Γράφει ο Χάρης θεοχάρης
Έχει γίνει ήδη φανερό πως η κίνηση αντιπερισπασμού που έκανε ο Πρωθυπουργός τη Δευτέρα, με την ανακίνηση των Συνταγματικών μεταρρυθμίσεων, δεν είχε βάθος και πως μοναδικός σκοπός της ήταν η καθιέρωση της απλής αναλογικής σε μια προσπάθεια να οδηγηθούμε σε μόνιμη ακυβερνησία, εκτός και αν ο ΣΥΡΙΖΑ συναινέσει στον σχηματισμό κυβέρνησης.
Σε ανύποπτο χρόνο σε αρθρογραφία μου, είχα προσωπικά θέσει το θέμα της ανάγκης για πραγματική διάκριση εξουσιών. Το Σύνταγμά μας δεν εξασφαλίζει ελέγχους και αντίβαρα στις θεσμοθετημένες εξουσίες και συνεπώς δεν μπορεί να εξασφαλίσει αποτελεσματική πάταξη διαφθοράς, πιστή εφαρμογή των νόμων και πολιτικό σύστημα συναινετικής φύσης.
Πιστεύουμε πως ο διάλογος για τις Συνταγματικές αλλαγές πρέπει να ξεκινήσει αλλά πρέπει να γίνει με σκοπό την εμβάθυνση των θεσμών, τη διόρθωση των σημερινών παθογενειών και την καλύτερη αποτελεσματικότητα του Πολιτεύματος, όχι τις μικροκομματικές σκοπιμότητες της κυβέρνησης ή της αντιπολίτευσης.
Η Δημοκρατική Ευθύνη, η συλλογική προσπάθεια ανανέωσης του πολιτικού σκηνικού, έχει θέσει από την πρώτη στιγμή τα θεσμικά ζητήματα ως κορυφαία για το πρόγραμμά της.
Ο πρώτος μας στόχος για την αναθεώρηση θα έπρεπε να είναι η απλοποίηση του Συντάγματος. Δεν μπορούμε να περιμένουμε να έχουμε απλότητα σε νόμους και διατάξεις όταν το ίδιο το Σύνταγμα είναι περίπλοκο. Συνεπώς, οι ασαφείς προτάσεις περί προστασίας του νερού και της ενέργειας – Με 100% δημόσια ΔΕΗ; Mε υπερκείμενη αρχή όπως τη ΡΑΕ; Mε πλειοψηφία μετοχών στο δημόσιο για τη ΔΕΗ; – δεν έχουν θέση σε ένα σύγχρονο Σύνταγμα.
Ο δεύτερος στόχος είναι η πραγματική διάκριση των εξουσιών. Μόνο το προεδρικό σύστημα ή παραλλαγή του μπορεί να δώσει διάκριση εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας, μειώνοντας τη σημασία των κομμάτων και αναδεικνύοντας τους Βουλευτές ως φορείς της νομοθετικής εξουσίας. Σε κάθε περίπτωση το ασυμβίβαστο μεταξύ βουλευτών και υπουργών και η μη δυνατότητα εκλογής στη Βουλή αμέσως μετά από Υπουργική θητεία, αλλά και η επιλογή των Ανωτάτων δικαστών και Ανεξαρτήτων Αρχών από τον ΠτΔ, όπως προτείνει η Δημοκρατική Ευθύνη είναι μέτρα προς της σωστή κατεύθυνση.
Ο τρίτος στόχος θα πρέπει να είναι η ενδυνάμωση της αίσθησης δικαιοσύνης με την κατάργηση των προνομίων των Βουλευτών και των Υπουργών με την ώριμη πια αλλαγή στο ζήτημα της ευθύνης τους. Μόνο κοινοβουλευτικές πράξεις πρέπει να καλύπτονται με ασυλία και επιπρόσθετα η ασυλία πρέπει να ζητείται από τον Βουλευτή ή Υπουργό, αντί να αίρεται όπως σήμερα (Βρετανικό σύστημα).
Θα έχουμε την ευκαιρία και για περισσότερες προτάσεις, καθώς ο διάλογος θα αναπτύσσεται. Ας μη ξεχνάμε όμως, πως οι συνταγματικές αλλαγές είναι μόνο ένα μέρος των συνολικών θεσμικών αλλαγών που έχει ανάγκη η χώρα. Η εμπειρία μου έως τώρα στο Κοινοβούλιο μού απέδειξε πως ο κανονισμός της Βουλής παραβιάζεται συστηματικά και έχει εγκαθιδρυθεί μια «τυραννία της πλειοψηφίας». Είναι για παράδειγμα αναγκαία η θέσπιση δυνατότητας εξεταστικών επιτροπών με μειωμένες πλειοψηφίες για να μη βλέπουμε προσπάθειες συγκάλυψης από τη συμπολίτευση όπως είδαμε προχθές. Όπως επίσης χρειάζεται η ανεξαρτησία των επιτροπών που θα λογοδοτούν στην Βουλή, χωρίς να αποτελούνται από Βουλευτές και δη ακολουθώντας τη σύνθεση του Κοινοβουλίου. Ακόμη, η θέσπιση του συνηγόρου του Κοινοβουλευτισμού, με άμεση και δεσμευτική γνωμοδότηση για θέματα εφαρμογής του Κανονισμού της Βουλής θα απέτρεπε πολλές άγονες αντιπαραθέσεις με τον νυν αλλά κυρίως με την πρώην Πρόεδρο της Βουλής αλλά και πολλές καταστρατηγήσεις του Κανονισμού που όλοι μας έχουμε παρακολουθήσει όλα αυτά τα χρόνια.
Η Δημοκρατική Ευθύνη δεσμεύεται να συμμετέχει καλή τη πίστη, με προτάσεις σε αυτόν τον διάλογο, χωρίς όμως να τρέφουμε αυταπάτες για τις προθέσεις όσων τον ξεκίνησαν.
