Ποτέ άλλοτε στην αμερικανική ιστορία δεν συγκεντρώθηκε τόσος πλούτος και ισχύς στα χέρια τόσο λίγων ανθρώπων. Αυτό προκύπτει από την έρευνα “The Giving Pledge at 10” του ινστιτούτου πολιτικών μελετών (IPS), που ασχολείται με τη φιλανθρωπία και την ανισότητα. Ο Αύγουστος του 2020 βρίσκει τις ΗΠΑ με 648 δισεκατομμυριούχους, ήτοι 245 περισσότερους από όσους είχε το 2010.
Όμως, οι 12 πλουσιότεροι υπήκοοι της χώρας εν μέσω της πανδημίας και της κρίσης που προκάλεσε, έγιναν ακόμα πλουσιότεροι, συγκεντρώνοντας συνολικά πλούτο ενός τρισεκατομμυρίου δολαρίων. Πρόκειται για μια τρομακτική αύξηση της περιουσίας της αμερικανικής ελίτ, της τάξεως των 700 δισεκατομμυρίων, από το Μάρτιο, οπότε και ξέσπασε η πανδημία.
«Οι 12 ολιγάρχες διαθέτουν τεράστιο πλούτο και δύναμη που σχετίζεται με τις πλατφόρμες τεχνολογίας και ψηφιακών αγαθών από τα οποία όλοι εξαρτόμαστε», ανέφερε το στέλεχος του IPS, Τσακ Κόλινς. Δεν είναι τυχαίο ότι η αύξηση αυτή της περιουσίας των “ολιγαρχών” συμπίπτει με τις ενέσεις ρευστότητας από το αμερικανικό, κι όχι μόνο, κράτος, και τα θετικά πρόσημα των χρηματιστηριακών δεικτών.
Να σημειωθεί, μάλιστα, ότι η κρίση του κορωνοϊού ευνοεί την ολιγαρχία. Διότι, όπως εξήγησε ο ερευνητής του Κέντρου Οικονομικής Πολιτικής της Ουάσιγκτον (CEPR) «οι μετοχές μετρούν την προσδοκώμενη αξία των μελλοντικών εταιρικών κερδών. Με μια αδύναμη αγορά εργασίας που δεν θα ανακάμψει άμεσα, οι μισθοί θα μείνουν πίσω σε σχέση με την παραγωγικότητα. Και αυτό είναι καλό για τα εταιρικά κέρδη».
Ταυτόχρονα, τα χαμηλά επιτόκια σημαίνουν ότι δεν υπάρχουν πολλές εναλλακτικές επιλογές για τους επενδυτές. Για ποιον, τελικά, δουλεύει η οικονομία, αναρωτιέται το στέλεχος του CEPR. Στη λίστα των 12 φιγουράρουν, προφανώς, ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου, Τζεφ Μπέζος, της Amazon, που σχεδόν διπλασίασε την περιουσία του, στα 189 δισ., καθώς και ο Έλον Μασκ, της Τesla, που τριπλασίασε την περιουσία του στα 73 δισ. δολάρια σε έξι μήνες.
Πανδημία και ανισότητα
Την ίδια στιγμή, το κοινωνικό και οικονομικό κόστος για τον ευρύτερο πληθυσμό είναι τεράστιο, με πάνω από 20 εκατομμύρια Αμερικανούς να αντιμετωπίζουν δυσκολίες για τα καθημερινά έξοδα. Άλλα 40 εκατομμύρια δυσκολεύονται να πληρώσουν τη δόση για το στεγαστικό τους δάνειο ή το ενοίκιό τους και οι αιτήσεις επιδόματος ανεργίας ξεπερνούν, πια, τα 52 εκατομμύρια.
| Όνομα | Περιουσία – Μάρτιος 2020 (σε εκατ. δολάρια) |
Περιουσία – Αύγουστος 2020 (σε εκατ. δολάρια) |
|---|---|---|
| Jeff Bezos | 113 | 189 |
| Bill Gates | 98 | 114 |
| Mark Zuckerberg | 54 | 95 |
| Warren Buffett | 67 | 80 |
| Elon Musk | 24 | 73 |
| Steve Ballmer | 52 | 71 |
| Larry Ellison | 59 | 70 |
| Larry Page | 50 | 67 |
| Sergey Brin | 49 | 65 |
| Alice Walton | 54 | 62 |
| Jim Walton | 54 | 62 |
| Rob Walton | 54 | 62 |
Δύσκολο να εκτιμήσει κανείς, πάντως, πόσο θετικό αντίκτυπο έχει η δέσμευση ορισμένων εκ των 12 να προσφέρουν μέρος των χρημάτων τους για φιλανθρωπικούς και άλλους σκοπούς. Ο Τζεφ Μπέζος, σε κάθε περίπτωση, δεν είναι ένας από αυτούς, αλλά αντίθετα έχει απευθύνει έκκληση στο κοινό να βοηθήσει με δωρεές στη στήριξη των 800.000 υπαλλήλων του(!). Σημειωτέον, το ένα τρίτο των εργαζομένων της Amazon στην Αριζόνα ζουν με κουπόνια τροφίμων.
Προς επίρρωση της στρεβλής και ανισομερούς οικονομικής πολιτικής στις ΗΠΑ, είναι ενδεικτικό το πόρισμα της έκθεσης της Κοινής Επιτροπής του Κογκρέσου για τη Φορολογία. Σύμφωνα με αυτό, το 82% των φοροαπαλλαγών που προβλέπουν τα έκτακτα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης Τραμπ (CARES Act) ωφελεί εκείνους που έχουν εισόδημα άνω του ενός εκατομμυρίου δολαρίων το χρόνο. Οι πλούσιοι λοιπόν επωφελήθηκαν περισσότερο από τα μέτρα από ό,τι οι δικαιούχοι του επιδόματος των 1200 δολαρίων.
Διορθωτικές κινήσεις που θα μπορούσαν να γίνουν, σύμφωνα με τον Κόλινς, περιλαμβάνουν την επιβολή φόρου υπερβολικών κερδών, την επιβολή φόρου πολυτελείας και ενός προοδευτικού φόρου στην ακίνητη περιουσία. Οι πιθανότητες βέβαια για κάτι τέτοιο είναι ελάχιστες, ακόμα και αν αλλάξει ο ένοικος του Λευκού Οίκου, τον ερχόμενο Νοέμβριο.
