Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, Οικονομολόγος – Ψυχολόγος
Δεν χρειάζεται να ανατρέξουμε σε ιστορικές μνήμες από τις αρχές του 20ου αιώνα για να αξιολογήσουμε την διαχρονική πορεία της Κεντρώας παράταξης. Οι άτοπες εξισώσεις που αναζητούν ομοιότητες σε πολιτικές αναφορές εντελώς διαφορετικών εποχών, συνήθως καταλήγουν σε άσκοπα και παραπλανητικά συμπεράσματα.
Αν κάτι έχει σημασία σήμερα δεν είναι καν η ανάδειξη των αναμνήσεων ένδοξων ή άδοξων επιλογών της μεταπολιτευτικής εποχής. Το ΠΑΣΟΚ εμφανίστηκε ως μια σχεδόν ανατρεπτική, αντιεξουσιαστική και μέσα από μια μακρά πορεία μεταλλάξεων πέρασε από την παροχολογία, τον άκρατο λαϊκισμό αλλά και σημαντικές φιλελεύθερες παρεμβάσεις σε κοινωνικά ζητήματα των ’80ς, στις εκσυγχρονιστικές εμπνεύσεις του New Labor των ’90ς, για να καταλήξει στο Ομπαμικό επικοινωνιακό μιμητισμό και τα Δανέζικα αναπτυξιακά όνειρα της τελευταίας δεκαετίας πριν καταλήξει έρμαιο των μνημονιακών απαιτήσεων που έφεραν την εκλογική καθίζηση.
Αυτό που αναζητείται πλέον είναι το στίγμα της επόμενης εποχής, το μεταμνημονιακό όραμα, οι δομές και τα πρόσωπα που θα ήταν δυνατόν να αρθρώσουν έναν διακριτό λόγο ανάμεσα στην ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ. Επειδή όμως στην Ελλάδα της επιπολαιότητας και της παρορμητικότητας η προσωπική φιλοδοξία μπαίνει μπροστά από το συνολικό σχέδιο, γέμισε ο τόπος υποψηφιότητες με ελάχιστες διακριτές διαφορές πέρα από τις επικοινωνιακές δυνατότητες και την εκπροσώπηση μιας από τις συνιστώσες εντός ΠΑΣΟΚ ή ενός εκ των άλλων κομματικών χώρων που συμμετέχουν στο εγχείρημα.
Προς τα που θέλει να κινηθεί ο νέος φορέα;; Ποιο μοντέλο κομματικής διάρθρωσης θα επιλέξει; Ποιες δικλείδες στελεχειακής αξιοπιστίας θα αποκτήσει; Από ποιες αρχές θα διέπεται σε σχέση με το κυρίαρχο δίλημμα κράτος – ιδιωτική πρωτοβουλία; Πως θα τοποθετηθεί απέναντι στην ριζική αναδιάρθρωση της λειτουργίας του δημοσίου και του outsourcing υπηρεσιών; Ποιες παραγωγικές προτεραιότητες θα θέσει;
Τι μοντέλο Ευρωπαϊκής λειτουργίας ονειρεύεται, με πόση παρεμβατικότητα των κεντρικών δομών σε οικονομικό και διπλωματικό επίπεδο και ποια περιθώρια χάραξης εθνικής πολιτικής; Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο και με ποιες αρμοδιότητες; Κοινή εξωτερική πολιτική με κοινό Ευρωπαϊκό στρατό; Ποια η στάση απέναντι σε ΗΠΑ, Ρωσία και Κίνα; Τι άποψη θα έχει για την αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών; Ποια η ισορροπία ανάμεσα σε πολιτικές ενσωμάτωσης και πολιτικές αποτροπής;
Μακάρι το πλήθος των υποψήφιων ηγετών να αποδείξει ότι διαθέτει κατασταλαγμένες θέσεις και ολοκληρωμένες προτάσεις για όλα αυτά τα ζητήματα αν και το πιθανότερο είναι η προεκλογική περίοδος να αναλωθεί σε επίδειξη προσωπικών ικανοτήτων και εκατέρωθεν αιχμές. Η σοσιλαδημοκρατία μετά την φιλελεύθερη στροφή των ΄90ς βρίσκεται εδώ και χρόνια σε ένα στρατηγικό αδιέξοδο. Ή θα αποτελέσει μια περιττή απόληξη της Κεντροδεξιάς απλά προσθέτοντας μερικά επιπλέον ζητήματα κοινωνικής φύσης ή θα επανέλθει στην πρότερη φάσης της μια πιο αριστερής ρητορικής που όμως ειδικά στην Ελλάδα μετά την μνημονιακή εμπλοκή δεν πείθει πια κανέναν.
Δύσκολη εξίσωση και κανείς δεν δείχνει να διαθέτει την χρυσή τομή που θα δώσει την οριστική ώθηση προς τα μπρος στην ευρύτερη παράταξη. Μακάρι το νέο εγχείρημα να αποδειχθεί μέσο αναγέννησης κι όχι μια θνησιγενής επικάλυψη των χρόνων παθογενειών αλλά πολύ φοβάμαι ότι τα αρχικά σημάδια δείχνουν ότι οι προοπτικές δεν είναι κι οι καλύτερες.
Υ.Γ. Είχα γράψει τον Ιούλιο του 2015 ένα άρθρο με τον τίτλο “Μπορεί ο Τσίπρας να γίνει σοσιαλδημοκράτης ηγέτης;”. Πάνω από δύο χρόνια μετά,κι όσο ο κατακερματισμένος χώρος της Κεντροαριστεράς στερείται και αφηγήματος και νέων προσώπων, όσοι υποτιμούν την διείσδυση του ΣΥΡΙΖΑ σε αυτό τον χώρο και προσβλέπουν σε συρρίκνωση του σε… μονοψήφια νούμερα θα βρεθούν προ εκπλήξεως για το πόσο αυτή η κίβδηλη μεν αλλά τόσο ευήκοη δε ρητορική του βρίσκει πρόσφορο έδαφος στο παραδοσιακό κοινό του ΠΑΣΟΚ.
