Τα Ηνωμένα Έθνη κάλεσαν την Τετάρτη για ταχεία απεξάρτηση της ναυτιλιακής βιομηχανίας από τον άνθρακα, προειδοποιώντας ότι η τιμή μπορεί να ξεπεράσει τα 100 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, καθώς οι εκπομπές του τομέα συνεχίζουν να διογκώνονται.
Ο οργανισμός εμπορίου και ανάπτυξης του ΟΗΕ, UNCTAD, υπογράμμισε τον ζωτικό ρόλο που διαδραματίζει η ναυτιλία στην παγκόσμια οικονομία, καθώς πάνω από το 80 τοις εκατό του συνόλου των εμπορεύσιμων αγαθών στον κόσμο διακινείται μέσω θαλάσσης.
Ωστόσο, αντιπροσωπεύει επίσης σχεδόν το τρία τοις εκατό όλων των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου παγκοσμίως.
Σε μια εποχή που οι βιομηχανίες δέχονται πιέσεις να μειώσουν το αποτύπωμα άνθρακα για να αποτρέψουν την καταστροφική κλιματική αλλαγή, οι εκπομπές από τον παγκόσμιο ναυτιλιακό στόλο αυξήθηκαν κατά 20% την τελευταία δεκαετία.
“Καλούμε σε παγκόσμια δράση για την απαλλαγή της ναυτιλίας από τις ανθρακούχες εκπομπές”, δήλωσε στους δημοσιογράφους η επικεφαλής της UNCTAD, Ρεμπέκα Γκρίνσπαν, παρουσιάζοντας ετήσια έκθεση για τον κλάδο.
«Η εξισορρόπηση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, της κανονιστικής συμμόρφωσης και των οικονομικών απαιτήσεων είναι ζωτικής σημασίας για ένα ευημερούν, δίκαιο και ανθεκτικό μέλλον για τις θαλάσσιες μεταφορές», δήλωσε η ίδια.
Ο οργανισμός ζητεί ταχεία στροφή προς καθαρότερα καύσιμα σε ολόκληρη τη ναυτιλιακή βιομηχανία, όπου σχεδόν το 99% του παγκόσμιου στόλου εξακολουθεί να εξαρτάται από συμβατικά καύσιμα.
«Η μετάβαση στα καύσιμα στη ναυτιλία βρίσκεται ακόμη σε νηπιακό στάδιο», δήλωσε στους δημοσιογράφους η Σαμίκα Σιριμάνε, επικεφαλής του τμήματος τεχνολογίας και εφοδιαστικής της UNCTAD.
Η UNCTAD ανέφερε ορισμένες ελπιδοφόρες εξελίξεις, όπως ότι το 21% των πλοίων που βρίσκονται επί του παρόντος σε παραγγελία έχουν σχεδιαστεί για εναλλακτικά καύσιμα.
Ωστόσο, ο οργανισμός τόνισε την ανάγκη να επιταχυνθεί ο ρυθμός, αναγνωρίζοντας παράλληλα ότι «η μετάβαση συνεπάγεται σημαντικό κόστος».
Επιπλέον, η πλήρης απεξάρτηση από τον άνθρακα θα μπορούσε να αυξήσει τις ετήσιες δαπάνες καυσίμων έως και κατά 100 τοις εκατό, επιβαρύνοντας δυνητικά τα μικρά αναπτυσσόμενα νησιωτικά κράτη και άλλες φτωχές χώρες που βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στις θαλάσσιες μεταφορές.
Στόχος καθαρού μηδενισμού
Ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός πέτυχε τον Ιούλιο συμφωνία για τη μείωση των συνολικών ετήσιων εκπομπών της ναυτιλιακής βιομηχανίας κατά τουλάχιστον 20 % έως το 2030 και κατά τουλάχιστον 70 % έως το 2040 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2008.
Η αναθεωρημένη στρατηγική στοχεύει επίσης στο να επιτύχει η βιομηχανία καθαρές μηδενικές εκπομπές «κοντά» στο 2050. Αυτό σε σύγκριση με τον προηγούμενο στόχο για μείωση κατά 50% μέχρι τα μέσα του αιώνα.
Για να διασφαλιστεί μια δίκαιη μετάβαση, η UNCTAD ζητά επίσης ένα καθολικό ρυθμιστικό πλαίσιο, το οποίο θα ισχύει για όλους, ώστε να αποφευχθεί μια «διαδικασία απεξάρτησης από τον άνθρακα δύο ταχυτήτων».
Οι σαφείς κανονισμοί θα βοηθούσαν στην εξάλειψη ενός μεγάλου στοιχείου αβεβαιότητας που αντιμετωπίζουν οι πλοιοκτήτες του κόσμου, πολλοί από τους οποίους ετοιμάζονται να ανανεώσουν τους γερασμένους στόλους.
Στις αρχές του 2023, τα εμπορικά πλοία στον κόσμο ήταν κατά μέσο όρο 22,2 ετών, ενώ πάνω από το ήμισυ του παγκόσμιου στόλου ήταν άνω των 15 ετών.
«Αυτό αποτελεί πρόκληση και ευκαιρία», δήλωσε ο Γκρίνσπαν, επισημαίνοντας ότι θα μπορούσε να αποτελέσει κίνητρο για την κατασκευή πιο βιώσιμων πλοίων.
Όμως, δεδομένης της σημερινής έλλειψης σαφήνειας όσον αφορά τους κανονισμούς και τα κίνητρα για τη μετάβαση σε εναλλακτικά καύσιμα και πράσινες τεχνολογίες, οι πλοιοκτήτες που έχουν ανάγκη ανανέωσης του στόλου τους θα μπορούσαν επίσης να επιλέξουν πλοία παλαιού τύπου που θα μπορούσαν να περιφέρονται στις θάλασσες για δεκαετίες.
Μεγαλύτερες διαδρομές
Η έκθεση της Τετάρτης υπογράμμισε ότι η παγκόσμια ναυτιλιακή βιομηχανία παραμένει ανθεκτική παρά τις προκλήσεις που προέρχονται από την πανδημία του κορονοιού και τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Τόσο ο όγκος του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου όσο και το εμπόριο εμπορευματοκιβωτίων προβλέπεται να αυξηθούν φέτος, μετά από μείωση το 2022.
Η έκθεση επεσήμανε επίσης πώς ο πόλεμος στην Ουκρανία «οδήγησε σε αλλαγές στα ναυτιλιακά πρότυπα και αύξησε τις αποστάσεις που διανύονται για τα εμπορεύματα, ιδίως το πετρέλαιο και τα σιτηρά».
Οι παγκόσμιες αποστάσεις μεταφοράς φορτίων πετρελαίου έφθασαν πέρυσι σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.
Πηγή: AFP
