Στις αρχές Νοεμβρίου, μήνες πριν από την έναρξη του πολέμου, ο διευθυντής της CIA Γουίλιαμ Μπερνς επισκέφτηκε τη Μόσχα για να απευθύνει μια προειδοποίηση: Οι ΗΠΑ πίστευαν ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν ετοιμαζόταν να εισβάλει στην Ουκρανία. Εάν προχωρούσε, θα αντιμετώπιζε εξοντωτικές κυρώσεις από μια ενωμένη Δύση.
Ο Αμερικανός αρχηγός κατασκοπείας συνδέθηκε σε ένα ασφαλές τηλέφωνο του Κρεμλίνου με τον Πούτιν, ο οποίος βρισκόταν στο θέρετρο του Σότσι στη Μαύρη Θάλασσα, απομονωμένος από όλους εκτός από λίγους έμπιστους. Ο Ρώσος ηγέτης δεν έκανε καμία προσπάθεια να αρνηθεί την κατηγορία του Μπερνς. Αντίθετα, απαρίθμησε ήρεμα μια λίστα με παράπονα σχετικά με το πώς οι ΗΠΑ αγνοούσαν επί χρόνια τις ρωσικές ανησυχίες για την ασφάλεια.
Στη συνέχεια ο Μπερνς επισκέφθηκε το Κίεβο για να συναντήσει τον Ουκρανό πρόεδρο Boλοντίμιρ Ζελένσκι και να αποκαλύψει εκ των προτέρων τα σχέδια επίθεσης της Ρωσίας, όπως αποκαλύπτει η Wall Street Journal και αναδημοσιεύει η ιταλική La Repubblica.
Ο επικεφαλής της CIA είναι το βασικό πρόσωπο που έχει εισέλθει σιωπηλά εδώ και μήνες στην αόρατη ιστορία του πολέμου: Ο 66χρονος πρώην μπασκετμπολίστας, γιός στρατηγού που γεννήθηκε στη στρατιωτική βάση Fort Bragg στη Βόρεια Καρολίνα είναι ένας έμπειρος πρώην διπλωμάτης και αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών. Και σύμφωνα με τη WSJ πέταξε τουλάχιστον δύο φορές προς την Ουκρανία και τη Ρωσία, πριν ξεκινήσει η σύγκρουση.
Η αμερικανική χείρα βοηθείας στους Ουκρανούς
Στα μέσα Ιανουαρίου πήγε στο Κίεβο για να συναντήσει τον Ζελένσκι και να του αποκαλύψει πώς θα του επιτεθεί ο Πούτιν. Του εξήγησε ότι ο επικεφαλής του Κρεμλίνου ήθελε ένα blitzkrieg, ξεκινώντας από τη Λευκορωσία, και ότι σκόπευε να κατακτήσει έναν στρατηγικό στόχο τις πρώτες μέρες: το αεροδρόμιο Antonov στο Χοστόμελ, κοντά στην πρωτεύουσα για να το μετατρέψει σε βάση για στρατιωτικά αεροσκάφη, επιτρέποντας έτσι σε χιλιάδες στρατιώτες να αποβιβαστούν στα περίχωρα της πρωτεύουσας, παρακάμπτοντας την ουκρανική αντίσταση στα σύνορα.
Ο διευθυντής της CIA παρείχε μια σειρά λεπτομερών πληροφοριών που αποδείχθηκαν καθοριστικές για την αλλαγή της μοίρας του πολέμου. Αυτό θα εξηγούσε γιατί οι ουκρανικές στρατιωτικές δυνάμεις, παρά την ανισορροπία δυνάμεων προς όφελος των Ρώσων, μπόρεσαν να ανταποκριθούν και, μετά από σχεδόν σαράντα ημέρες, να διώξουν τους εχθρούς από πολλές περιοχές γύρω από το Κίεβο.
Πριν από δύο ημέρες οι Ρώσοι αποχώρησαν αφήνοντας ένα κατεστραμμένο αλλά ποτέ υπό έλεγχο αεροδρόμιο. Κι αυτό γιατί οι Ουκρανοί γνώριζαν τις κινήσεις τους. Και χάρη στη CIA. Αλλά ο Μπερνς έπαιξε επίσης έναν άλλο ρόλο, ασυνήθιστο για έναν αρχηγό κατασκόπων αλλά όχι για το παρελθόν του.
Η επαφή με τον Πούτιν
Πρώην πρεσβευτής στη Μόσχα επί προεδρίας Τζορτζ Μπους, ο διευθυντής της CIA ήρθε σε επαφή με τον Πούτιν, ο οποίος βρισκόταν στο Σότσι, μέσω μιας κρυπτογραφημένης τηλεφωνικής γραμμής που είχε δημιουργήσει το Κρεμλίνο.
Η κλήση δεν πήγε όπως ήλπιζε ο Αμερικανός επικεφαλής της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών των ΗΠΑ: όχι μόνο ο Πούτιν αρνήθηκε την ύπαρξη σχεδίων για εισβολή στην Ουκρανία, αλλά έκανε μια μακρά λίστα περιστατικών για να δείξει πώς οι Ηνωμένες Πολιτείες αγνοούσαν τις ρωσικές ανησυχίες για την ασφάλεια εδώ και χρόνια. Και όσον αφορά την Ουκρανία, ο Πούτιν είπε στον Μπερνς ότι «δεν ήταν πραγματική χώρα».
Τα σύνορά της, όπως παναλαμβάνει πάντα ο επικεφαλής του Κρεμλίνου, χαράχτηκαν με αυθαίρετο τρόπο από τον ιδρυτή της Σοβιετικής Ένωσης, Λένιν, και «η Ουκρανία υπάρχει μόνο επειδή το 1991 κατέρρευσε η ΕΣΣΔ». Πίσω στην Ουάσιγκτον, ο επικεφαλής της CIA αναφέρθηκε στον Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, φέρνοντας κακούς οιωνούς: του είπε ότι η Ρωσία δεν ήταν ακόμη έτοιμη να επιτεθεί στην Ουκρανία, αλλά ήταν αποφασισμένη να το κάνει.
Κατά τη διάρκεια των επόμενων τριών μηνών, οι ΗΠΑ εργάστηκαν με πληροφορίες και πιθανώς με κάποιο «βαθύ λαρύγγι» μέσα στο Κρεμλίνο.Ταυτόχρονα συνέχισαν να εκπαιδεύουν ουκρανικές ειδικές δυνάμεις και πράκτορες. Αλλά ακόμη και το Κρεμλίνο δεν έμεινε ακίνητο. Πράκτορες της Ρωσικής Μυστικής Υπηρεσίας, μαζί με Τσετσένους μέλη της λεγόμενης ομάδας «Καντιρόσφσκι», προσπάθησαν να δολοφονήσουν τον πρόεδρο Ζελένσκι
Ήταν ο Ουκρανός σύμβουλος Άμυνας Ολεξίι Ντανίλοφ που αποκάλυψε το σχέδιο στους δημοσιογράφους πριν από ένα μήνα. Άνδρες των ειδικών δυνάμεων της Τσετσενίας είχαν σκοτωθεί στα περίχωρα του Κιέβου. Ο ηγέτης της Τσετσενίας Ραμζάν Καντίροφ είχε επιβεβαιώσει μέσω Telegram τον θάνατο δύο ανδρών του και τον τραυματισμό έξι. Αλλά ούτε οι Τσετσένοι ούτε το Κρεμλίνο, σύμφωνα με το εγχειρίδιο των κατασκόπων, δεν επιβεβαίωσαν ποτέ το σχέδιο.
Ο διευθυντής της CIA παρείχε σειρά λεπτομερών πληροφοριών που αποδείχθηκαν καθοριστικές για την αλλαγή της έκβασης του πολέμου. Ο Μπερνς έπαιξε ένα άλλο ρόλο, ασυνήθιστο για αρχηγό κατασκόπων αλλά όχι για το παρελθόν του.
