Γράφει ο Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος–Ψυχολόγος
Δεν χρειαζόταν η επιβεβαίωση από τις δηλώσεις του Γιούνκερ για να σιγουρευτούμε σχετικά με το εύρος της επιβάρυνσης από το νέο σύστημα ΦΠΑ. Μόνο αφελείς ενστερνίζονταν τις επιπόλαιες δηλώσεις του Βαρουφάκη για ασυγκράτητη παλίρροια ανάπτυξης που θα δημιουργήσουν οι μεταβολές στους συντελεστές και θα παρασύρει την τρεκλίζουσα οικονομία. Άλλοι πάλι απλά παρίσταναν ότι αποδέχονταν τις γραφικές του αναλύσεις γιατί επιθυμούν να συνεχίσουν το ταξίδι του νου στους αισιόδοξους αιθέρες όπου ακόμα υπάρχουν δικαιολογίες την εσφαλμένη επιλογή των προηγούμενων εκλογών.
Όποιο από τα προβαλλόμενα σενάρια κι αν προσέγγιζες τεχνικά αποδεικνυόταν ότι σκοπός των αλλαγών είναι αποκλειστικά η αύξηση των κρατικών εσόδων με τρόπο που θα επιτρέπει στην κυβέρνηση να διακηρρύσει ότι δεν άγγιξε απευθείας μισθούς και συντάξεις. Με μια λογική κοντινή στην πληθωριστική αντίληψη προηγούμενων δεκαετιών όπου η ψευδαίσθηση του χρήματος κάλυπτε ψυχολογικά μέρος του ροκανίσματος των εισοδημάτων, θεωρείται προτιμότερη η έμμεση αύξηση των τιμών, που στα περισσότερα προϊόντα θα είναι μεγαλύτερη της αύξησης του ΦΠΑ λόγω της επιβάρυνσης του λειτουργικού και παραγωγικού κόστους.
Ακόμα κι αν το συνολικό βάρος για την οικονομία δεν έφθανε στο 1% του ΑΕΠ (1,8 δις) όπως μας ενημέρωσε ο Γιούνκερ, το πλήγμα για τους ρυθμούς ανάπτυξης και την ανεργία θα ήταν καίριο. Μόνο το μέτρο του ΦΠΑ θα καθυστερήσει κατά τουλάχιστον 0,8% την ανάκαμψη ενώ το συνολικό πακέτο των 5 δις μέτρων μαζί με τον περιορισμό του πρωτογενούς πλεονάσματος κατά 4 δις (που θα παρουσιαστεί ως κορυφαία επιτυχία!) ο οποίος θα προκύψει ως φυσικό επακόλουθο της οικονομικής καχεξίας κι όχι ως Ευρωπαϊκό δώρο θα απορροφήσουν τέσσερις ολόκληρες αναπτυξιακές μονάδες στέλνοντας μας σε ξεκάθαρη ύφεση 1-1,5%.
Βέβαια ο συμβολισμός του συγκεκριμένου ποσού είναι εξαιρετικά ισχυρός. 1% του ΑΕΠ προβλεπόταν ότι θα έφθανε μέσα στην επόμενη διετία ο ΕΝΦΙΑ και περίπου σε αυτό το ποσό (1,5 δις) υπολογιζόταν με βάση προεκλογικές δηλώσεις του Παππά το ύφος του νέου φόρου ακινήτων που κάποια στιγμή το 2016 θα μας παρουσιάσει ο ΣΥΡΙΖΑ. Πως μπορείς να αποφύγεις τον συνειρμό και να μην αναφωνήσεις «καλωσόρισες νέε ΕΝΦΙΑ!».
Διατηρώντας προς το παρόν αναλλοίωτο τον υπάρχοντα ΕΝΦΙΑ και προσθέτοντας στο φορολογικό οπλοστάσιο του έναν «αναβαθμισμένο» ΦΠΑ με αντίστοιχα έσοδα ο ΣΥΡΙΖΑ κατόρθωσε το αδιανόητο. Να δημιουργήσει ένα εισπρακτικό κλώνο του ΕΝΦΙΑ επιβαρύνοντας κατά μέσο όρο κάθε ελληνική οικογένεια με πάνω από 500 ευρώ ετησίως μόνο από το ΦΠΑ και σχεδόν 1500 ευρώ από το σύνολο των μέτρων. Περιττή κάθε σύγκριση με την προηγούμενη επιβάρυνση λίγων εκατοντάδων εκατομμυρίων από την αύξηση του ΦΠΑ στα ξενοδοχεία που αφού δεν θα συνδυάζονταν με άνοδο στο ενεργειακό και άλλα κόστη θα υπήρχε η δυνατότητα να απορροφηθεί σε κάποιο βαθμό από την αγορά.
Δεν είμαι βέβαιος ότι αυτός ο «νέος ΕΝΦΙΑ» θα τύχει της ίδιας σθεναρής αντίδρασης από την κοινωνία. Το γεγονός ότι θα «δαγκώνει» μέρα με τη μέρα τον οικογενειακό προϋπολογισμό αργώντας να κάνει εμφανή τα σημάδια που προκαλεί, σε συνδυασμό με την ανάγκη εξορθολογισμού κάθε παράταιρης ιδέας που προκύπτει από την κοινωνική κόπωση πέντε δύσκολων ετών και την προσπάθεια κάθε ψηφοφόρου να πείσει τον εαυτό του ότι η θετική σκέψη μπορεί να λειτουργήσει ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία, αρκούν για να κάμψουν τις αντιστάσεις πολλών.
