Οι Μάγια αποτέφρωναν τους ηγεμόνες τους και χρησιμοποιούσαν τις στάχτες τους- τις οποίες αναμειγνύανε με καουτσούκ- για να κατασκευάσουν τις μπάλες που χρησιμοποιούσαν στο παιχνίδι της πελότα, υποστηρίζει αρχαιολόγος. Ο ερευνητής και η ομάδα του πιστεύουν ότι βρήκαν αποδείξεις αυτής της πρακτικής κατά την ανασκαφή της πόλης Toniná των Μάγια, στο νότιο Μεξικό.
Το συγκεκριμένο παιχνίδι παιζόταν με μια λαστιχένια μπάλα σε ένα γήπεδο σε σχήμα Ι. Το παιχνίδι ήταν δημοφιλές σε ολόκληρη την αμερικανική ήπειρο για χιλιάδες χρόνια. Πολυάριθμα τέτοια γήπεδα έχουν βρεθεί σε αρχαίες πόλεις των Μάγια, συμπεριλαμβανομένης της Toniná.
Τη θεωρία για τις μπάλες ανέπτυξε ο Χουάν Γιαδέουν Ανγκούλο, αρχαιολόγος στο Εθνικό Ινστιτούτο Ανθρωπολογίας και Ιστορίας του Μεξικού. Το 2020, η ομάδα του ανακάλυψε μια κρύπτη 1.300 ετών στην Toniná κάτω από μια πυραμίδα που ονομάζεται Ναός του Ήλιου. Μέσα στην κρύπτη, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν 400 τεφροδόχους που περιείχαν οργανικά υλικά, όπως τέφρα, ξυλάνθρακα και καουτσούκ. Η επιστημονική ομάδα πιστεύει ότι η κρύπτη χρησιμοποιήθηκε για την καύση των σωμάτων των νεκρών σε ένα θρησκευτικό τελετουργικό.
Οι αρχαιολόγοι ανέλυσαν επίσης τα σκαλίσματα σε γλυπτά που βρέθηκαν σε ένα αρχαίο γήπεδο που βρισκόταν κοντά στην πυραμίδα και διαπίστωσαν ότι απεικονίζουν έναν ηγεμόνα με το όνομα Wak Chan Káhk, ο οποίος, σύμφωνα με τα ιερογλυφικά των Μάγια, πέθανε την 1η Σεπτεμβρίου 775 μ.Χ., καθώς και μια γυναίκα υψηλού κύρους με το όνομα Lady Káwiil Kaan, η οποία πέθανε το 722 μ.Χ. Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι αυτά ήταν δύο από τα άτομα των οποίων τα λείψανα αποτεφρώθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν σε μπάλες από καουτσούκ.
Ο Ανγκούλο δήλωσε στο Live Science ότι στο «Popol Vuh», ένα κείμενο που αφηγείται την ιστορία δημιουργίας των Μάγια, ο κάτω κόσμος είχε ένα γήπεδο με μπάλες στο οποίο παιζόταν το παιχνίδι με τα κεφάλια των ανθρώπων ή των θεών. Ο αρχαιολόγος σημείωσε επίσης ότι υπάρχουν γλυπτά στην κοντινή τοποθεσία Yaxchilán που απεικονίζουν αιχμαλώτους μέσα σε μπάλες που τις πετάει ένας άνδρας – τα οποία πιστεύει ότι αποτελούν απόδειξη ότι τα ανθρώπινα υπολείμματα χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή των μπαλών.
Ωστόσο, όπως αναφέρει το Live Science, η ανακοίνωση της αρχαιολογικής ομάδας δίχασε την επιστημονική κοινότητα.
«Είναι πιθανό οι μπάλες να περιείχαν ανθρώπινες στάχτες», δήλωσε ο Γουίλιαμ Ντάνκαν, καθηγητής βιολογικής ανθρωπολογίας στο East Tennessee State University. «Τα ανθρώπινα λείψανα χρησιμοποιούνταν σε ένα απίστευτα ευρύ φάσμα πλαισίων και πρακτικών των Μάγια».
Μια τέτοια πρακτική είναι σίγουρα σύμφωνη με τις πολύπλοκες νεκρικές τελετουργίες των Μάγια που έχουν καταγραφεί, δήλωσε ο Γκάμπριελ Ρόμπελ, καθηγητής ανθρωπολογίας στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν.
Ωστόσο, ακόμη και αν χρησιμοποιήθηκαν ανθρώπινες στάχτες για την κατασκευή των λαστιχένιων μπάλων, «είναι πολύ απίθανο να πρόκειται για στάχτες ηγεμόνων», δήλωσε ο Τζέιμς Φίτστζίμονς, καθηγητής ανθρωπολογίας στο Middlebury College στο Βερμόντ, προσθέτοντας ότι πιθανώς χρησιμοποιούσαν τις στάχτες αιχμαλώτων πολέμου.
Άλλοι μελετητές εξέφρασαν έντονες αμφιβολίες για τα ευρήματα.
«Ρίχνοντας μια ματιά στις πληροφορίες που βρήκα, δεν υπάρχουν πειστικά στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι οι μπάλες από καουτσούκ κατασκευάστηκαν με αποτεφρωμένα λείψανα των ηγεμόνων των Μάγια», δήλωσε η Σούζαν Γκιλέσπι, καθηγήτρια ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο της Φλόριντα.
Πάντως, όλοι οι ειδικοί συμφώνησαν ότι χρειάζεται περεταίρω έρευνα.
ΠΗΓΗ: Live Science
