Το νησί δέχτηκε ισχυρή πίεση τις πρώτες δύο μέρες εφαρμογής της συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας, αφού εισήλθαν σε αυτό περισσότεροι πρόσφυγες από ό,τι στη Λέσβο που δέχεται συνήθως πολλαπλάσιο αριθμό.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία των αστυνομικών Αρχών, από το πρωί της Κυριακής έως χθες το πρωί το «νησί της μαστίχας» δέχτηκε 830 άτομα από τα απέναντι παράλια, έναντι 698 της Λέσβου, ενώ και οι πρώτες χθεσινές αφίξεις ήταν υπερδιπλάσιες (250 έναντι 100 έως τις 10 το πρωί). Μόλις 21 άτομα εισήλθαν την Κυριακή στη Σάμο, ενώ σχεδόν μηδενικές ήταν οι αφίξεις στα Δωδεκάνησα. Συνολικά οι νέες αφίξεις έφθασαν τις 1.622, ενώ ο αριθμός των εγκλωβισμένων στη χώρα ξεπέρασε τους 50.000.
Αστυνομικές πηγές στη Χίο εκτιμούσαν πως η μεταφορά της πίεσης νοτιότερα ίσως συνδέεται με εκκαθαριστική επιχείρηση που εξαπέλυσαν την Παρασκευή οι τουρκικές Αρχές στο Δικελί, μία από τις σημαντικότερες «βάσεις» των διακινητών. Το συγκεκριμένο λιμάνι, που βρίσκεται απέναντι από τη Μυτιλήνη, θα αποτελεί μία από τις «πύλες» επιστροφής προσφύγων και μεταναστών στην Τουρκία, στο πλαίσιο υλοποίησης της συμφωνίας επαναπροώθησης. Σε ό,τι αφορά τη «βάση» του Τσεσμέ, απέναντι από τη Χίο, οι ίδιες πηγές εκτιμούσαν πως θα αυξήσει τη δράση της στο προσεχές διάστημα, μέχρι τον Μάιο, όταν αυτή θα «καθαρίσει», λόγω της έναρξης της τουριστικής περιόδου.
Η έναρξη εφαρμογής της συμφωνίας στη Χίο συνοδεύτηκε από διπλωματικά απρόοπτα. Ο επικεφαλής της ομάδας των 6 Τούρκων παρατηρητών που έφτασαν την Κυριακή, έφερε στο διαβατήριό του σφραγίδα από επίσκεψή του στα Κατεχόμενα. Οι αστυνομικοί του νησιού εντόπισαν το πρόβλημα και δεν σφράγισαν το διαβατήριο. Επέτρεψαν στον Τούρκο παρατηρητή να διανυκτερεύσει στο ξενοδοχείο του, μαζί με τους άλλους πέντε συναδέλφους του (σ.σ.: πρόκειται για αστυνομικούς της Διεύθυνσης Αλλοδαπών της Σμύρνης, τέσσερις άνδρες και δύο γυναίκες).
Αρχικά, οι πληροφορίες ανέφεραν ότι ο Τούρκος υπάλληλος έφερε διαβατήριο του ψευδοκράτους. Κυβερνητικές πηγές διευκρίνιζαν αργότερα ότι το διαβατήριό του δεν ήταν τελικά του ψευδοκράτους, αλλά έφερε τη σφραγίδα πρόσφατης επίσκεψης στα Κατεχόμενα.
Χειρισμός
Το θέμα χειρίστηκαν από κοινού τα υπουργεία Εξωτερικών και Προστασίας του Πολίτη της Ελλάδας, που διευκρίνισαν ότι δεν υπάρχει «απαγόρευση» εισόδου στην χώρα οποιουδήποτε έχει επισκεφτεί τα Κατεχόμενα αλλά υπήρξε «θέμα» λόγω της φύσης της αποστολής του συγκεκριμένου «επισκέπτη». Η πρακτική που ακολουθούν οι ελληνικές Αρχές είναι ότι δεν σφραγίζουν απευθείας το διαβατήριο, αλλά χορηγείται ένα ανεξάρτητο χαρτί με την ελληνική σφραγίδα, το οποίο φέρει μαζί με το διαβατήριο.
Στο μεταξύ, σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, ολοκληρώθηκε η διαδικασία ανταλλαγής συνδέσμων-παρατηρητών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, ως προς τις επανεισδοχές. Από την Τουρκία ήρθαν στα ελληνικά νησιά συνολικά 25 κρατικοί υπάλληλοι της Υπηρεσίας Μετανάστευσης. Δεν είναι αστυνομικοί – η συγκεκριμένη υπηρεσία στην Τουρκία δεν αποτελείται από ενστόλους. Αναλυτικά, οι Τούρκοι σύνδεσμοι αστυνομικών καθηκόντων τοποθετούνται: 6 στη Χίο, 8 στη Λέσβο, 5 στη Σάμο, 3 στη Λέρο και 3 στην Κω.
Από την Ελλάδα, σε πρώτη φάση, φεύγουν 5 αστυνομικοί, από την αντίστοιχη υπηρεσία της Ελληνικής Αστυνομίας. Θα τοποθετηθούν οι 3 στο Δικελί (απέναντι από τη Λέσβο) και οι άλλοι 2 στον Τσεσμέ (απέναντι από τη Χίο).
Οπως σημειώνεται, πρόκειται για πιλοτικό πρόγραμμα. Οταν δε καθοριστούν τα λιμάνια επιστροφής στην Τουρκία, κάτι που προβλέπεται να αποφασιστεί στη διάρκεια σύσκεψης υπηρεσιακών παραγόντων ΕΕ -Τουρκίας αύριο Τετάρτη στην Αγκυρα, θα σταλούν επιπλέον Ελληνες αστυνομικοί στην τουρκική πλευρά.
Η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, που έχει διατυπώσει δημόσια την αντίδρασή της στη συμφωνία επανεισδοχής ΕΕ – Τουρκίας, έχει «παγώσει» τη δραστηριότητά της στα νησιά και επανεξετάζει από μηδενική βάση την παρουσία της σ’ αυτά, υπό το πρίσμα των νέων συνθηκών, ενώ πολλά ερωτηματικά υπάρχουν για τη συνέχιση της παρουσίας και εκατοντάδων μελών ΜΚΟ.
Ηδη, τα μέλη της Υπατης Αρμοστείας αποχώρησαν από τα hotspots της Μόριας στη Μυτιλήνη και της ΒΙΑΛ στη Χίο, που μετατρέπονται σε κέντρα κράτησης και υλοποίησης της συμφωνίας επανεισδοχής, ενώ σταμάτησαν να πραγματοποιούν τα δρομολόγια προσφύγων και μεταναστών από τα σημεία εισόδου προς τα hotspots.
Μιλώντας στο «Εθνος» η εκπρόσωπος του Γραφείου Ενημέρωσης της Υπατης Αρμοστείας στην Ελλάδα, Κατερίνα Κιτίδη, διέψευσε τις πληροφορίες περί πλήρους αποχώρησης από τα νησιά και μίλησε για επαναπροσδιορισμό δραστηριοτήτων. «Δεν σκοπεύουμε να φύγουμε. Επανεξετάζουμε τις δραστηριότητές μας με βάση τα νέα δεδομένα», είπε και πρόσθεσε: «Το μόνο ξεκάθαρο είναι πως δεν πρόκειται να συμμετέχουμε στη διαδικασία επιστροφής στην Τουρκία ανθρώπων που χρειάζονται διεθνή προστασία».
Προβληματισμός υπάρχει σχεδόν στο σύνολο των ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στο νησί, οι οποίες αντιμετωπίζουν με επιφύλαξη το ενδεχόμενο να συνεχίσουν να μεταφέρουν στη Μυτιλήνη ανθρώπους που θα βρίσκονται σε καθεστώς κράτησης.
Ενταση
Ενταση προκλήθηκε το βράδυ της Κυριακής στον Κατσικά Ιωαννίνων, όταν πολλοί από τους 1.200 πρώτους πρόσφυγες που μεταφέρθηκαν εκεί αντέδρασαν, κάνοντας λόγο για ακατάλληλες συνθήκες, αφού εγκαταστάθηκαν σε σκηνές και καλούνταν να κοιμηθούν στο έδαφος που είχε στρωθεί με χαλίκι.
Περίπου 70 άτομα οδηγήθηκαν με τη συνοδεία αστυνομικών στον σταθμό του ΚΤΕΛ και αναχώρησαν για τη Θεσσαλονίκη, ενώ δεκάδες άλλοι έφυγαν από τον καταυλισμό και κινήθηκαν πεζοί στους δρόμους.
Ο Δήμος Ιωαννιτών, παρά τις επιφυλάξεις που είχε εκφράσει αρχικά, βρέθηκε εκεί, με επικεφαλής τον δήμαρχο Θωμά Μπέγκα, ο οποίος ζήτησε να μη σταλούν άλλα άτομα γιατί οι συνθήκες είναι πολύ δύσκολες και εξέφρασε την ελπίδα να εισακουστεί.
Στον Δήμο Λαγκαδά, αναστάτωση και έντονες αντιδράσεις προκάλεσε η παρουσία αξιωματικών του Στρατού για την προετοιμασία δημιουργίας νέου κέντρου φιλοξενίας προσφύγων στα Λαγκαδίκια.
Στην Ειδομένη, για την προσωρινή φιλοξενία ανθρώπων σε καλύτερες συνθήκες, «επιστρατεύονται» βαγόνια – κλινάμαξες του ΟΣΕ που είναι «παροπλισμένα» τα τελευταία χρόνια. Οπως ανακοίνωσε ο διευθύνων σύμβουλος της ΓΑΙΑ ΟΣΕ, Αθ. Σχίζας, σε πρώτη φάση διατίθενται 6 κλινάμαξες των 40 κλινών η καθεμία, οι οποίες συντηρήθηκαν από την Ελληνική Εταιρεία Συντήρησης Σιδηροδρομικού Τροχαίου Υλικού (ΕΕΣΤΥ) και αναμένεται να φτάσουν σήμερα, ενώ στόχος είναι να μεταφερθούν συνολικά 20 βαγόνια, συνολικής δυναμικότητας 800 ατόμων.
ethnos.gr