Στο χθεσινό μας άρθρο αναρωτιόμασταν αν ο Ντράγκι θα “μιλήσει” κατά τη χθεσινή συνεδρίαση του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Και σημειώναμε ότι το σημαντικό δεν είναι τι θα αποφασίσει ο κ. Ντράγκι, αλλά αν αυτό θα έχει την “εγγύηση” της Γερμανίας. Το ερώτημα λοιπόν είναι αν όσα εξήγγειλε χθες έχουν αυτή την “εγγύηση”. Και όλες οι ενδείξεις δείχνουν ότι την έχει. Αλλά αυτό απλούστατα συμβαίνει επειδή πίσω από τη “φωνή” του κ. Ντράγκι ακούγεται δυνατά η “φωνή” του… Γερμανού υποβολέα.
Μια ισχυρή ένδειξη είναι οι εσωτερικές ισορροπίες στο “πακέτο” που ανακοίνωσε ο κ. Ντράγκι: αγορά εγγυημένων τίτλων ABS του ιδιωτικού τομέα, δηλαδή τίτλων υψηλού ρίσκου αλλά εγγυημένων με άμεσο ή έμμεσο τρόπο από το Δημόσιο, αλλά όχι αγορά κρατικών ομολόγων (το περίφημο πρόγραμμα ΟΜΤ, που ποτέ δεν ενεργοπποιήθηκε).
“Ταπεινό” πρόγραμμα “ποσοτικής χαλάρωσης” χαρακτήρισε αυτές τις αποφάσεις ο αρθρογράφος των Financial Times κ. Ralf Atkins. Και πράγματι, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ήταν ακριβώς η κατάρρευση τίτλων όπως τα ABS (τα αμερικανικά subprimes) που πυροδότησε την παγκόσμια κρίση το 2008. Το αμερικανικό πρόγραμμα “ποσοστικής χαλάρωσης”, δηλαδή τυπώματος χρήματος από την κεντρική ομοσποινδιακή τράπεζα (FED) αφορούσε κρατικά ομόλογα και ήταν πολύ μεγάλου ύψους. Μόνο υπ’ αυτούς τους όρους το αμερικανικό πρόγραμμα πέτυχε όσα πέτυχε, αν και -παρ’ όλα αυτά- δεν πέτυχε να γιατρέψει τις πληγές της “πραγματικής οικονομίας” παρά μερικώς.
Μπροστά στα τρισεκατομμύρια δολάρια που τύπωσε και έθεσε σε κυκλοφορία σατην αγορά η FED για κρατικά ομόλογα, τα μερικές δεκάδες δισ. ευρώ που υπόσχεται ο κ. Ντράγκι ότι θα δαπανήσει για αγορά τίτλων του ιδιωτικού τομέα, δικαιολογούν απόλυτα το χαρακτηρισμό του προγράμματος σαν “ταπεινού”. Εξάλλου, το συνολικό ύψος των τίτλων ABS που αυτή τη στιγμή κυκλοφορούν στην ευρωπαϊκή ναγορά δεν ξεπερνά τα 100 δισ. ευρώ.
Πέρα απ’ αυτό, υπάρχει εδώ ένα ποιοτικά διαφορετικό στοιχείο που παραπέμεπι στον εσωτερικό συμβιβασμό μέσα στην ΕΚΤ μεταξύ της υπό τον κ. Ντράγκι πλειοψηφίας του Συμβουλίου της και στη γερμανική μειοψηφία: αντί να αγοράσει -και άρα να “εγγυηθεί”- κρατικά ομόλογα, η ΕΚΤ ζητάει από τα κράτη-μέλη να εγγυηθούν επισφαλείς τίτλους του ιδιωτικού τομέα, δηλαδή τιτλοποιημένα δάνεια των τραπεζών με “τοξικά” χαρακτηριστικά.
Με λίγα λόγια, η Γερμανία συμφώνησε σε αυτό το “ταπεινό” πρόγραμμα “ποσοτικής χαλάρωσης” υπό τον όρο ότι θα είναι περιορισμένου ύψους και δεν θα παραβιάζει τον κανόνα της δημοσιονομικής ορθοδοξίας που λέει ότι η ΕΚΤ δεν χρηματοδοτεί με κανένα τρόπο το χρέος των κρατών-μελών.
Επιπλέον, η συγκεκριμένη μορφή και έκταση του προγράμματος θα συζητηθεί τον Οκτώβριο, υπάρχουν προβλήματα νομικής διευθέτησης με τα ABS, οι ρυθμίσεις για την εγγύηση των τίτλων από το Δημόσιο θέλουν το χρόνο τους και πιθανόν να υπάρξουν ζητήματα ερμηνειών, οι συζητήσεις για την κατανομή της “βοήθειας” στις ευρωπαϊκές τράπεζες δεν θα είναι εύκολες…
Το συμπέρασμα είναι ότι ο Ντράγκι “μίλησε”, αλλά από μέσα ακούγεται δυνατά η φωνή του “Γερμανού υποβολέα”… Ο οποίος όχι μόνο διασφάλισε ότι δεν θίγεται η γερμανικής έμπνευσης δημοσιονομική ορθοδοξία, όχι μόνο θα εξασφαλίσει και για τις γερμανικές τράπεζες ένα μέρος της “βοήθειας” από το ούτως ή άλλως όχι ιδιαίτερα δαπανηρό πρόγραμμα που εξήγγειλε ο κ. Ντράγκι, αλλά και κερδίζει χρόνο ώστε να χρωματίσει με πιο έντονα γερμανικά χρώματα το πρόγραμμα στην τελική του μορφή.
Για να επαληθευτεί ότι όλα στην Ευρώπη γίνονται αργά και λειψά, με τη γερμανική μπότα να πατάει διαρκώς το φρένο…
