Γράφει ο Ceteris Paribus
Τα πράγματα φαίνεται πως είναι πολύ σοβαρά με το βρετανικό δημοψήφισμα για να αναγκαστεί ο Ντέιβιντ Κάμερον να περάσει από το στάδιο των προειδοποιήσεων στο στάδιο των ανοιχτών απειλών. Με σειρά άρθρων του σε βρετανικές εφημερίδες, απειλεί ευθέως ότι αν νικήσει το Brexit, θα υπάρξουν έκτακτα οικονομικά μέτρα περικοπών, ιδιαίτερα στο βρετανικό σύστημα υγείας. Στη «μάχη» κατά του Brexit επιστρατεύτηκε και ο Αρχιεπίσκοπος της Αγγλικανικής Εκκλησίας, ενώ μέχρι σήμερα έχουν ρίξει το βάρος τους όλα τα μεγάλα ονόματα της ευρωπαϊκής αλλά και της παγκόσμιας πολιτικής ελίτ: από τον… Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ μέχρι τον Μπάρακ Ομπάμα!
Η διακύβευση είναι προφανώς τεράστια, αλλά ο Ντέιβιντ Κάμερον δεν λέει την πλήρη αλήθεια όταν διεκτραγωδεί τις «μαύρες» συνέπειες από τυχόν επικράτηση του Brexit. Η δεύτερη σε μέγεθος και ισχύ οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ύστερα από τη γερμανική, μια οικονομία που έχει το δικό της νόμισμα και ρυθμούς ανάπτυξης χαμηλούς μεν αλλά υψηλότερους από τους αντίστοιχους της Γερμανίας και της Γαλλίας, μια χώρα με δικό της νόμισμα πάνω στο οποίο έχει χτίσει -μεταξύ άλλων- και τη δυνατότητα να αποτελεί το Λονδίνο διεθνές χρηματιστηριακό κέντρο, είναι δυνατόν να πάθει τόσο μεγάλες ζημιές από μια έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ώστε να απαιτηθούν έκτακτα μέτρα και περικοπές; Το επιχείρημα δεν είναι ιδιαίτερα πειστικό – και γι’ αυτό ακριβώς δεν ήταν αρκετό επί τόσο διάστημα για να μεταστρέφει πλειοψηφικά τη βρετανική κοινή γνώμη υπέρ της παραμονής στην ΕΕ.
Με αυτό δεν θέλουμε να πούμε ότι η Βρετανία δεν κινδυνεύει από πιθανό Brexit. Η αλήθεια είναι ότι κινδυνεύει, αλλά για ένα λόγο που μόνο τρίτοι, όπως για παράδειγμα εκπρόσωποι της αμερικανικής υπερδύναμης, μπορούν να διατυπώσουν ευθαρσώς: η Μ. Βρετανία κινδυνεύει σοβαρά από το Brexit, επειδή κινδυνεύει απ’ αυτό η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση! Για τον ίδιο λόγο, από το Brexit κινδυνεύει όλο το διεθνές σύστημα, περιλαμβανομένων των ΗΠΑ! Αλλά ο Ντέιβιντ Κάμερον θα προσέφερε πολύτιμη υπηρεσία στην καμπάνια υπέρ του Brexit, αν έλεγε την πλήρη αλήθεια: ότι η Μ. Βρετανία κινδυνεύει από το Brexit, επειδή σε αυτή την περίπτωση η Ευρωπαϊκή Ένωση θα κινδυνεύσει από διάλυση, γεγονός που μπορεί να αποτελέσει αποφασιστικό παράγοντα για τη γενικευμένη υποτροπή της παγκόσμιας κρίσης! Θα ήταν σαν να έλεγε ότι πρέπει να νικήσει το ΝΑΙ για να μη διαλυθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση και υποστούμε κι εμείς τις συνέπειες από τη διάλυσή της!
Πρέπει να εξετάσει κανείς τη δυναμική της παγκόσμιας κρίσης σε συνδυασμό με τη «μηχανική» των παγκόσμιων σχέσεων, όπως διαμορφώνονται στο πλαίσιό της, για να κατανοήσει αυτούς τους κινδύνους – που από μια πρώτη μόνο ματιά φαίνονται υπερβολικοί. Το 2016 ανέτειλε με μια μεγάλης έκτασης αναταραχή στις χρηματιστηριακές -και όχι μόνο- αγορές. Η σεισμική ακολουθία είχε την εστία της στην Κίνα, αλλά όλοι γνωρίζουν πολύ καλά ότι η Κίνα μόλις στα τέλη του 2015 πήρε τα σκήπτρα του αδύναμου κρίκου των παγκόσμιων σχέσεων και της παγκόσμιας κρίσης από την Ευρωπαϊκή Ένωση – Ευρωζώνη. Επιπλέον, ενώ στην Κίνα είναι η οικονομική βάση που βρίσκεται στα πρόθυρα της έκρηξης, στην Ευρωπαϊκή Ένωση – Ευρωζώνη, η θρυαλλίδα της κρίσης εντοπίζεται πλέον στο πολιτικό και θεσμικό εποικοδόμημα – η κρίση έχει μετεξελιχθεί σε πολιτική και θεσμική. Οι προβλέψεις για τις προοπτικές της κινεζικής οικονομίας εξακολουθούν να είναι σταθερά αρνητικές, και όλοι τονίζουν ότι η κινεζική κρίση βρίσκεται μπροστά μας κι όχι πίσω μας. Είναι, λοιπόν, απόλυτα εξηγήσιμο γιατί η παγκόσμια ελίτ πιστεύει πως το Brexit μπορεί να αποτελέσει τον καταλύτη για μια ενδεχομένως «εκρηκτική» παγκόσμια αντίδραση, στο πλαίσιο της οποίας οι δύο κατεξοχήν πάσχοντες πόλοι της παγκόσμιας οικονομίας, η Κίνα και η Ευρωπαϊκή Ένωση – Ευρωζώνη, θα «συντονιστούν» σε ένα νέο κρισιακό κύκλο…
Είναι γι’ αυτό το λόγο που η ευρωπαϊκή ελίτ αντιδρά με υπερβολική ανασφάλεια και νευρικότητα, ωσάν τον ασθενή που πάσχει από τη «βασιλική νόσο» (η γνωστή αιμοφιλία Β’, που οι φορείς της κινδυνεύουν από θανατηφόρες αιμορραγίες, επειδή έχουν απολέσει την ικανότητα πήξης του αίματος) και γι’ αυτό αντιμετωπίζει και την παραμικρή αμυχή σαν θανάσιμο κίνδυνο. Υπάρχει σίγουρα ένα παθολογικό στοιχείο σε αυτό το φόβο, αλλά ταυτόχρονα δεν είναι αβάσιμος…
Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος. Στην περίπτωση που νικήσει το ΝΑΙ, ο Ντέιβιντ Κάμερον θα είναι ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος του κόσμου: θα έχει αποφύγει να πληρώσει σκληρά τον οριακό και δημαγωγικό χαρακτήρα της παλαιότερης σκληρής ρητορικής του ενάντια στην ΕΕ και θα κερδίσει το δικαίωμα για μια χαλαρή «ειδική σχέση» με την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Πέρα απ’ αυτόν, ένας βαθύς στεναγμός ανακούφισης θα ακουστεί στις Βρυξέλλες, το Βερολίνο, την Ουάσινγκτον, το Πεκίνο!
Ο πιο δυνατός στεναγμός ανακούφισης, ωστόσο, θα ακουστεί από την Αθήνα και πιο συγκεκριμένα από το Μέγαρο Μαξίμου! Αν η Μ. Βρετανία κινδυνεύει από τις διαλυτικές συνέπειες που θα έχει για την Ευρωπαϊκή Ένωση – Ευρωζώνη το Brexit, είναι πολύ εύκολο να αντιληφθούμε πόσο μεγαλύτερος, πραγματικά «υπαρξιακού» χαρακτήρα, είναι αυτός ο κίνδυνος για την Ελλάδα!
Ύστερα από τον Κάμερον, ή μάλλον περισσότερο κι απ’ αυτόν, ο Αλέξης Τσίπρας θα είναι ο «πιο ευτυχισμένος άνθρωπος» σε περίπτωση νίκης του ΝΑΙ. Εξάλλου, το ΟΧΙ αποδείχτηκε κακός οιωνός γι’ αυτόν: χρειάστηκε να κάνει μια θεαματική «κωλοτούμπα» για να μετατρέψει το ΟΧΙ στο δημοψήφισμα που προκήρυξε ο ίδιος σε ΝΑΙ. Τώρα κινδυνεύει από το ΟΧΙ κάποιων άλλων που δεν μπορεί ούτε να ορίσει ούτε καν να επηρεάσει, κυρίως όμως δεν μπορεί να μετατρέψει σε ΝΑΙ…
