Ανησυχία προκαλεί σε πολλές πρωτεύουσες παγκοσμίως η σημερινή εξαγγελθείσα μεταφορά της πρεσβείας των ΗΠΑ στο Ισραήλ, από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ. Πρόκειται για εξέλιξη που συμπίπτει με την 70ή επέτειο από τη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ το 1948.
Η μετακίνηση της πρεσβείας, η οποία μέχρι τώρα ήταν εγκατεστημένη στο Τελ Αβίβ, σήμανε μονομερή ρήξη με την πολιτική που ασκούσε η αμερικανική διπλωματία επί δεκαετίες. Ταυτόχρονα αντίκειται προς τη διεθνή συναίνεση, κατά την οποία οι πρεσβείες δεν πρέπει να εγκατασταθούν στην Ιερουσαλήμ πριν υπάρξει διευθέτηση για το τελικό καθεστώς της πόλης κατόπιν διαπραγματεύσεων μεταξύ των Ισραηλινών και των Παλαιστίνιων.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, από την πλευρά του, διατείνεται ότι με την απόφασή του αυτή εφάρμοσε δεσμεύσεις που είχαν γίνει βάσει αμερικανικών νομοθετημάτων και από προκατόχους του πριν από δεκαετίες.
“Η ειρηνευτική διαδικασία ασφαλώς δεν είναι νεκρή”, εκτίμησε ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Μάικ Πομπέο κατά τη διάρκεια συνέντευξης που παραχώρησε στο τηλεοπτικό δίκτυο Fox. “Εργαζόμαστε σκληρά”, διαβεβαίωσε και πρόσθεσε πως “ελπίζουμε να καταλήξουμε σε μια επιτυχή λύση και εκεί”.
Στην ίδια γραμμή και ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας της αμερικανικής προεδρίας Τζον Μπόλτον, ισχυρίζεται ότι η μετακίνηση της πρεσβείας όχι μόνο δεν υπονομεύει την ειρηνευτική διαδικασία, αλλά την “κάνει ευκολότερη”. Πρόκειται για “την αναγνώριση της πραγματικότητας”, υποστήριξε ο Μπόλτον κατά τη διάρκεια συνέντευξης που παραχώρησε στο τηλεοπτικό δίκτυο ABC.
Για τον Παλαιστίνιο απεσταλμένο στις ΗΠΑ, τον Χουσάμ Ζομλότ, η κυβέρνηση Τραμπ “εγκατέλειψε τον ρόλο του συμφιλιωτή” επιλέγοντας να μεταφέρει την πρεσβεία της στην Ιερουσαλήμ, προχωρώντας σε μια κίνηση που οδηγεί σε “θρησκευτική σύγκρουση μάλλον, παρά σε αξιοπρεπή ειρήνη”. Μολαταύτα, ο απεσταλμένος της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (ΟΑΠ) είπε πως δεν “αποκηρύσσουμε την πεποίθησή μας ότι η ειρήνη είναι εφικτή”.
Χιλιάδες Παλαιστίνιοι αναμένεται να διαδηλώσουν σήμερα στα σύνορα της Λωρίδας της Γάζας με το Ισραήλ εναντίον της εγκατάστασης της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ, καθώς θέλουν η Ανατολική Ιερουσαλήμ, η οποία κατελήφθη από τα ισραηλινά στρατεύματα στον Πόλεμο των Έξι Ημερών το 1967, να γίνει η πρωτεύουσα του μελλοντικού ανεξάρτητου κράτους τους. Το τελικό καθεστώς της πόλης–όπου βρίσκονται ιεροί τόποι τριών μονοθεϊστικών θρησκειών–θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια για την επίτευξη ειρήνης μεταξύ των Ισραηλινών και των Παλαιστίνιων.
“Δεν αντιδρούν καλά” στην κίνηση αυτή, είπε το Σάββατο ο Αμερικανός πρεσβευτής στο Ισραήλ, ο Ντέιβιντ Φρίντμαν, κατά τη διάρκεια συνέντευξης που παραχώρησε στο τηλεοπτικό δίκτυο Fox News. Αλλά για τον Φρίντμαν, οι διαθέσεις των Παλαιστίνιων “θα αλλάξουν εν καιρώ”, διότι κατ’ αυτόν θα αντιληφθούν ότι οι ΗΠΑ συνεχίζουν “να τείνουν το χέρι με ειρηνικό τρόπο” και οι ΗΠΑ “είναι εκεί για να βοηθήσουν τους Παλαιστίνιους”.
Στο Ισραήλ η Ιβάνκα Τραμπ
Η κόρη του Ντ. Τραμπ, Ιβάνκα βρίσκεται από το βράδυ της Κυριακής στο Ισραήλ, προκειμένου να παραστεί στα σημερινά εγκαίνια της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ, που είναι προγραμματισμένα για τις 16:00 το απόγευμα. Την ίδια ώρα, διαδηλωτές στη Γάζα προετοιμάζονται για κινητοποιήσεις κατά μήκος των συνόρων και αναμένεται να βρεθούν αντιμέτωποι με ισραηλινά πυρά.
Η κόρη του Αμερικανού προέδρου δήλωσε ότι επιστρέφει “με μεγάλη χαρά” στην Ιερουσαλήμ, την οποία ο Ντόναλντ Τραμπ αναγνώρισε ως πρωτεύουσα του Ισραήλ, γεμίζοντας απογοήτευση και οργή τους Παλαιστίνιους, οι οποίοι με τη σειρά τους “βλέπουν” μέρος της ιερής πόλης ως πρωτεύουσας ενός μελλοντικού κράτους.
“Ανυπομονούμε να γιορτάσουμε την 70η επέτειο του Ισραήλ και το λαμπρό μέλλον” έγραψε η Ιβάνκα Τραμπ στο Instagram ενόψει των εγκαινίων, τα οποία θα πραγματοποιηθούν την Δευτέρα, ακριβώς επτά δεκαετίες από τότε που η χώρα κήρυξε την ανεξαρτησία της. “Θα προσευχηθούμε για τις απεριόριστες μελλοντικές δυνατότητες της συμμαχίας ΗΠΑ-Ισραήλ και θα προσευχηθούμε για ειρήνη”.
Κινητοποιήσεις στη Γάζα
Στη Γάζα δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι αναμένεται να συγκεντρωθούν και να διαμαρτυρηθούν κατά μήκος του φράχτη. Η απογοήτευση από την προ μηνών απόφαση του Τραμπ συνέβαλε στην εκδήλωση κινητοποιήσεων για έξι εβδομάδες, κατά τις οποίες κάτοικοι του θύλακα συγκεντρώνονταν κοντά στα σύνορα, με κάποιους εξ αυτών να ρίχνουν πέτρες και να καίνε ελαστικά. Ζητούσαν τον τερματισμό των αυστηρών κυκλοφοριακών περιορισμών και το “δικαίωμα επιστροφής” στα σπίτια τους.
Ισραηλινοί σκοπευτές σκότωσαν δεκάδες και τραυμάτισαν περισσότερους από 1.700 ανθρώπους στις προηγούμενες συγκεντρώσεις, σύμφωνα με αξιωματούχους υγείας της Γάζας.
Οι διοργανωτές ελπίζουν ότι την Δευτέρα θα πραγματοποιηθεί η μεγαλύτερη κινητοποίηση μέχρι σήμερα. Όλα αυτά την παραμονή της 70ης επετείου του παλαιστινιακού “Νάκμπα” δηλαδή καταστροφή, η οποία αφορά στον μαζικό ξεριζωμό τους στον πόλεμο για τη δημιουργία του Ισραήλ το 1948.
Το Ισραήλ έχει χαρακτηρίσει τις κινητοποιήσεις ως “τρομοκρατικές” ενέργειες από τη Χαμάς και ως απειλή για την ασφάλεια των πολιτών του, επισημαίνοντας τις προσπάθειες να καταστραφούν και να παραβιαστούν οι φράχτες.
Ήδη, από την Κυριακή, η ισραηλινή αεροπορία πέταξε φυλλάδια στη λωρίδα της Γάζας, με τα οποία καλεί τους Παλαιστίνιους να μην πλησιάσουν τον φράχτη και να μην συμμετάσχουν σε εκδηλώσεις κατά του Ισραήλ.
Η Χαμάς, από την πλευρά της, δήλωσε ότι δεν θα σταματήσει τους ανθρώπους αν προσπαθήσουν να σπάσουν τον φράχτη. Ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε την Κυριακή ότι θεωρεί τη Χαμάς υπεύθυνη για οτιδήποτε συμβεί στη Λωρίδα της Γάζας και τις συνέπειές τους. Πρόσθεσε ότι έχει αυξήσει την ανάπτυξη “ταγμάτων μάχης, ειδικών μονάδων και ελεύθερων σκοπευτών”.
