Την καθιέρωση του επίσημου εορτασμού της Εθνικής Επετείου της 28ης Οκτωβρίου 1940 στην ιστορική περιοχή του Δήμου Πωγωνίου ζητά με την υπ’ αριθμ. 90/2014 απόφασή του το Δημοτικό Συμβούλιο.
Πρόκειται για ένα πάγιο αίτημα της Δημοτικής Αρχής που παίρνει πλέον και επίσημη μορφή. Μάλιστα είχε κατατεθεί και στον Πρωθυπουργό κ. Κυριάκο Μητσοτάκη, κατά την παρουσία του στις Ιστορικές Εκδηλώσεις «ΚΑΛΠΑΚΙΑ 2022».
Οι δύο μεγάλοι εθνικοί εορτασμοί στην πατρίδα μας αφορούν την Επανάσταση του 1821 που γιορτάζεται στις 25 Μαρτίου και το «ΌΧΙ» στο ιταλικό τελεσίγραφο της 28ης Οκτωβρίου του 1940.
Αυτό το «ΌΧΙ» που ξεσήκωσε κι ένωσε όλους τους Έλληνες απέναντι στην παράδοση, την ατίμωση και την απώλεια της εθνικής μας κυριαρχίας όπως ζητήθηκε από τον επίδοξο κατακτητή, κλήθηκε να το υπερασπιστεί ο ελληνικός στρατός μαζί με όλους τους Έλληνες. Αυτή η ανεπανάληπτη ηρωική αντίσταση έλαβε χώρα ακριβώς στην περιοχή που σήμερα περιλαμβάνεται στα όρια του Δήμου Πωγωνίου.
Η εξέλιξη της μάχης Ελαίας – Καλαμά παρουσιάζεται με λεπτομέρειες στην «Επίτομη Ιστορία του Ελληνοϊταλικού και Ελληνογερμανικού πολέμου 1940-1941» (Γ.Ε.Σ./ Δνση Ιστορίας Στρατού).
Από την ανάγνωση των ιστορικών αυτών αναφορών για τις σφοδρές μάχες που διεξήχθησαν, την ηρωική αντίσταση του στρατού μας και κυρίως από την αναφορά των τοποθεσιών όπου εξελίχθηκαν (Γκραμπάλα, Ελαία, Νεγράδες, Μονή Βελλάς, Βροντισμένη, Παρακάλαμος, λόφος Σιάστη, Παρακάλαμος) καθίσταται φανερό ότι η δική μας περιοχή, που σήμερα λέγεται Δήμος Πωγωνίου, δέχτηκε όλο το βάρος της επίθεσης και εδώ υπήρξε η ισχυρή αντίσταση, η απομάκρυνση και η αντεπίθεση.
«Αν σε αυτά προσθέσουμε την ολόψυχη στήριξη του συνόλου των κατοίκων και κυρίως την ηρωική βοήθεια στον γυναικών που κουβαλούσαν τα πολεμοφόρια στην πλάτη τους, αβίαστα καταλήγουμε στο συμπέρασμα της μεγάλης ιστορικότητας της περιοχής μας και του δικαιώματος να γιορτάζουμε την Επέτειο του Έπους του ‘40 ως κατάκτηση του Έθνους, αλλά με βασικό επίκεντρο του εθνικού εορτασμού το Καλπάκι» υπογραμμίζεται μεταξύ άλλων στην απόφαση του Δ.Σ.
Ο Δήμος Πωγωνίου γνωρίζοντας απόλυτα την ιστορικότητα της περιοχής κινείται όλα αυτά τα χρόνια σε δύο επίπεδα.
Πρώτον την κατασκευή του νέου μεγάλου Πολεμικού Μουσείου δίπλα στο υπάρχον, την ανάδειξη των πολυβολείων και των χαρακωμάτων του λόφου Καλπακίου, την κατασκευή του Μνημείου Πεσόντων (Μαυσωλείο), έργο που ολοκληρώνεται σύντομα και καταλήγουμε στο Μνημείο και το Άγαλμα του Μαχητή του ’40.
Δεύτερον τον εορτασμό της επετείου του ‘40 με τις επισκέψεις όλων των σχολείων των Ιωαννίνων στο Πολεμικό Μουσείο και στο Δημοτικό Σχολείο με την προβολή των γεγονότων και κυρίως με την Αναπαράσταση της Μάχης του Καλπακίου που συγκεντρώνει χιλιάδες κόσμου κι επισήμων κάθε χρόνο.
Δικαιωματικά, λοιπόν, όπως επισημαίνει το Δημοτικό Συμβούλιο, ο εθνικός εορτασμός της Επετείου του ‘40 πρέπει να γίνεται στο Καλπάκι και στα Ιωάννινα και οι εκδηλώσεις που κάνουμε να ενταχθούν στο πλαίσιο του εθνικού εορτασμού.
Η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου θα προωθηθεί στην Προεδρία της Δημοκρατίας, στον Πρωθυπουργό, σε όλα τα πολιτικά κόμματα και τους επίσημους φορείς, σε όλους τους Συλλόγους Ηπειρωτών της Ελλάδας, τις Ενώσεις και την Πανηπειρωτική Ομοσπονδία καθώς και σε όλους τους συλλόγους της ομογένειες του εξωτερικού με την παράκληση να λάβουν και αυτοί με τη σειρά τους απόφαση στήριξης του αιτήματος.