Η 26χρονη Βραζιλιάνα είναι ένα από τα αστέρια της Διαδικτυακής Συνόδου Κορυφής στο Ρίο -(Web Summit Rio), του μεγαλύτερου ετήσιου τεχνολογικού συνεδρίου στον κόσμο, το οποίο πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά εκτός Ευρώπης αυτή την εβδομάδα, συγκεντρώνοντας περισσότερους από 20.000 επιχειρηματίες και επενδυτές στη Βραζιλία.
Ο παππούς της υπερασπιζόταν τα εδάφη των ιθαγενών στον Αμαζόνιο της Βραζιλίας με τόξα και βέλη. Σήμερα, το όπλο της επιλογής της Τίσαΐ Σουρούι και πολλών νεαρών ιθαγενών ακτιβιστών όπως αυτή είναι η τεχνολογία.
«Σήμερα, η τεχνολογία είναι σαν ένα όπλο για μας. Χρησιμοποιούμε την τεχνολογία και την προγονική γνώση ως μια μορφή αντίστασης, για να προστατεύσουμε τη γη μας» κατά της παράνομης υλοτομίας και της εξόρυξης, δήλωσε η Τίσαΐ στο AFP στο περιθώριο του συνεδρίου στο Ρίο ντε Τζανέιρο.
Χρησιμοποιώντας βιντεοκάμερες, μη επανδρωμένα αεροσκάφη, GPS, κινητά τηλέφωνα και κοινωνικά δίκτυα, μια ομάδα νέων από την κοινότητά της παρακολουθεί τις εισβολές στη γη, χρησιμοποιώντας μια εφαρμογή για να τις αναφέρει, λέει η Τίσαΐ, η οποία ξεχωρίζει στον χώρο του συνεδρίου υψηλής τεχνολογίας με την φτερωτή της κόμμωση και το παραδοσιακό της χρώμα στο πρόσωπο.
«Όμως η τεχνολογία μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για το κακό», προσθέτει η νεαρή ακτιβίστρια, συντονίστρια της ένωσης Kaninde (Εθνική Περιβαλλοντική Ένωση Άμυνας) , η οποία εκπροσωπεί 21 αυτόχθονες πληθυσμούς του Αμαζονίου.
«Οι ίδιοι δορυφόροι που χρησιμοποιούμε για την προστασία της επικράτειάς μας χρησιμοποιούνται από τους εισβολείς γης για να την καταστρέψουν. Υπάρχουν άνθρωποι που χρησιμοποιούν το Facebook για να πουλήσουν προστατευόμενα εδάφη των ιθαγενών».
Στη Βραζιλία ζουν περίπου 800.000 ιθαγενείς, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή.
Πολυάριθμες μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι η προστασία των εδαφών τους – το 13,75% της επικράτειας της χώρας – είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για την υπεράσπιση δασών όπως ο Αμαζόνιος, ένας βασικός πόρος στον αγώνα για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής.
Η Οικογένεια ακτιβιστών
Η Τίσαΐ ακολουθεί τα χνάρια των γονέων της, και οι δύο ακτιβιστές που δέχθηκαν απειλές κατά της ζωής τους επειδή πολέμησαν την παράνομη υλοτομία.
Η μητέρα της, η περιβαλλοντολόγος και ειδική σε θέματα ιθαγενών Ιβανίντε Μπαντέιρα, έχει περάσει δεκαετίες αγωνιζόμενη για την προστασία των γηγενών εδαφών.
Έπαιξε κεντρικό ρόλο στο ντοκιμαντέρ «Το έδαφος» – “The Territory” -παραγωγής της Τίσαΐ, το οποίο κυκλοφόρησε από το National Geographic πέρυσι, το οποίο παρακολουθεί τον αγώνα των ανθρώπων φυλής Uru-eu-wau-wau για την προστασία της γης τους στη βόρεια πολιτεία Ροντόνια.
Ο πατέρας της Τίσαΐ, ο αρχηγός των ιθαγενών Αλμίρ Σουρούι, ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε την τεχνολογία για να υπερασπιστεί το δάσος, λέει η ίδια: το 2007, επισκέφθηκε τα κεντρικά γραφεία της Google στην Καλιφόρνια και έπεισε τον αμερικανικό τεχνολογικό γίγαντα να βοηθήσει τον λαό του να δημιουργήσει τον «Πολιτιστικό Χάρτη Σουρούι», μια διαδραστική εμπειρία στο Google Earth.
Ο Αλμίρ, τον οποίο η Τίσαΐ αποκαλεί «οραματιστή», ήταν επίσης ο πρώτος που οργάνωσε μια ομάδα ιθαγενών για την πώληση πιστωτικών μορίων στην αγορά άνθρακα.
Ξυπόλητη στην αίθουσα του συνεδρίου, η Τίσαΐ προτρέπει το διεθνές τεχνολογικό τζετ σετ να επισκεφθεί το τροπικό δάσος.
«Χρειαζόμαστε ανθρώπους που εργάζονται με την τεχνολογία για να επανασυνδεθούν με τη φύση», λέει η ακτιβίστρια, η οποία σπουδάζει για να πάρει πτυχίο νομικής.
«Όταν μου λένε ότι θέλουν να με βοηθήσουν με νέες εφαρμογές, τους λέω: ‘Ελάτε να μας γνωρίσετε και να δείτε τι χρειαζόμαστε’».
Παρατεταμένη «προκατάληψη»
Η Τίσαΐ, η οποία συμμετείχε επίσης στις συνομιλίες του ΟΗΕ για το κλίμα στη Γλασκώβη το 2021, δήλωσε ότι λυπάται που ήταν η μόνη εκπρόσωπος των ιθαγενών στη Σύνοδο Κορυφής του Ρίο.
«Υπάρχει ακόμα πολλή προκατάληψη, πολύς ρατσισμός», είπε.
Όμως, υπάρχουν σημάδια αλλαγής.
Ο πρόεδρος της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Ιανουάριο, έχει υποσχεθεί να καταστήσει την προστασία του Αμαζονίου προτεραιότητα. Την περασμένη εβδομάδα, ο βετεράνος αριστερός δημιούργησε τους πρώτους προστατευόμενους καταυλισμούς ιθαγενών της Βραζιλίας σε πέντε χρόνια.
Ο προκάτοχός του, ο ακροδεξιός πρώην λοχαγός του στρατού Ζαΐρ Μπολσονάρου, τήρησε τον όρκο του να μην επιτρέψει “ούτε ένα εκατοστό” γης σε καταυλισμούς κατά τη διάρκεια της προεδρίας του.
Επί Μπολσονάρου (2019-2022), η μέση ετήσια αποψίλωση των δασών στον Αμαζόνιο της Βραζιλίας αυξήθηκε κατά περισσότερο από 75% σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία.
«Πολλά έχουν αλλάξει» υπό τη νέα διοίκηση, δήλωσε η Τίσαΐ «Όμως ξέρουμε ότι έχουμε ακόμη μακρύ δρόμο μπροστά μας».
«Ο ρόλος μου είναι να ασκώ πίεση, να απαιτώ αποτελέσματα. Υπάρχουν ακόμη πολλά εδάφη των ιθαγενών που πρέπει να προστατευτούν».
Το μεγαλύτερο εμπόδιο είναι το σημερινό Κογκρέσο της Βραζιλίας, το οποίο είναι «πολύ συντηρητικό, ακόμη περισσότερο από ό,τι κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Μπολσονάρου», είπε.
Σε παγκόσμια κλίμακα, παρότρυνε τους ανθρώπους να σκεφτούν την κλιματική αλλαγή με περισσότερους από οικονομικούς όρους.
«Είμαστε σχεδόν στο σημείο χωρίς επιστροφή», είπε.
«Πρέπει να σταματήσουμε να σκεφτόμαστε μόνο την οικονομία και να σκεφτόμαστε τους ανθρώπους».
Πηγή: AFP
