Γράφει o Νικόλας Κοσματόπουλος
*καθηγητής Διεθνών Θεμάτων και Ανθρωπολογίας στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Βηρυτού
Ίσως ξύνω ακόμα ανοιχτές πληγές, ελπίζοντας, ωστόσο, ότι κάποια πράγματα θα φτάσουν σε ανοιχτά αυτιά και ανοιχτές καρδιές. Πιστεύω ότι οι επιθέσεις αυτοκτονίας του ISIS στο Παρίσι και τη Βηρυτό μάς αποκαλύπτουν αρκετά για το πώς φαντάστηκαν, σχεδίασαν και οργάνωσαν τις «μαζικές εκτελέσεις» οι δολοφόνοι.
Στις επιθέσεις του Παρισιού, η «μαζική δολοφονία» υπήρχε στο «φαντασιακό» τους ως αυτό που περιγράφει ο Γκυ Ντεμπόρ και επινόησαν οι Καταστασιακοί με τον όρο Κοινωνία του Θεάματος: οι βασικές επιθέσεις σχεδιάστηκαν να εκτελεστούν σε ένα γεμάτο γήπεδο ποδοσφαίρου, στο οποίο έπαιζαν οι εθνικές ομάδες των πιο ισχυρών εθνών της Ευρώπης, αλλά και σε μια συναυλία με μουσική γκαράζ/ροκ, στην οποία το κοινό αντιπροσωπεύει μια φιλελεύθερη, κοσμοπολίτικη, μια υπό διαμόρφωση ή εν δυνάμει «ουδέτερη ζώνη αλληλεγγύης», η οποία βρίσκεται ανάμεσα στους πολεμιστές της Ανατολής (ISIS κ.τ.λ.) και αυτούς της Δύσης (καταστολείς εξεγέρσεων, φασίστες και «αντι-τρομοκράτες»), σπρώχνοντας προς μία πολιτική κατανόησης και ανοίγματος ανάμεσα στη Δύση και την Ανατολή (ό,τι και να σημαίνουν πλέον αυτές οι έννοιες).
Με την επίθεση σε αυτή την εν δυνάμει «ουδέτερη ζώνη αλληλεγγύης» θα προκαλούσαν δύο πιθανά, αν και αντιθετικά μεταξύ τους, πολιτικά αποτελέσματα, τα οποία, και τα δύο, θα εξυπηρετούσαν τον ISIS: είτε αυτή η εναλλακτική, κοσμοπολίτικη νεολαία, με την ανοιχτή ματιά στον κόσμο θα γινόταν εντελώς Ισλαμοφοβική, πράγμα που θα ενίσχυε την προπαγάνδα του ISIS για το μίσος της Ευρώπης προς το Ισλάμ (και άρα οι Μουσουλμάνοι θα πρέπει να μη νέχουν αυταπάτες για την Ευρώπη), είτε ο ίδιος αυτός κόσμος θα στρεφόταν ενάντια στην κυβέρνησή του, κατηγορώντας τη για τις επεμβάσεις στη Συρία, πράγμα που θα οδηγούσε στην απόσυρση του Γαλλικού στρατού από την περιοχή.
Στις επιθέσεις του Λιβάνου, η «μαζική δολοφονία», η σκέψη, ο σχεδιασμός και η οργάνωσή της, ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με τα εγγενή αισθήματα αλληλοβοήθειας και αλληλεγγύης στη γειτονιά (με τη στενή και την ευρύτερη έννοια): ένας δεύτερος και ακόμα πιο θανατηφόρος βομβιστής αυτοκτονίας ήταν έτοιμος να ανατιναχτεί εν μέσω του πλήθους που είχε μαζευτεί για να βοηθήσει τα θύματα της πρώτης επίθεσης. Εκείνοι που επέζησαν της πρώτης επίθεσης δεν το έβαλαν στα πόδια, παρά το γεγονός ότι συχνά σε τέτοιες επιθέσεις υπάρχει και δεύτερος βομβιστής! Αντιθέτως, έμειναν στον τόπο της έκρηξης για να βοηθήσουν. Αυτό το πλήθος ήταν ο στόχος τού δεύτερου βομβιστή.
Νομίζω ότι η λογική πίσω από τη συγκεκριμένη επίθεση ήταν η ακριβώς αντίθετη από αυτήν του Παρισιού: ήθελαν να διαρρήξουν και, ακόμα περισσότερο, να τιμωρήσουν τα αισθήματα αλληλεγγύης και να δημιουργήσουν μια εν δυνάμει «ουδέτερη ζώνη μίσους» ανάμεσα στα διαφορετικά είδη ταυτοτήτων που υπάρχουν μέσα σε μια σχετικά ομογενοποιημένη ομάδα από άποψη τάξης και πολιτικής τοποθέτησης (αυτό που το BBC ξεδιάντροπα αποκαλεί «φρούριο της Χεζμπολάχ»). Οι επιθέσεις ήθελαν για μία ακόμα φορά να χωρίσουν τους Λιβανέζους σε Σιίτες και Σουνίτες, αλλά και να στρέψουν τους Λιβανέζους ενάντια στους Παλαιστίνιους (το διπλανό στρατόπεδο προσφύγων δεν χτυπήθηκε), στους Σύριους (το ISIS ανακοίνωσε αμέσως μετά την επίθεση ότι μέσα στους βομβιστές ήταν ένας Σύριος), και σε όποιον άλλο ζει στην γειτονική περιοχή, δημιουργώντας έτσι, διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα σε εθνότητες, σέχτες και κεκτημένα.
Ωστόσο, το διχαστικό αιματοκύλισμα που σχεδίασε το ISIS στη Βηρυτό αποτράπηκε ηρωικά και με αυταπάρνηση από έναν άντρα με το όνομα Adel Termos, ο οποίος όρμησε πάνω στον δεύτερο βομβιστή και τον ανάγκασε να πυροδοτήσει τη βόμβα πριν προσεγγίσει το μαζεμένο πλήθος που βοηθούσε τα θύματα της πρώτης επίθεσης. Ο Adel Termos σκοτώθηκε μαζί με τον βομβιστή, σώζοντας δεκάδες ζωές, όχι, δυστυχώς και της κόρης του. Ο άντρας αυτός δεν έτρεξε για να σώσει τη ζωή του, παρά έτρεξε καταπάνω στον θάνατο για να σώσει τις ζωές άλλων, ενδεχομένως χωρίς να το σκεφτεί δεύτερη φορά.
Η πράξη αυτή είναι παραπάνω από ηρωική: είναι στρατηγικά αποτελεσματική, καθώς πιθανόν να απέτρεψε την επιδιωκόμενη από το ISIS διαμόρφωση μιας «ουδέτερης ζώνης μίσους». Και αυτό έγινε ακριβώς γιατί η θυσία τού Termos διαπέρασε κάθε επιβληθέν ταυτοτικό σύνορο, και οδήγησε στη σωτηρία των υπόλοιπων ζωών γύρω του, ανεξαρτήτως εθνικότητας, σέχτας και κεκτημένων. Μάλιστα, με τον θάνατό του ο Adel Termos ίσως και να κατατρόπωσε το σχέδιο τού ISIS στη Βηρυτό από μόνος του! (Φυσικά, κανείς δεν γνωρίζει το όνομά του και το πρόσωπό του δεν θα γίνει ποτέ FB status. Allah yirhamu!).
πρώτη δημοσίευση στον λογαριασμό του Ν. Κοσματόπουλου στο facebook
μετάφραση από τα αγγλικά: Το Περιοδικό
