Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας*
Αναρωτιόμαστε όλοι ποιες θα πρέπει να είναι οι συνέπειες της επιλογής Ερντογάν να μετατρέψει την Αγιά Σοφιά σε τζάμι. Αναλωνόμαστε στην εξεύρεση των κατάλληλων διπλωματικών κινήσεων που θα πλήξουν το κύρος της Τουρκίας και θα την απομονώσουν. Θεμιτό, αλλά μάλλον δεν έχουμε καταλάβει πλήρως ότι οι “αγαπητοί” γείτονες μας, δεν επηρεάζονται από τέτοιες “κυρώσεις”.
Ο Ερντογάν βιώνει το δικό του ηγεμονικό όνειρο και πιστεύει πως μπορεί να πορευθεί και χωρίς τη Δύση, ειδικά την Ε.Ε., την ένταξη στην οποία δεν θέλησε και ποτέ με ιδιαίτερη ζέση. Γι’ αυτό και οι όποιες καθυστερήσεις στις ενταξιακές διαδικασίες, δεν θα τον απασχολήσουν καν. Όπως ακόμη και η περικοπή κονδυλίων, όπως αυτά για την διαχείριση του μεταναστευτικού. Άλλωστε και όσο διάστημα εισπράττει τα σχετικά ποσά, δεν σταμάτησε ολοκληρωτικά τις προκλήσεις και την εργαλειοποίηση προσφύγων και μεταναστών, στα σύνορα μας.
Αν κάτι θα τον πονέσει πραγματικά θα είναι οι οικονομικές επιπτώσεις. Όμως κι αυτές για να έχουν καίρια επίδραση οφείλουν να προέρχονται από συντονισμένη Ευρωπαϊκή δράση, αν όχι μετά από συνεννόηση, όλου του Δυτικού και γενικότερα ορθόδοξου κόσμου. Αλλά μάλλον αυτό αποτελεί μια φενάκη.
Οι ΗΠΑ δεν τόλμησαν ούτε να εκδώσουν μια σαφή καταδικαστική δήλωση. Το “ξανθό γένος” δήλωσε και ικανοποιημένο που ένα ορθόδοξο μνημείο βεβηλώνεται, επειδή θα μειωθεί το κόστος για τους Ρώσους τουρίστες. Όσο για την Ε.Ε. αρκέστηκε σε παραινέσεις και… τριμερείς συναντήσεις, λες και πρόκειται για διμερές θέμα Ελλάδας – Τουρκίας και αναζητείται μυστική διπλωματική παρέμβαση, πυροσβεστικού χαρακτήρα.
Ξέχασαν οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι πόσο άτεγκτοι υπήρξαν στην τιμωρία της Ρωσίας, όταν προχώρησε στην προσάρτηση της Κριμαίας. Προφανώς αυτό ήταν πολύ πιο σημαντικό γεγονός για την υπόσταση της Ε.Ε. απ’ ότι η ευθεία προσβολή της Τουρκίας στα Δυτικά, χριστιανικά σύμβολα και ήθη. Βέβαια, η Ρωσία θεωρούνταν ως πολύ παρεμβατική, οικονομικά και ενεργειακά, κι έτσι αναζητούνταν κάθε ευκαιρία τιμωρίας της, είτε αυτή η αφορμή ήταν οι ρωσικές καταθέσεις στην Κύπρο, είτε η εθνικιστική επιθετικότητα στην Ουκρανία.
Τότε επιβλήθηκε, άμεσα, απαγόρευση στην εξαγωγή προϊόντων, μειωμένη πρόσβαση σε ενέργεια και υψηλή τεχνολογία, εμπάργκο στο εμπόριο όπλων, διεκόπη η πρόσβαση των ρωσικών τραπεζών στις ευρωπαϊκές κεφαλαιαγορές. Τώρα, οι πρώτες συσκέψεις κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι θα συνεχίσουν να συσκέπτονται για να καταλήξουν, κάποια στιγμή, σε αποφάσεις.
Κάπως έτσι μείναμε μόνοι μας, ν’ αναγορεύουμε σε υπέρτατο φονικό όπλο, την μη αγορά τουρκικών προϊόντων, που όσο κι αν συμβολικά είναι μια απαραίτητη κίνηση, οικονομικά δεν σημαίνει απολύτως τίποτα για την Τουρκία. Μια χώρα με ΑΕΠ κοντά στα 800 δισ. και εξαγωγές γύρω στα 180, ούτε καν θα αισθανθεί πόνο από τον μερικό περιορισμό των ελληνοτουρκικών εμπορικών συναλλαγών που δεν ξεπερνούν τα 2 δισ. εξαγωγών και περίπου άλλα τόσα εισαγωγών. Αν μάλιστα αφαιρέσουμε το κομμάτι των πετρελαιοειδών αναφερόμαστε σε μια δραστηριότητα μερικών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ.
Θα σταθεί η Ε.Ε. στο ιστορικό ύψος των περιστάσεων; Θα δει καθαρά την μεγάλη εικόνα της πολιτισμικής σύγκρουσης που οικοδομεί η Τουρκία ως επικεφαλής ενός ισλαμικού τόξου; Αν όχι, είναι δεδομένο, ότι σκάβει τον τάφο της με τα ίδια της τα χέρια κι όταν αισθανθεί το χώμα να την σκεπάζει θα είναι μάλλον πολύ αργά.
*Οικονομολόγος – Ψυχολόγος, Συγγραφέας
