Γράφει ο Γεράσιμος Ταυρωπός
«Δεν έχω ξαναδεί ποτέ υγειονομικό περιστατικό να απειλεί την ίδια την επιβίωση της κοινωνίας και των κυβερνήσεων σε ήδη πολύ φτωχές χώρες (…) Το ξέσπασμα του ιού καταδεικνύει τους κινδύνους από την αυξανόμενη κοινωνική και οικονομική ανισότητα στον κόσμο. Οι πλούσιοι έχουν την καλύτερη αντιμετώπιση. Οι φτωχοί αφήνονται να πεθάνουν (…) Η επί δεκαετίες παραμέληση των θεμελιωδών συστημάτων και υπηρεσιών υγείας σημαίνει ότι τυχόν σοκ, όπως ένα ακραίο καιρικό φαινόμενο καθώς αλλάζει το κλίμα, μια ένοπλη σύρραξη ή μια ανεξέλεγκτη μετάδοση ασθένειας, μπορούν να γονατίσουν μια ευάλωτη χώρα».
Margaret Chan, γενική γραμματέας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ)
Μπορεί μια επιδημία να αλλάξει τα πολιτικά και γεωπολιτικά δεδομένα παγκοσμίως; Πόσο δύσκολο είναι να περάσει ο ιός στη Βόρεια Αφρική, τη Μέση Ανατολή, κι από κει στην Ελλάδα, την Ευρώπη και όλο τον κόσμο; Και πόση αξία θα έχουν οι γεωπολιτικές αναλύσεις για τη Μέση Ανατολή ή άλλες θερμές εστίες ανά τον κόσμο ή οι οικονομικές αναλύσεις για την παγκόσμια οικονομία αν ο ιός, που μπορεί να καταστρέψει ένα κράτος όπως λέει η επικεφαλής του ΠΟΥ, βρει τους “αδύναμους κρίκους” για να εξαπλωθεί παγκόσμια;
Η ανθρωπότητα έχει μάθει να ζει χωρίς τέτοιες σκέψεις. Από καιρού εις καιρόν, βέβαια, το AIDS ή η νόσος των τρελών αγελάδων ξυπνούν ένα ξαφνικό κύμα πανικού, αλλά η κοινή γνώμη εθίζεται στην ιδέα ότι υπάρχει πάντα happy end, ο θανάσιμος κίνδυνος αποφεύγεται και αυτοί που τελικά πεθαίνουν μαζικά είναι οι απόκληροι του Τρίτου Κόσμου. Σε αυτό έχει συμβάλει και η κατάχρηση “ψεύτικων συναγερμών” εξαιτίας της ισχύος που έχει το λόμπι των πολυεθνικών παραγωγής φαρμάκων, που έχουν τον τρόπο τους να πείθουν κρατικούς λειτουργούς ή και κυβερνήσεις να διογκώνουν τους κινδύνους από συνηθισμένους ιούς για να πουλάνε εμβόλια και φάρμακα.
Παράλληλα, ένα είδος υπερβολικής αυτοπεποίθησης των χωρών του αναπτυγμένου κόσμου, των πλούσιων που δεν κινδυνεύουν να πεθάνουν “σαν τις μύγες”, μπορεί να αποτελέσει τον “δούρειο ίππο” για την παγκόσμια εξάπλωση της επιδημίας. Μπορεί στις φτωχές χώρες της Αφρικής και της Άπω Ανατολής να μη γίνεται καν λόγος για οργανωμένα κρατικά συστήματα υγείας, γεγονός που τις φέρνει αντιμέτωπες με τον κίνδυνο της κατάρρευσης σε περίπτωση επιδημίας όπως του Έμπολα, αλλά και τα συστήματα υγείας των αναπτυγμένων χωρών είναι εξαιρετικά αποδυναμωμένα από τις μακρόχρονες πολιτικές λιτότητας στις κρατικές δαπάνες υγείας και περίθαλψης. Με τα συστήματα υγείας αποδυναμωμένα, ποιος θα προστατεύσει τους πλούσιους του πλανήτη από τους θανατηφόρους ιούς που μέχρι τώρα σκότωναν “μόνο τους φτωχούς”;
Το θέμα όμως έχει και μια άλλη παράμετρο: Οι απόψεις και εκτιμήσεις ότι οι θανατηφόρες νέες επιδημίες των τελευταίων δεκαετιών οφείλονται σε ιούς που παρασκευάστηκαν εργαστηριακά, συνεχώς ισχυροποιούνται. Επισήμως και με ακράδαντα τεκμηριωμένα στοιχεία, ίσως δεν θα μάθουμε ποτέ την αλήθεια πάνω σε αυτό το ζήτημα, αν δηλαδή τα σύγχρονα “τέρατα” ξεπηδούν μέσα από τα εργαστήρια βιοχημικού πολέμου των μεγάλων παγκόσμιων δυνάμεων. Ούτε αν ο Νταν Μπράουν εμπνεύστηκε το τελευταίο του βιβλίο με τίτλο “Ινφέρνο” από προσωπική γνώση πραγματικών σχεδίων διεστραμμένων μυαλών για δραστική μείωση του παγκόσμιου πληθυσμού μέσα από εξαπόλυση θανατηφόρων επιδημιών. Ποιο όμως θα ήταν, σε αυτή την περίπτωση, το όφελος αν πέθαιναν μαζικά μόνο οι απόκληροι του Τρίτου Κόσμου; Ίσως ένα επόμενο βιβλίο να μας περιγράψει πώς το “τέρας” σπάει την “υγειονομική ζώνη” και φέρνει τη μαζική καταστροφή στον ίδιο τον αναπτυγμένο κόσμο…
