Γράφει ο Δημήτρης Κατσαρός
Για πολλούς πολίτες είναι σημαντική η θέση του υπουργού Παιδείας Νίκου Φίλη για το ζήτημα της αναγνώρισης της Γενοκτονίας των Ποντίων. Έχει δημιουργηθεί εκτεταμένο ζήτημα μετά την επαναφορά στο προσκήνιο παλαιότερου άρθρου που είχε γράψει ο Ν. Φίλης στην Αυγή στις 20 Αυγούστου του 2014, για το ζήτημα της Ποντιακής Γενοκτονίας, με αφορμή το αίτημα 38 βουλευτών της Ν.Δ. τότε να αντιμετωπίζεται ως αδίκημα «η άρνηση της Γενοκτονίας των χριστιανών της Ανατολής (Πόντιοι, Μικρασιάτες, Αρμένιοι και Ασσύριοι)».
Οι συζητήσεις και αντιδράσεις σε κοινωνικά δίκτυα και άλλους χώρους αναφορικά με την μη αναγνώριση της γενοκτονίας των Ποντίων από τον νέο υπουργό Παιδείας, είναι έντονες αλλά χωρίς να αναδεικνύουν πάντα την αλήθεια.
Στο άρθρο του ο Νίκος Φίλης όντως σημειώνει ότι ο όρος γενοκτονία «καθιερώνεται στο Διεθνές Δίκαιο μετά το Ολοκαύτωμα των Εβραίων και παραπέμπει σε βιομηχανικά σχεδιασμένη κρατική(…)επιδίωξη εξαφάνισης ενός ολόκληρου έθνους.» και τονίζει ότι μετά τον ψυχρό πόλεμο ο όρος χρησιμοποιείται σε μεγάλο βαθμό χρησιμοθηρικά. Δηλώνει μάλιστα ότι «η όψιμη μετακίνηση σε επίπεδο ορολογίας υποκρύπτει απόπειρα μετάλλαξης της ιστορικής εμπειρίας και των γεγονότων, η οποία μάλιστα “επισημοποιείται” με την παραγωγή μιας νέας, μεροληπτικής ιστορίας».
Στο ίδιο άρθρο σημειώνει ότι το ιστορικό γεγονός της «αιματηρής εκδίωξης των χριστιανικών πληθυσμών από τον Πόντο, τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη είναι τυπικό παράδειγμα εθνοκάθαρσης» και όχι γενοκτονίας. Τονίζει μάλιστα τη βασική διαφορά της γενοκτονίας ως όρου «απόλυτου» που «αφορά ένα ολόκληρο έθνος, όπου κι αν κατοικεί».
Από πλευράς ΣΥΡΙΖΑ επίσημη θέση για τη γενοκτονία των Ποντίων δεν είναι εύκολο να βρει κανείς, τουλάχιστον όσον αφορά Δελτία Τύπου πρόσφατων επετείων. Από την άλλη πλευρά η βουλευτής Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ τότε, στέλεχος της Λαϊκής Ενότητας σήμερα, σε ανακοίνωσή της στις 19 Μαΐου 2012, έγραφε ότι «απαιτούμε από την πολιτική και πνευματική ηγεσία της Τουρκίας την αναγνώριση των διωγμών και των δραματικών συνεπειών τους στον Ποντιακό Ελληνισμό», ενώ σε άλλο σημείο αναφέρεται ξεκάθαρα σε «επέτειο της Γενοκτονίας των Ποντίων» η οποία γράφτηκε στην ιστορία».
Σε αντίστοιχη δήλωσή του ο βουλευτής Μαγνησίας, Αλέξανδρος Μεϊκόπουλου, μία ημέρα πριν τη φετινή επέτειο ανέφερε σε δήλωσή του ότι η γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού «αποτελεί ντροπή για τη ανθρωπότητα και είναι χρέος της τουρκικής κυβέρνησης να την καταδικάσει» και συμπλήρωνε αλλού ότι «Σήμερα που η χώρα μας παλεύει να σταθεί όρθια, μέσα σε ένα εξαιρετικά δυσμενές περιβάλλον, ο ελληνικός λαός θα πρέπει να εμπνευστεί από το σθένος με το οποίο οργανώθηκαν εκείνη την περίοδο των δολοφονιών και των διωγμών οι Έλληνες του Πόντου, ώστε να αγωνιστεί για την αξιοπρέπειά του».
Είναι επίσης χαρακτηριστικό το αφιέρωμα που είχε κάνει η εφημερίδα του Δρόμου της Αριστεράς που πρόσκειται στην ΚΟΕ, οργάνωση του ΣΥΡΙΖΑ τότε, η οποία ωστόσο έχει διακόψει τους δεσμούς της με το ΣΥΡΙΖΑ, μετά το τρίτο Μνημόνιο, στο οποίο συμμετείχαν με άρθρα τους 6 Τούρκοι διανοούμενοι οι οποίοι τάσσονταν ξεκάθαρα υπέρ της αναγνώρισης της γενοκτονίας των Ποντίων και όλων των χριστιανικών λαών της Ανατολής, με τίτλους όπως:
– Fikret Baskaya : Η συνείδηση της Ιστορίας θα μας απελευθερώσει,
– Ahmet Oral: Για το Αρμενικό, Ελληνικό, Κουρδικό και Αλεβίτικο Ζήτημα,
– Attila Tuygan: Γενοκτονία για την “ιερή πατρίδα”,
-Taner Akçam: Οι εκτοπίσεις και οι σφαγές των Ελλήνων του 1913-1914: Πρόβα για τη Γενοκτονία των Αρμενίων
– Sait Çetinoğlu: Η ιδέα του ανεξάρτητου Πόντου και η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, Το Τέλος του Κινήματος και η Εκδίωξη
– Pervin Erbil: Μια τραγική σελίδα στην εκκαθάριση των Ρωμιών, 1914-1924.
Αυτό που γίνεται φανερό είναι ότι το ζήτημα της γενοκτονίας των χριστιανικών λαών της Ανατολής από τους νεότουρκους, από το 1916 έως το 1923 είναι πιθανόν ένα θέμα από εκείνα που δεν είναι πλήρως λυμένα στο ΣΥΡΙΖΑ, όπως συμβαίνει και με άλλα. Αναγνωρίζουμε ωστόσο τη διαφορά, ότι στο συγκεκριμένο ευαίσθητο ζήτημα είναι και οι απόψεις των ιστορικών που συγκρούονται μεταξύ τους. Αυτό πάντως που είναι κοινός τόπος και για τα κόμματα που ομοφώνως αναγνωρίζουν τη γενοκτονία είναι ότι ποτέ καμία ελληνική κυβέρνηση δεν έχει θέση το θέμα της γενοκτονίας σε διεθνή φόρα και ότι πάντα χρησιμοποιόταν για το εσωτερικό ακροατήριο.
