Του Κωνσταντίνου Παντελή
Αμερικανός πολιτικός επιστήμονας και διπλωμάτης, κάτοχος βραβείου Nobel, Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας, Υπουργός Εξωτερικών επί προεδρίας Richard Nixon και Gerald Ford, καθώς και σύμβουλος σε θέματα εξωτερικής πολιτικής ασφάλειας σε επόμενες προεδρίες, ο Henry Kissinger δεν χρειάζεται πλέον ειδικές συστάσεις.
Ένας υπέρμαχος της Realpolitik, ο Kissinger διαδραμάτισε μείζονα ρόλο στην εξωτερική πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών κατά την περίοδο 1969 – 1977. Σε αυτά τα χρόνια πρωτοστάτησε στην πολιτική της ύφεσης (γνωστή ως détente policy) με τη Σοβιετική Ένωση, ενορχήστρωσε το άνοιγμα των σχέσεων με τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, και διαπραγματεύθηκε το Σύμφωνο Ειρήνης των Παρισίων, με το οποίο τελειώνει η αμερικανική εμπλοκή στον πόλεμο του Βιετνάμ. Δεδομένη θεωρείται η εμπλοκή του και στο Κυπριακό ζήτημα με τις απόψεις σχετικά με τους στόχους και την πολιτική του να διίστανται.
Πρόσφατα εξέδωσε ένα καινούριο βιβλίο με τίτλο Παγκόσμια Τάξη, στο οποίο ο Kissinger παραθέτει από την οπτική γωνία του ιστορικού την ιδέα της τάξης στις διεθνείς σχέσεις. Η κεντρική θέση είναι ότι τα έθνη βρίσκονται σε μια διαρκή προσπάθεια να εγκαθιδρύσουν προκειμένου να κάνουν τον κόσμο πιο ομαλό, αλλά σπανίως διαρκούν για πολύ. Το βιβλίο του εκτείνεται από την αυτοκρατορική Κίνα, τη Ρώμη που περιβάλλεται από βαρβάρους και το Ισλάμ περικυκλωμένο από τους άπιστους, μέχρι τις συνθήκες της Ευρώπης και τις βασικές θέσεις της Ρωσίας και του Ιράν.
Παράλληλα με την έκδοση του βιβλίου του ο Kissinger έδωσε μια σειρά από συνεντεύξεις, μεταξύ των οποίων και αυτή στον Scott Simon του NPR. Στη διάρκεια αυτής αναφέρθηκε – μεταξύ άλλων – σε δύο σημαντικά διεθνή ζητήματα, το Ισλαμικό Κράτος ή ISIS και τη θέση της Ρωσίας σε σχέση με την κρίση στην Ουκρανία.
Όσον αφορά το ISIS ανέφερε: «Έκοψαν το λαιμό ενός Αμερικανού στην τηλεόραση. Αυτό αποτελεί προσβολή προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, η οποία απαιτεί να αποδειχθεί ότι αυτό δεν είναι μια ελεύθερη πράξη. Υποστηρίζω σθεναρά μια ισχυρή επίθεση στο ISIS για μια περίοδο άμεσα συνδεδεμένη με τη δολοφονία του Αμερικανού.»
Και συνεχίζει: «Στη συνέχεια, πρέπει να πάμε στο πρόβλημα του μεγάλου βεληνεκούς. Νομίζω ότι όταν έχουμε να κάνουμε με μια οντότητα, όπως το ISIS, δεν θα πρέπει να εισχωρήσουμε σε μια κατάσταση στην οποία μπορούν να μας οδηγήσουν με τη δημιουργία χερσαίων δυνάμεων. Αλλά θα πρέπει να θέσουμε τους στρατηγικούς στόχους που θα ματαιώσουν κάθε στόχο που έθεσαν, κάτι το οποίο θα πρέπει να είμαστε σε θέση να κάνουμε με την ισχυρότερη αεροπορική δύναμη. Και τότε, αν μπορούμε να επιστρατεύσουμε άλλες χώρες, ή άλλες περισσότερο τοπικές ομάδες προκειμένου να ασχοληθούν με τις συγκρούσεις επί εδάφους, θα μπορούσαμε ρεαλιστικά να τους καταστρέψουμε.»
Μολοταύτα, ο βετεράνος της αμερικανικής διπλωματίας θεωρεί πως το Ιράν είναι πολύ πιο ισχυρό και αποτελεί μεγαλύτερο πρόβλημα από το ISIS σε στρατηγικό επίπεδο. Κι αυτό γιατί το ISIS είναι ακόμα μια «μικρή επιθετική ομάδα τυχοδιωκτών» η οποία θα πρέπει να κατακτήσει όλο και περισσότερο έδαφος για να μπορέσει να γίνει μια στρατηγική, μόνιμη πραγματικότητα κατά τον Kissinger. Αντίθετα, το Ιράν έχει ενεργοποιήσει μια σιιτική ζώνη από την Τεχεράνη στη Βηρυτό μέσω της Βαγδάτης, με απώτερο σκοπό τη δημιουργία μιας νέας περσικής αυτοκρατορίας, πάνω στις αρχές του σιιτισμού, για την κυριαρχία στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Παρ’όλα αυτά ο Henry Kissinger θεωρεί πως η διαμάχη με το ISIS είναι περισσότερο διαχειρίσιμη από μια αντιπαράθεση με το Ιράν.
Σχετικά με τις κινήσεις της Ρωσίας και του Πούτιν στο ζήτημα της Ουκρανίας ο Kissinger αναφέρει ότι η στάση της Δύσης και της Ρωσίας σχετικά με την κρίση στην Ουκρανία είναι διαμετρικά αντίθετες. Η Δύση προσπαθεί να εγκαθιδρύσει την νομιμότητα των τιθέμενων συνόρων, ενώ για τη ρωσική εξωτερική πολιτική, η Ουκρανία αποτελεί μέρος της ρωσικής κληρονομιάς. Γι’ αυτό και προτείνει ως ιδανική λύση μια Ουκρανία, στα πρότυπα της Φινλανδίας και της Αυστρίας, μια σύζευξη αυτών των δύο θέσεων, παρά μια αντιπαράθεση.