Ανταπόκριση από το Βερολίνο: Γιώργος Ευγενίδης
Ο Αλέξης Τσίπρας μπήκε στη συνάντηση με την Άνγκελα Μέρκελ στο περιθώριο της διεθνούς Διάσκεψης Δωρητών για τη Συρία με έναν διπλό στόχο: να δώσει το μήνυμα πως στο προσφυγικό από μέρους της Ελλάδας θα τηρηθούν οι διμερείς συμφωνίες και παράλληλα να ζητήσει επιτάχυνση της διαδικασίας αξιολόγησης.
Η Αθήνα βλέπει κωλυσιεργίες από την πλευρά των θεσμών, με βασικό στόχο να σπρώξουν την κυβέρνηση στα σχοινιά, όταν πλέον δεν θα έχει πολλά χρηματικά αποθέματα και να «εκβιάσουν» κατ’ αυτό τον τρόπο την υπογραφή της σε σκληρά μέτρα, όπως φερ ειπείν η περικοπη ακόμα και κύριων συντάξεων. Ορισμένοι βλέπουν και κάτι ακόμα: την τελευταία ευκαιρία αυτών που προσδιορίζουν ως τους συντηρητικούς κύκλους της Ευρώπης να ανατρέψουν την κυβέρνηση στο εσωτερικό. Μόνο που αυτή η εκτίμηση, με τα παρόντα δεδομένα, δεν επιβεβαιώνεται.
Το πρόβλημα των ξένων έχει εδώ και καιρό πάψει να είναι η Ελλάδα ως προς το οικονομικό. Υπεγράφη ένα Μνημόνιο, ο Αλέξης Τσίπρας το ζήτησε, αυτός το υπέγραψε, αυτός δεσμεύτηκε και ρητά να το εφαρμόσει. Πέραν αυτού ουδέν. Το βασικό πρόβλημα της Ευρώπης είναι το προσφυγικό, το οποίο δοκιμάζει τη συνοχή της και αγγίζει στην ουσία της την ευημερία των πολιτών πολλών κρατών, με πρώτη και καλύτερη περίπτωση τη Γερμανία. Τις βασικές πολιτικές επιδιώξεις, αλλά και το βασικό πολιτικό της κεφάλαιο, η Ευρώπη τα έχει μετατοπίσει προς την αντιμετώπιση του προσφυγικού.
Μακροπρόθεσμα, η Γερμανία θα ήθελε συγκεκριμένα πράγματα: να λειτουργεί η διαδικασία καταγραφής και ταυτοποίησης προσφύγων στην Ελλάδα, να εφαρμόζονται οι συμφωνίες με την Τουρκία, να ανακοπούν ραγδαία οι ροές, ώστε ετησίως να πέσουμε περίπου στις 1000 αφίξεις τη μέρα, να λειτουργήσει το πρόγραμμα μετεγκατάστασης προσφύγων εντός των ευρωπαϊκών κρατών, αλλά παράλληλα να λειτουργήσουν και τα πρωτόκολλα επανεισδοχής, με πρώτο και καλύτερο αυτό με την Τουρκία.
Αυτό είναι πλέον το πρωτεύον. Το Grexit, όσο και αν παραμένει σφηνωμένο στο μυαλό του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, δεν αποτελεί κεντρική επιδίωξη και επιλογή ούτε της γερμανικής κυβέρνησης ούτε των ευρωπαϊκών θεσμών. Θέλουν, έστω στοιχειωδώς σε ορισμένες περιπτώσεις, αλλά σε άλλες με πολλή μεγάλη αυστηρότητα, η γάτα (λέγε με Αλέξη Τσίπρα) να πιάνει τα ποντίκια και να συνδράμει σημαντικά και στο προσφυγικό. Άπαξ και η γάτα πιάνει τα ποντίκια, όπως και αν το κάνει, η Ευρώπη δεν πρόκειται να της δημιουργήσει πρόβλημα.
Έλα όμως που η γάτα μπορεί και να μην μπορεί ή να μην θέλει να τα πιάσει! Γιατί, οι ξένοι έχουν συγκεκριμένα πράγματα στο μυαλό τους, όπως π.χ. στην περίπτωση της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης. Και αν η γάτα δεν θέλει να πιάσει τα ποντίκια με τον δικό τους τρόπο, μπορούν να περιμένουν. Άλλωστε, δεν επείγονται αυτοί. Εμείς βρισκόμαστε σε διπλή κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, τόσο στο οικονομικό όσο και στο προσφυγικό σκέλος. Απλά, πολλές φορές έχουμε διαφορετικό τρόπο αντίληψης των γεγονότων και συνεπώς και διαφορετικό τρόπο αντιμετώπισης. Το πρόβλημα στην περίπτωσή μας είναι πως ο χρόνος της γάτας είναι περιορισμένος, ακριβώς επειδή αυτή είχε δώσει πολλές υποσχέσεις ότι θα πιάσει πολλά ποντίκια και χωρίς να γεμίσει τον τόπο αίματα. Αυτό δεν γίνεται απολύτως πλέον: ή θα πιάσει τα ποντίκια ή δεν θα τα πιάσει.
Για να το πούμε και πολύ πιο απλά: όσο σοβεί το προσφυγικό, η Ευρώπη δεν θέλει να έχει και δεύτερο πονοκέφαλο, αυτόν την Ελλάδας. Θέλει απλώς να τηρούνται όσα έχουν συμφωνηθεί, όσο σκληρά και να είναι. Άλλωστε, συμφωνήθηκαν, το ζήτημα τελείωσε. Είναι και θέμα momentum, όπως το έθεσε ο Πιερ Μοσκοβισί, δεν πρέπει να χαθεί το momentum.
Ο Αλέξης Τσίπρας είπε στην Άνγκελα Μέρκελ, λίγο λιγότερο διπλωματικά απ’ ότι το είπε στο Νταβός, πως πρέπει να τελειώνουμε με την αξιολόγηση, αλλά σ’ αυτό δεν βοηθάνε οι θεσμοί. Το βασικό πρόβλημα του κ. Τσίπρα όμως είναι πως πρέπει να τετραγωνίσει τον πολιτικό κύκλο: θα πρέπει να βρει την ισορροπία μεταξύ των υποσχέσεων που έχει δώσει και διαψεύδονται αλυσιδωτά και των μέτρων που ξέρει πως πρέπει να πάρει και θα πάρει, αν θέλει να μείνει στην εξουσία.
Αν δεν θέλει όμως, γάτες θα βρεθούν. Προς ώρας βέβαια δεν θέλουν να λερώσουν τα νύχια τους, αλλά μπορεί και αυτές να αναγκαστούν εκ των συνθηκών.
