Επισημαίνει ο Δημήτρης Α. Γιαννακόπουλος
Ο ρεαλισμός ως μεθοδολογία οδηγεί ή στη συντήρηση, την ανοχή, τη συμμόρφωση και την πολιτική νομιμοποίηση της υποταγής ή στην επανάσταση με τη ρομαντική μορφή: «να είμαστε ρεαλιστές, να ζητάμε το αδύνατο» (Τσε Γκεβάρα).
Αυτό είπα χθες το βράδυ στο τραπέζι, βάζοντας το σύνθημα του Τσε στο στόμα του Σόιμπλε: «να είμαστε ρεαλιστές, να ζητάμε το αδύνατο από τους έλληνες κυβερνήτες, για να κάνουν αυτοί το αδύνατο, δυνατό εις βάρος του ελληνικού λαού, που πρέπει να πληρώσει για τα χρόνια ασωτίας, φιγούρας, κραιπάλης και ψευτομαγκιάς (ποιού ακριβώς;)… και χτύπησα την εθνική και λαϊκή φλέβα της γυναίκας μου και του γιου μου. Μέχρι και ο σκύλος μας γαύγισε εναντίον μου! Άκου, να έχει ρεαλιστική βάση και μάλιστα με την μορφή της ρήξης α λα Τσε η φιλοσοφία Σόιμπλε για την Ελλάδα (και όχι αμέσως για άλλες χώρες της ευρωζώνης, ασφαλώς)! Θα μας τρελάνεις; Και ο κόσμος που υποφέρει, τι του φταίει; Όλοι μαζί τα φάγαμε;
Αν βάλουμε και τον παράγοντα των πραγματικά δυστυχούντων και διαρκώς πιο φτωχών ελλήνων ως μεταβλητή στο ρεαλιστικό μοντέλο Σόιμπλε, πάει περίπατο ο ρεαλισμός! Προφανώς, δεν τα φάγαμε όλοι μαζί, αλλά υπάρχει πολιτική και κοινωνική ευθύνη σε αυτούς (εντός και εκτός) που στήσανε το μεγάλο, αισχρό και αντιαισθητικό φαγοπότι και σήμερα εμφανίζονται σαν δεινοπαθούντες και αυτοί, σεμνοί και ταπεινοί Κύριοι και Κυρίες μέσα στη κρίση. Ποιος άραγε να τους βάλει στο περιθώριο; Τα κακομαθημένα, αυθάδικα και ανερμάτιστα «παιδάκια» μαζί με τα κουτοπόνηρα «γεροντάκια» των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ;
Και ως προς αυτό μάλλον δεν φταίει ούτε ο Σόιμπλε, ούτε ο ρεαλισμός του. Άλλων ο ρεαλισμός ευθύνεται: ο ρεαλισμός των λιγούρικων, ξιπασμένων, αλαζονικών, «ψεύτικων», επιπόλαιων, επίπλαστων και ρηχών υπάρξεων, στα χέρια των οποίων ο ελληνικός λαός εμπιστεύτηκε την κάθαρση, την «αλλαγή», το Κράτος Δικαίου και την αναδιανομή από πάνω προς τα κάτω, στο πλαίσιο μιας νέας μεταπολίτευσης. Φταίμε ασφαλώς και εμείς (: εγώ), όσοι με ενθουσιασμό υποδεχτήκαμε και ενισχύσαμε την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στα πολιτικά πράγματα, μέχρι να δούμε περί τίνος επρόκειτο.
Φταίμε, καθώς κάναμε λάθος αρχικά, για να φτάσουμε σήμερα να διαπιστώνουμε πως ο κυβερνητικός ρεαλισμός της αριστεράς δεν διαφέρει σε τίποτε από εκείνον της δεξιάς! Και αυτό είναι κάτι που με ενοχλεί αφάνταστα. Δεν υπάρχει τίποτε ρομαντικό σε αυτόν τον ρεαλισμό, μόνον κούφιος λαϊκισμός, επενδυμένος με θράσος, θράσος, θράσος! Και αυτό από μόνο του εκφράζει μια μορφή πολιτικής ανωμαλίας. Είναι ανωμαλία πλέον το ύφος του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Η αριστερή κυβέρνηση στην Ελλάδα αποδεικνύεται πλέον καθημερινά η ίδια μια πολιτική ανωμαλία, όπως και να το δεις, και δεν φταίει ούτε ο Σόιμπλε, ούτε οι «αιμοβόροι δανειστές»!
Ο κύριος Σόιμπλε δεν δηλώνει ούτε ανθρωπιστής, ούτε φιλέλληνας – όπως κάμποσοι γελοίοι, υποκριτές συνάδελφοί του στο Eurogroup – απλώς ανθρωπομορφίζει την ελληνική εθνική οικονομία, ενώ απευθύνεται αποκλειστικά στο πολιτικό σύστημα και προσωπικό της Ελλάδας – έχοντας στο μυαλό του τον γερμανό κυρίως ψηφοφόρο του – και σου λέει: Αυτοί είναι οι όροι (μου) προσαρμογής (σου) στην ευρωζώνη, έτσι ώστε η Ελλάδα να πάψει να καταναλώνει περισσότερα από όσα παράγει. Είναι ευθύνη των ελλήνων πολιτικών το πώς θα κάνουν την αναδιανομή σε καθεστώς φτωχοποίησης και συντεταγμένης πτώχευσης – το οποίο οι ίδιοι αναζήτησαν εναγωνίως. Αν ασφαλώς θέλετε! Αν δεν θέλετε ή δεν μπορείτε, αποχωρείστε από το κλαμπ του ευρώ, όπως ήδη πρότεινα επισήμως δύο φορές μέχρι σήμερα! Ζορίζεστε, αλλά κανείς δεν σας κρατάει με το ζόρι, σου λέει ο ρεαλιστής άντρας και μαζί του συμφωνούν όλοι φαντάζομαι οι έλληνες ρεαλιστές και από δεξιά και από αριστερά, και οι «πάση θυσία στο ευρώ» και οι «πάση θυσία στη δραχμή», για διαφορετικούς ασφαλώς λόγους και σκοπούς, αλλά και το ΔΝΤ και οι αμερικανοί και οι κινέζοι, όπως και οι κουβανοί! Συμφωνεί ακόμη και το Bloomberg, το οποίο προβλέπει για το 2017 ότι παρά τα σκληρά δημοσιονομικά μέτρα, τα οποία συνεχίζονται, η ελληνική οικονομία θα συνεχίσει να καταρρέει χωρίς αυτή τη φορά να υπάρχει ελπίδα στον ορίζοντα. Ίσως, ούτε καν ο Σόιμπλε του 2012 ή του 2015 σαν «απέλπιδα ελπίδα»! Εδώ, σε λίγο θα δεις να εκτυλίσσεται πλήρως το γεωπολιτικό στρατήγημα Σόιμπλε και θα κάνεις τον σταυρό σου! Είναι πλέον σαφές ότι πρόκειται για γεωπολιτικού χαρακτήρα η πίεση για την επίτευξη του «αδύνατου». Ακόμα και ως μακάβρια μπλόφα, πλέον, αποτελεί γεωπολιτικού χαρακτήρα πρόκληση, την οποία κανείς πια δεν δείχνει να προσλαμβάνει ως τέτοια. Κακώς, για να είμαστε ρεαλιστές!
Ο Σόιμπλε λέει ανόητες-χοντράδες – αν τον κρίνεις ευρύτερα επιστημονικά – υπηρετώντας ωστόσο με συνέπεια το νεοηγεμονικό πρότυπο στη διεθνή πολιτική συμπεριφορά [Cox] (: λιτότητα, αντιπληθωρισμός) και αυτό είναι ασφαλώς μεθοδολογικά συντηρητική μορφή ρεαλισμού. Δηλαδή, με κριτήριο την πολιτική μεθοδολογία και αποκλειστικά σε ό, τι αφορά στο ελληνικό ζήτημα, ο κ. Σόιμπλε είναι απλοϊκός, αλλά έντιμος. Ωστόσο, έχουμε να κάνουμε με μια σαφώς επιλεκτική εντιμότητα-Σόιμπλε. Βρίσκει απέναντί του φοβισμένους και εξευτελισμένους έλληνες υποκριτές πολιτικούς και κάνει επίδειξη ειλικρίνειας και εντιμότητας στα όρια του κυνισμού ο ίδιος, ενώ ξαναγίνεται τρυφερός και ευαίσθητος μπερμπάντης αν η συζήτηση γίνει σοβαρή: αν περάσει για παράδειγμα στην Ιταλία, καθώς σε ό, τι αφορά στην Ισπανία όλα πάνε καλά, με το χρέος να εξαφανίζεται μαγικά δια του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού. Οι περισσότεροι από τους έλληνες που αναθεματίζουν τον Σόιμπλε είναι ως χαρακτήρες σαν και αυτόν, ασχέτως αν είναι δεξιοί ή αριστεροί. Δεν εννοώ πως συμφωνούν πολιτικά μαζί του, αλλά πως είναι φορείς της ίδιας ρεαλιστικής κουλτούρας.
Και αυτό είναι το σοβαρό μας πρόβλημα: ο βαθμός πολιτικής ανεντιμότητας στην Ελλάδα να αντιστοιχεί στον βαθμό αγανάκτησης εναντίον του Σόιμπλε. Και όμως, ο Σόιμπλε είναι ο προκλητικός καθρέφτης του πολιτικού μας συστήματος και ενός μέρους της ελληνικής κοινωνίας. Αν το δεις έτσι, θα τρομάξεις με την ελληνική πραγματικότητα και όχι με τον Σόιμπλε. Με τη μόνη πολιτική δύναμη που έχει συγκρουστεί στην πραγματικότητα (δηλαδή πολιτισμικώς, βαθύτερα πολιτικά και όχι απλώς μικροπολιτικώς) ο Σόιμπλε είναι το DIE LINKE και «ο Βαρουφάκης»… ούτε με τους αμερικανούς, ούτε με τους ρώσους ή τους κινέζους, ούτε με το ΔΝΤ, ούτε ασφαλώς με τον ΣΥΡΙΖΑ του Τρίτου Μνημονίου.
Οι προτάσεις του DIE LINKE για τη διευθέτηση της ελληνικής κρίσης της ευρωζώνης – οι οποίες καθόλου δεν άρεσαν στις ελληνικές κυβερνήσεις της κρίσης και που οδήγησαν αντικειμενικά στην απομάκρυνση του ΣΥΡΙΖΑ από το χώρο της ευρωπαϊκής αριστεράς, όταν αυτός υπερασπίστηκε το Τρίτο Μνημόνιο – ήταν εξίσου έντιμες μεθοδολογικά με αυτές του Σόιμπλε. Ήταν η προοδευτική κατεύθυνση εναντίον της συντηρητικής κατεύθυνσης. Ήταν η ευρωπαϊκή (χρηματοπιστωτική και δημοσιονομική) λύση για μια Ευρώπη – των λαών και όχι των τραπεζιτών – εναλλακτικής ηγεμονίας (όπως την ορίζει, μετά τον Gramsci, ο Robert W. Cox), σε αντίθεση με την Ευρώπη της νεοηγεμονίας του Σόιμπλε. Ήταν ο ρεαλιστικός κονστρουκτιβισμός ημών των ευρωπαίων, χωρίς αντιδυτικό ή οριενταλιστικό σύμπλεγμα, που μας προσβάλει υφολογικώς ο πολιτικαντισμός και τα ηγεμονικά, δήθεν «Zero-sum games», εξίσου με τα εργασιακά «Zero Hour Contracts». Μόνον η ολοκληρωμένη πρόταση του DIE LINKE διατηρούσε την Ελλάδα στην αγκαλιά της Ευρώπης αντί να την τοποθετεί γεωπολιτικώς στο περιθώριο.
Και όμως, στη χώρα όπου γεννήθηκε η κονστρουκτιβιστική πολιτική με την πλέον «ερωτική» μάλιστα μορφή, εδώ, καθημερινά πεθαίνει αυτή την περίοδο. Τη σκοτώνει ο δεξιός και αριστερός ρεαλισμός αδιακρίτως, οι ευρωπαϊστές και οι ευρωσκεπτικιστές, εξίσου. Αυτό που δεν έχουμε συνειδητοποιήσει είναι πως όσο η Ελλάδα φαίνεται να προσαρμόζεται στο πρόγραμμα-Σόιμπλε, τόσο απομακρύνεται από την Ευρώπη. Είναι το ηγεμονικό πρότυπο-Σόιμπλε που δεν «χωρά» την Ελλάδα, καθώς η παραγωγική διάθρωση της χώρας είναι ασύμβατη με αυτό και τη τελευταία επταετία δεν έγινε απολύτως τίποτε προς αυτήν τη κατεύθυνση. Το πείραμα ήταν θεωρητικά παράδοξο. Και αυτό, ενώ υπάρχουν παράλληλα γεωπολιτικής και όχι αμιγώς οικονομικής φύσης ζητήματα σε εκκρεμότητα στην περιοχή μας. Μια αποτελματωμένη οικονομία σε μια αναστατωμένη γειτονιά του κόσμου, στην κάτω άκρη της ΕΕ.
Το πράγμα, δηλαδή το δυναμικό της ελληνικής οικονομίας, χειροτέρεψε τον τελευταίο καιρό, ενώ το γεωπολιτικό περιβάλλον επιβαρύνθηκε, μόνον που ο Σόιμπλε δεν μπορεί παρά να το γνώριζε και να το υπολόγιζε από την αρχή. Μόνον αυτός; Οι δικοί μας πολιτικοί είναι όλοι ηλίθιοι, καθώς επιμένουν να παρουσιάζουν μια αισιόδοξη εικόνα;
Η προσαρμογή της Ελλάδας στο «αδύνατο» ήταν τελικώς ο ρεαλισμός του τίποτε. Ένας μηδενισμός απέναντι σε έναν κόντρα-μηδενισμό. Η Ελλάδα το 2017 θα βιώσει την εμπειρία ενός νέου ειδικού καθεστώτος «on the Europeanboundary». Και αυτό θα είναι το αποτέλεσμα μιας συγκυρίας παρεξηγήσεων του ρεαλισμού. Η συναίνεση στον ρεαλισμό-Σόιμπλε, ρεαλισμό ΔΝΤ και ρεαλισμό-Τσίπρα οδηγεί σε μια ατέρμονη κρίση. Και αυτό επειδή στην Ελλάδα περίσσευσε η υποκρισία και η ανεντιμότητα. Και αυτό επειδή καί η κυβερνώσα αριστερά υποστήριξε πρακτικά, μετά τη δεξιά, την κεντροδεξιά και την κεντροαριστερά, την ευρωπαϊκή και εθνική/συντακτική ανωμαλία, την υποχώρηση της δημοκρατίας ενώπιον ενός φαντάσματος της αγοράς. Και ως προς αυτή την απάτη δεν φταίει ο Σόιμπλε, αλλά ο εμετικά υποκριτικός, πελατειακός και φοβικός χαρακτήρας του πολιτικού μας συστήματος. Αυτός δεν άλλαξε επί ΣΥΡΙΖΑ, αλλά μάλλον ενισχύθηκε και αυτό συσσωρεύει κοινωνικό και εθνικό κόστος.
