Η πρόσφατη Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου της κυβέρνησης με την οποία μεταφέρονται τα ταμειακά διαθέσιμα των ΟΤΑ και άλλων φορέων της Γενικής Κυβέρνησης προς την ΤτΕ, επανέφερε στο προσκήνιο την συζήτηση γύρω από τις ραγδαίες αλλαγές που έχει υποστεί ο θεσμός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, στη διάρκεια πρόσφατων πολιτικών. Η Αυτοδιοίκηση έχει υποστεί μια ραγδαία συρρίκνωση σε ανθρώπινο δυναμικό, τόσο αναφορικά με τους εργαζομένους της όσο και με τους αιρετούς, αλλά και σε πόρους την περίοδο ως το 2013.
Συγκεκριμένα, η επιχορήγηση των Δήμων από τον Κρατικό Προϋπολογισμό για λειτουργικές δαπάνες έχει μειωθεί κατά 66% έως σήμερα, ενώ η επιχορήγηση για επενδύσεις έχει μειωθεί κατά 55%. Όλα αυτά, ενώ ταυτόχρονα η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει κληθεί να συμβάλει σε μεγάλο βαθμό τεράστια συμβολή στην προσπάθεια δημοσιονομικής προσαρμογής της χώρας. Αμφότεροι οι δύο παραπάνω, οδηγούν σε εύλογες ανησυχίες και διαμαρτυρίες από πλευράς αυτοδιοικητικών στελεχών για την ανταπόκριση της Αυτοδιοίκησης στις στοιχειώδεις υποχρεώσεις της: μισθούς – λειτουργικές δαπάνες–εξόφληση προμηθευτών κ.α.
Μία πολύ καλή εικόνα της «αιμορραγίας» των ΟΤΑ έδινε η πρόσφατη μελέτη του Κοινωνικού Πολυκέντρου της ΑΔΕΔΥ, σύμφωνα με την οποία, την τριετία 2011-2013 το προσωπικό των Δήμων μειώθηκε κατά 10.768 άτομα. Αριθμός που αντιστοιχεί σε ένα ποσοστό μείωσης ύψους 12%.
Ο ρόλος του «Καλλικράτη»
Η μελέτη σημειώνει ακόμη ότι με την εφαρμογή του «Καλλικράτη» επήλθαν μειώσεις και στον αριθμό των αιρετών στους Δήμους. Συγκεκριμένα: οι Δήμαρχοι μειώθηκαν από τους 1.034 στους 325 (-69%), οι Δημοτικοί Σύμβουλοι από 16.510 στις 9.375 (-43%), οι Πρόεδροι των Δημοτικών Συμβουλίων από 913 στους 325 (-64%), οι Αντιδήμαρχοι από 2.337 μειώθηκαν στους 1.502 (-36%). Τέλος μείωση είχαμε και στον αριθμό των ειδικών συμβούλων και συνεργατών από 2.337 σε 1.502 (-36%).
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζει το Κοινωνικό Πολυκέντρο: Στις 30/9/2010, το τακτικό προσωπικό των δήμων ήταν 64.831 και το προσωπικό των Ν.Π.Δ.Δ. ανερχόταν κατ΄ εκτίμηση στις 12.750. Συνολικά δηλαδή το 2010 οι Δήμοι απασχολούσαν 77.581 άτομα.
Από 1/1/2011 με την εφαρμογή του «Καλλικράτη» μεταφέρθηκαν στους Δήμους:
-από τις Νομαρχίες (πολεοδομίες, κοινωνική πρόνοια κ.λπ.) 2.787 άτομα,
-από τις κρατικές Περιφέρειες τα στελέχη των Τεχνικών Υπηρεσιών Δήμων και Κοινοτήτων (Τ.Υ.Δ.Κ.), 454 άτομα,
-από το Υπουργείο Παιδείας οι καθαρίστριες σχολείων, συνολικά 5.951 άτομα,
-από τις Δημοτικές Επιχειρήσεις 1.988 άτομα
-από μετατάξεις ΟΑΣΑ, ΤΡΑΙΝΟΣΕ, κ.λπ. 350 άτομα.
Δηλαδή στο προσωπικό των Δήμων και των νομικών τους προσώπων προστέθηκαν άλλα 11.530 άτομα, ανεβάζοντας έτσι τον συνολικό αριθμό των υπηρετούντων στις 89.111.
Ωστόσο σύμφωνα με τα στοιχεία νεώτερης απογραφής την 1η Ιανουαρίου 2012 το προσωπικό των δήμων ανερχόταν στις 72.699 και των Ν.Π.Δ.Δ. των Δήμων στις 10.850. Σύνολο 83.549.
Από τα παραπάνω λοιπόν στοιχεία προκύπτει ότι το προσωπικό των Δήμων και των Νομικών τους Προσώπων κατά τη διετία 2011 – 2012 όχι μόνο δεν αυξήθηκε, αλλά μειώθηκε κατά 5.562 άτομα.
Το έμψυχο δυναμικό της Αυτοδιοίκησης
Με βάση τα προσωρινά στοιχεία του Μητρώου Μισθοδοτούμενων Ελληνικού Δημοσίου για το 2013, το τακτικό προσωπικό των Ο.Τ.Α. έφθανε τα 84.177 άτομα από τα οποία πρέπει να αφαιρεθούν οι Σχολικοί Φύλακες (2.234) και η Δημοτική Αστυνομία (3.660), με τελικό αριθμό τα 78.343 άτομα. Δηλαδή μέσα σε τρία χρόνια (2011 – 2013), το προσωπικό των Δήμων μειώθηκε κατά 10.768 άτομα (12%).
Οι δαπάνες μισθοδοσίας, παρά τη μεταφορά στους Δήμους προσωπικού, μειώθηκαν κατά περίπου 28%, λόγω των γνωστών περικοπών και της εφαρμογής του ενιαίου μισθολογίου. Από 2.180 εκ. € το 2010, έφθασαν τα 2.115 το 2011, τα 1.717 το 2012 και 1.571 το 2013.
Σε ότι αφορά τα θυγατρικά Νομικά Πρόσωπα των Δήμων, τα μεν Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου από 4.300 συγχωνεύτηκαν σε 544 (μείωση 87%), οι Δημοτικές Επιχειρήσεις από 1.350 συγχωνεύτηκαν σε 492 (μείωση 64%) και οι Δ.Ε.Υ.Α. από 230 σε 130 (μείωση 43,5%).
