Γράφει ο Γιάννης Κουτρουμπής
Η κρίση μεταξύ ΗΠΑ και Β. Κορέας είναι πλέον πρώτο θέμα στην σκαλέντα των ειδήσεων. Το παιχνίδι που έχει στηθεί είναι αυτό της πρόκλησης, όπου δηλαδή ο ένας προκαλεί τον άλλον και οι δύο περιμένουν την επόμενη κίνηση. Ο Κιμ ήδη έχει δείξει πως είναι έτοιμος να σπάσει τα όρια του παιχνιδιού και θα κλιμακώνει μέχρι να πάρει μία συμφωνία όπως εκείνος την θέλει. Η Κίνα δε πρόκειται να βρεθεί σε πολύ δύσκολη θέση στην συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας της Δευτέρας.
Το ερώτημα όμως εδώ είναι κατά πόσο ο Κιμ θέλει να προχωρήσει σε συμφωνία. Ιδιαίτερα αν ανατρέξει κανείς σε ανάλογες περιπτώσεις θα δει πως τα καθεστώτα που σύνηψαν συμφωνία με την υπερδύναμη Αμερική δεν είχαν καλό τέλος. Για παράδειγμα όταν ο Καντάφι έδωσε τα πυρηνικά, η Λιβύη καταστράφηκε και ο ίδιος βρήκε τραγικό θάνατο.
Ο Βορειοκορεάτης ηγέτης θέλει την συμφωνία χωρίς όμως να χάσει την αυτοδυναμία που διαθέτει σε περίπτωση παράδοσης των πυρηνικών, οπότε ψάχνει ένα μοντέλο που βρίσκεται ανάμεσα στην συμφωνία με πολύ υψηλό αντάλλαγμα από την πλευρά των ΗΠΑ, χωρίς όμως να παραδώσει τα πυρηνικά.
Στο μυαλό του Τραμπ
Αμέσως μόλις έγινε η δοκιμή της βόμβας υδρογόνου, ο Ντόναλντ Τραμπ κάλεσε την ομάδα εθνικής ασφάλειας του Λευκού Οίκου προκειμένου να παρθεί μία τελική απόφαση σχετικά με το ζήτημα αυτό.
Στο τραπέζι λοιπόν είναι τρία σενάρια, το καλό, το κακό και το άσχημο.
Το κακό σενάριο είναι ο Πρόεδρος να προχωρήσει στην αντιμετώπιση της κρίσης μέσω της επιλογής διεξαγωγής ορισμένων «χειρουργικών» χτυπημάτων σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις της Βορείου Κορέας, με σκοπό να την «ακρωτηριάσει» στρατιωτικά. Βέβαια το σενάριο αυτό έχει πολλά αρνητικά στοιχεία, καθώς ενέχει τον κίνδυνο ο ηγέτης της Βόρειας Κορέας να προλάβει χρονικά την ανωτέρω επίθεση, λόγω της τακτικής του προληπτικού χτυπήματος που ακολουθεί.
Ακόμη, ένας άλλος αστάθμητος παράγοντας είναι ότι παραμένει ανεξιχνίαστο, εάν ο Τραμπ θα συνεργαζόταν με τη Νότια Κορέα και την Ιαπωνία – τους δυο σημαντικότερους εταίρους της στην περιοχή- πριν από μια στρατιωτική επέμβαση. Και αυτό επειδή και οι δύο χώρες έχουν δηλώσει ανοιχτά ότι δεν επιθυμούν ένα πόλεμο με τη Βόρεια Κορέα, καθώς κάτι τέτοιο θα έθετε σε κίνδυνο τους πολίτες της χώρας τους.
Συν τοις άλλοις η Ιαπωνία δεσμεύεται από το Σύνταγμα της, ως προς την χρήση των στρατευμάτων της για επιθετικούς σκοπούς. Βάσει του συντάγματος της, οι αρχές της χώρας μπορούν να κάνουν χρήση του στρατού μόνο για συγκεκριμένους αμυντικούς λόγους.
Το άσχημο σενάριο είναι η επιβολή κυρώσεων μέσω του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών στην Κίνα. Ως γνωστόν, η Κίνα αποτελεί το σημαντικότερο εμπορικό εταίρο της Βορείου Κορέας. Η κατά τα άλλα απομονωμένη χώρα (Β. Κορέα) εξήγαγε προϊόντα αξίας 2,3 δισ. δολαρίων στην Κίνα το 2015, ενώ τα οικονομικά οφέλη είναι αντίστοιχα και αντιστρόφως.
Παρά τις απειλές του Ντόναλντ Τραμπ να σταματήσει όλες τις εμπορικές συναλλαγές με χώρες που έχουν οικονομικές σχέσεις με τη Βόρεια Κορέα, κάτι τέτοιο δεν θα ήταν τόσο εύκολο. Η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος των ΗΠΑ και μια απαγόρευση εμπορικών συναλλαγών με τη χώρα θα απαιτούσε την έγκριση του κογκρέσου.
Από την άλλη, ο Τραμπ, έχει τη εξουσία να θέσει σε ισχύ κυρώσεις που θα κάνουν την εισαγωγή των κινεζικών προϊόντων ιδιαίτερα ακριβή υπόθεση, αλλά κάτι τέτοιο θα αποτελέσει casus belli για την Κίνα, και θα ξεσπάσει ένας άνευ προηγουμένου εμπορικός πόλεμος με απρόβλεπτα αποτελέσματα, τόσο για τους αμερικανούς επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στην Κίνα, όσο και για τους αμερικανούς καταναλωτές.
Το καλό σενάριο είναι εκείνο της συμφωνίας μεταξύ της Βορείου Κορέας και των ΗΠΑ σε κάποιους κοινώς αποδεκτούς όρους, χωρίς όμως ο Κίμ να προχωρήσει στην καταστροφή ή «πάγωμα» του πυρηνικού του προγράμματος, καθώς φοβάται, τόσο τους εσωτερικούς κινδύνους, όσο και τους εξωτερικούς.
Το δίλημμα του Πουτιν
Ο Πούτιν από την αρχή της κρίσης με την Κορέα ακροβατούσε μεταξύ δύο βαρκών. Από την μία είχε καταγγείλει τις πυραυλικές δοκιμές και είχε εγκρίνει τις κυρώσεις που πρότειναν οι ΗΠΑ, και από την άλλη καλούσε τον Τραμπ να αποκλιμακώσει κάθε «στρατιωτική υστερία» προκειμένου να αποφευχθεί μία πλανητική καταστροφή.
Ως γνωστόν η Ρωσία έχει προχωρήσει σε πλήρη συνεργασία με την Κίνα σχεδόν σε όλους τους τομείς. Οπότε από την μία δεν θέλει να γίνονται οι δοκιμές του Κιμ και από την άλλη ο ίδιος έχει υιοθετήσει μία ουδέτερη στάση για να μην βρεθεί απέναντι από την Κίνα, που διαθέτει ισχυρά οικονομικά συμφέροντα στην Β. Κορέα.
Επίσης δεν θέλει με κανέναν τρόπο η Αμερική να προχωρήσει έτι περισσότερο στην Κορεάτικη Χερσόνησο έχοντας περισσότερη ισχύ στην συγκεκριμένη περιοχή. Άλλωστε για αυτό και όταν έγινε η εγκατάσταση του συστήματος THAAD εκείνος εξέφρασε την δυσαρέσκεια του, δηλώνοντας με αυτόν τον τρόπο την πρόθεση του σε περίπτωση εξάπλωσης της αμερικανικής επιρροής.
Η πρόταση των ΗΠΑ στο Συμβούλιο Ασφαλείας
Μετά από την έκτακτη σύγκλιση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ από τις ΗΠΑ και τις δηλώσεις ότι «η Βόρεια Κορέα παρακαλά για πόλεμο», τώρα οι Αμερικανοί ετοιμάζουν ένα πλαίσιο κυρώσεων που πρόκειται να επιβληθεί την Δευτέρα στην νέα συνεδρίαση του οργάνου.
Βάσει του προσχεδίου που κατατέθηκε οι ΗΠΑ επιδιώκουν την επιβολή εμπάργκο πετρελαίου στη Βόρεια Κορέα και απαγόρευση εξαγωγών κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων. Ακόμη, προτείνεται επίσης το πάγωμα των περιουσιακών στοιχείων του ηγέτη της Βόρειας Κορέας Κιμ Γιονγκ Ουν και την επιβολή ταξιδιωτικής απαγόρευσης εις βάρος του, καθώς και την απαγόρευση προσλήψεων Βορειοκορεατών εργατών που ζουν στο εξωτερικό.
Οι κυρώσεις που αφορούν τις εξαγωγές των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων πρόκειται να προκαλέσουν μεγάλα προβλήματα στην Βόρεια Κορέα και στην Κίνα. Αυτό γιατί μόνο το 2016 η κλωστοϋφαντουργία ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη εξαγωγική δραστηριότητα της Βόρειας Κορέας μετά τις εξαγωγές ορυκτών, συνολικού ύψους 752 εκατομμυρίων δολαρίων. Κάτι τέτοιο θα ήταν επιζήμιο και για το Πεκίνο, καθώς σχεδόν το 80% των εξαγωγών κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων προωθείται στην Κίνα.