Γράφει η Χρυσάνθη Πασσά*
“Ό,τι δε λέγεται σωματοποιείται” είπε ο καθηγητής μου το Σαββατοκύριακο και χτύπησε αμέσως ευαίσθητη φλέβα. Πόσες φορές το έχω βιώσει αυτό και πόσες ακόμα το έχω ακούσει στη δουλειά, διότι το μυαλό μας είναι εκείνο που μπορεί να προκαλέσει σωματικά συμπτώματα ή να επιδεινώσει τα ήδη υπάρχοντα. Τα ψυχοσωματικά συμπτώματα , όπως αυτά αποκαλούνται, είναι εξίσου σοβαρά με τις κοινές ασθένειες και αν κάποιος δε δώσει τη σημασία που αρμόζει, μπορεί να υπάρξει δυσάρεστη κατάληξη.
Τα συμπτώματα αυτά λοιπόν, δεν προκαλούνται από παθολογικά αίτια. Είναι ο τρόπος του οργανισμού να εξωτερικεύει καταπιεσμένα συναισθήματα, σκέψεις που δεν εκφράζονται και ψυχολογικές συγκρούσεις του ατόμου. Είναι σύνηθες όταν το άτομο στρεσάρεται, να προσπαθεί να απωθήσει αυτή την αίσθηση. Έτσι βρίσκει το σύμπτωμα το χώρο για να “χτυπήσει συναγερμό”. Αυτό συμβαίνει γιατί επιλέγουμε να αγνοήσουμε το συναίσθημα και το άγχος, αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε το ίδιο και με το καμπανάκι που χτυπάει το σώμα. Επιπλέον, το ψυχοσωματικό σύμπτωμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σα μέσο για να αποφευχθούν καταστάσεις. Για παράδειγμα, μια γυναίκα που προσποιείται ότι έχει πονοκεφάλους για να αποφύγει τη σεξουαλική επαφή.
Τα παραδείγματα των συμπτωμάτων που μπορεί να είναι ψυχοσωματικά είναι πολλά. Μερικά από αυτά είναι: ταχυπαλμίες, κόπωση, πόνοι στα άκρα, ημικρανίες, ζαλάδες, τρέμουλο, δυσκολία στην αναπνοή, αϋπνία, σπαστική κολίτιδα, δερματοπάθειες, ακόμα και σεξουαλικά προβλήματα (στυτική δυσλειτουργία στον άντρα και δυσκολία στον οργασμό στη γυναικά). Θέλει ιδιαίτερη προσοχή η διάγνωση, καθώς για να είμαστε σίγουροι θα πρέπει πρώτα να έχουμε εξαντλήσει όλες τις παθολογικές εξετάσεις και να μην έχει εντοπιστεί κάποιο ιατρικό πρόβλημα.
Η ουσιαστικότερη λύση είναι να διώξουμε το στρες από τη ζωή μας, είτε αυτό σημαίνει να υιοθετήσουμε έναν υγιεινό τρόπο ζωής είτε ακόμα και να μάθουμε να αναπνέουμε σωστά και ήρεμα. Επιπλέον, το σταθερό πρόγραμμα στον ύπνο βοηθάει πολύ, αλλά και η προσπάθεια να μην αναλαμβάνουμε περισσότερες αρμοδιότητες από όσες μπορούμε να φέρουμε εις πέρας. Σημαντικό επίσης είναι να μην κλεινόμαστε στον εαυτό μας και να συζητάμε ό,τι μας απασχολεί. Τέλος, η ψυχοθεραπεία είναι το κλειδί για αποτελεσματική δουλειά σε βάθος χρόνου. Μέσα από τη συνεργασία με το θεραπευτή, δίνουμε στον εαυτό μας τη δυνατότητα να εξετάσει τα πράγματα, τους ανθρώπους αλλά και την ίδια μας την ψυχοσύνθεση με διαφορετικό μάτι. Μαθαίνουμε τρόπους να διαχειριζόμαστε το άγχος και μέσα από την αυτοπαρατήρηση συμβάλλουμε στην εξωτερίκευση των καταπιεσμένων σκέψεων και συναισθημάτων. Και μην ξεχνάτε ότι σημασία δεν έχει τόσο αυτό που μας συμβαίνει, όσο ο τρόπος που το ερμηνεύουμε.
* Η Χρυσάνθη Πασσά είναι Ψυχολόγος, MSc Αναπτυξιακές Διαταραχές
