε πρόσκειται για μία ακόμη σκηνοθεσία, στα πρότυπα του περσινού καλοκαιριού, για να ειπωθεί το τελικό ΝΑΙ ύστερα από ένα σύντομο και περιπετειώδες πέρασμα από «κάτι σαν ΟΧΙ» είτε ο Αλέξης Τσίπρας αποφάσισε φέτος να κάνει ό,τι δεν έκανε πέρυσι, να το τραβήξει μέχρι τέλους. Και όλοι ξέρουμε τι σημαίνει αυτό το «τέλος», έξοδος από την Ευρωζώνη!
Ας εξετάσουμε το πρώτο ενδεχόμενο, ότι δηλαδή ο κ. Τσίπρας θέλει να «συνετίσει» κάποιους αντιρρησίες της Κοινοβουλευτικής του Ομάδας ή της κυβέρνησης, φέρνοντάς τους πρόσωπο με πρόσωπο με το τρομερό πρόσωπο του χάους. Η περσινή «σκηνοθεσία» που μέσω του ΟΧΙ καταλήγει στο ΝΑΙ, το καλοκαίρι του 2015 είχε και κάποια γνησιότητα και σίγουρα πρωτοτυπία. Επίσης, μέχρι τότε η μνημονιακή αντιπολίτευση ήταν αναξιόπιστη, η δε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ δεν είχε «λερώσει τα χέρια της» με μνημονιακές πολιτικές. Όμως, το 2016 δεν είναι 2015, καθώς όλες οι παραπάνω παράμετροι έχουν αλλάξει. Επιπλέον, έχει αλλάξει και κάτι άλλο: η θεσμική και πολιτική κρίση στην Ε.Ε. είναι στο «κόκκινο», η δε ιδέα περί διαμόρφωσης μιας Ευρωζώνης και μιας ΕΕ πολλών «ταχυτήτων» κερδίζει διαρκώς νέους πρωταγωνιστές στις ισχυρές ευρωπαϊκές καγκελαρίες. Αν ο «σκηνοθέτης» επιχειρήσει να αναλάβει και φέτος τα ίδια «κόλπα», θα πρέπει να ξέρει ότι το σενάριο δεν μπορεί να είναι τόσο «τραβηγμένο», διότι το ενδεχόμενο του Grexit είναι πολύ πιο κοντά απ’ όσο φαντάζεται…
Το ζήτημα είναι, αρκούν μια «ελεγχόμενη κρίση» μικρής κλίμακας για να ξεπεραστούν τα πιθανά ρήγματα στην κυβερνητική Κ.Ο.; Αυτό ασφαλώς μόνο ο κ. Τσίπρας το ξέρει. Αλλά δικαιούμαστε να υποθέσουμε ότι ο κ. Τσακαλώτος δεν είναι Λαφαζάνης, ότι η «μεγάλη κάθαρση» του κόμματος από τα αντιμνημονιακά στοιχεία είναι πίσω κι όχι μπροστά και ότι το πιθανότερο είναι πως οι εναπομείναντες «53» δεν χρειάζονται τίποτε περισσότερο από το πρόσχημα μιας «μίνι κρίσης»… Σε αυτή την περίπτωση, όμως, ο «σκηνοθέτης» κ. Τσίπρας οφείλει να μην το «τραβήξει» παίζοντας με τη φωτιά… Πρέπει να γνωρίζει ότι δεν μπορεί να «εκβιάζει» κανείς με τα δικά του άδεια ταμεία…
Σε αντίθετη περίπτωση, το ερώτημα είναι σαφές: Είναι έτοιμος ο κ. Τσίπρας να σηκώσει το βάρος της εξόδου από την Ευρωζώνη; Θα υιοθετήσει ο ίδιος το 2016 την πρόταση Σόιμπλε του 2015 περί «συμφωνημένης εξόδου»; Δεν γνωρίζει ότι αυτό σημαίνει μέτρα πολύ πιο σκληρά από το επιπλέον «πακέτο» των 3,6 δισ. ευρώ που ζητεί το ΔΝΤ; Ή μήπως είναι έτοιμος, που σημαίνει ότι έχει και σχέδιο, να προχωρήσει σε μη συμφωνημένη έξοδο, κατά το παράδειγμα της Αργεντινής του 2002-2003, με στάση πληρωμών και ρήξη με το διεθνές σύστημα;
Αν δεν γνωρίσει την απάντηση σε αυτό το ερώτημα, ελπίζουμε τουλάχιστον να γνωρίζει το ίδιο το ερώτημα… Διότι αν δεν έχει κάποια καλή ιδέα για όλα αυτά, θα πρόκειται για ακραίο σύμπτωμα πολιτικού τυχοδιωκτισμού…
Συνειδητά δεν εξετάσαμε το ενδεχόμενο πίσω απ’ όλα αυτά να υπάρχει σχέδιο πολιτικής «απόδρασης» είτε με παράδοση της κυβερνητικής εξουσίας σε «οικουμενική» είτε με εκλογές – και ενδεχομένως «οικουμενική» ύστερα απ’ αυτές. Οι κ. Τσίπρας και Παππάς έχουν «ξανοιχτεί» πολύ στη μάχη της εξουσίας με όσα κάνουν στο χώρο των ΜΜΕ, της Δικαιοσύνης και της πολιτικο-επιχειρηματικής διαπλοκής, δημιουργώντας πολλά «ανοίγματα» που ξέρουν πολύ καλά ότι θα τα πληρώσουν σκληρά στην περίπτωση που θα χάσουν το κυβερνητικό έρεισμα. Επιπλέον, ακόμη και η εξαγγελία περί κατάρρευσης των διαπραγματεύσεων με την τρόικα και εκλογών στον ίδιο πολιτικό χρόνο με το βρετανικό δημοψήφισμα θα έχει τόσο κρισιακή «γόμωση» που θα ισοδυναμεί με «ακραίο» σενάριο.
Με λίγα λόγια, δεν υπάρχει δρόμος ούτε για ομαλή «απόδραση»…
