Μπορεί να μην είμαστε σε θέση να πιάσουμε κουβέντα με μεγάλους πιθήκους όπως οι μπονόμπο και οι χιμπατζήδες, αλλά η ικανότητά μας να τους κατανοούμε, είναι μεγαλύτερη από ό,τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα.
Ερευνητές στην Σκωτία ανακάλυψαν ότι οι άνθρωποι μπορούν να καταλάβουν το νόημα των χειρονομιών που κάνουν οι μπονόμπο και οι χιμπατζήδες, παρά το γεγονός ότι οι ίδιοι δεν χρησιμοποιούν απαραίτητα τις ίδιες χειρονομίες.
«Φαίνεται ότι αυτή είναι μια ικανότητα που διατηρείται και στο είδος μας όπως και σε άλλους πιθήκους», δήλωσε η δρ Κίρστι Γκράχαμ, επικεφαλής συγγραφέας της έρευνας από το Πανεπιστήμιο του Σεντ Άντριους, στη Σκωτία.
Η Γκράχαμ και οι συνάδελφοί της που συμμετείχαν στην έρευνα, έγραψαν στο σχετικό άρθρο τους που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «PLoS Biology», ότι η σκόπιμη επικοινωνία, κατά την οποία ένα άτομο μεταφέρει νόημα σε ένα άλλο, είναι χαρακτηριστικό των ανθρώπινων γλωσσών, αλλά σπάνια παρατηρείται σε άλλα είδη.
Δεδομένου ότι είναι απίθανο η σκόπιμη επικοινωνία να εμφανίστηκε στον άνθρωπο μέσω ενός μόνο πρόσφατου γενετικού άλματος, είναι πιθανό μια απλούστερη μορφή να χρησιμοποιούνταν από τους εξελικτικούς μας προγόνους. Πράγματι, τα σύγχρονα είδη πιθήκων σήμερα είναι γνωστό ότι χρησιμοποιούν χειρονομίες για να επικοινωνήσουν μεταξύ τους. Τώρα, οι ερευνητές αποκάλυψαν ότι οι άνθρωποι μπορούν να κατανοήσουν αυτές τις χειρονομίες.
Τα αποτελέσματα προέκυψαν όταν οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα για 5.656 συμμετέχοντες που παρακολούθησαν 20 βίντεο με τις δέκα πιο συνηθισμένες χειρονομίες χιμπαντζήδων και μπονόμπο- όπως «περιποιήσου με», «δώσε μου αυτό το φαγητό» και «ας κάνουμε σεξ»- μαζί με μια απεικόνιση της χειρονομίας. Ενώ ορισμένες από τις χειρονομίες είχαν μόνο ένα νόημα, άλλες είχαν πολλά – με το σωστό νόημα να εξαρτάται από το πλαίσιο της χειρονομίας.
Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες επέλεξαν τις απαντήσεις τους από μια λίστα μεταφράσεων πολλαπλών επιλογών. Τα ευρήματα έδειξαν ότι οι εθελοντές ερμήνευσαν πολύ καλύτερα τα νοήματα των χειρονομιών των χιμπατζήδων και των μπονόμπο από ό,τι αναμενόταν, με μέσο ποσοστό επιτυχίας 57%. Επιπλέον, τα αποτελέσματα ίσχυαν ανεξάρτητα από το αν η χειρονομία είχε ή όχι μόνο ένα ή πολλαπλά νοήματα.
«Οι χειρονομίες και οι φωνητικές εκφράσεις των προγόνων μας πιθανότατα συν-εξελίχθηκαν στις σύγχρονες ανθρώπινες χειρονομίες και την ανθρώπινη γλώσσα που έχουμε σήμερα», δήλωσε η ερευνήτρια.
Ενώ η ομάδα είπε ότι δεν είναι αρκετά σαφές πώς τέτοιες χειρονομίες γίνονται κατανοητές σε όλα τα είδη των μεγάλων πιθήκων, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων, μια πιθανότητα είναι ότι η κατανόηση είναι έμφυτη.
«Θα μπορούσε να είναι περισσότερο μια κληρονομική ικανότητα παρά ένα κληρονομικό λεξιλόγιο», κατέληξε η Γκράχαμ.
