Γράφει ο Δημήτρης Κατσαρός
Σε μελέτη του economist για την εξέλιξη της αγοράς εργασίας τις τελευταίες δεκαετίες καταγράφεται μια συνεχόμενη προβληματική κατάσταση για τη δυνατότητα εργασίας αλλά και τις απολαβές. Οι περισσότερες οικονομίες εμφάνισαν μια πόλωση μεταξύ διαφορετικών κοινωνικών τάξεων ενώ οι επιχειρήσεις χρησιμοποίησαν νέες τεχνολογίες εκεί που παλιότερα ανθρώπινα χέρια έκαναν τη δουλειά.
Το παράδειγμα της Βρετανίας είναι χαρακτηριστικό. Το μερίδιο της απασχόλησης σε επαγγέλματα μέσου επιπέδου προσόντων ήταν στο 40% το 1992 και μειώθηκε στο 25% το 2011. Αντιθέτως σε επαγγέλματα χαμηλού ή υψηλού επιπέδου προσόντων το μερίδιο αυξήθηκε.
Από την άλλη μεριά οι κεφαλαιοκράτες ωφελήθηκαν ιδιαίτερα από τον τεχνολογικό αυτοματισμό σε διάφορους τύπους εργασίας. Ο economist δείχνει ότι η μείωση του μεριδίου που έχουν οι εργαζόμενοι στο εθνικό εισόδημα έχει εμφανίσει δραματική μείωση τις τελευταίες δεκαετίες. Σήμερα έχει μειωθεί στο 55% στην Αμερική από το 59% μια γενιά πριν. Από την άλλη οι αμερικανοί που βρίσκονται στο κορυφαίο 10% εισοδημάτων αναλογούσαν στο ένα τρίτο του εργατικού εισοδήματος. Η αναλογία αυτή αυξήθηκε το 2012 στο μισό του εργατικού εισοδήματος.
Το συμπέρασμα είναι καθαρό: Τα μεσαία εισοδήματα μειώθηκαν κατά πολύ, ενώ τα υψηλότερα αυξήθηκαν. Παράλληλα μειώθηκε το ποσό των ορών εργασίας για τους περισσότερους. Για την ακρίβεια μειώθηκε η εργασία και στο επίπεδο των ωρών εργασίας ανά εργαζόμενο αλλά και στο επίπεδο του εργατικού δυναμικού που απασχολείται. Την ίδια στιγμή δεν εμφανίζεται αύξηση του βιοτικού επιπέδου για τα μέσα εισοδήματα και οι εργαζόμενοι είναι πρόθυμοι να εργαστούν περισσότερο. Απλά δεν υπάρχει η αντίστοιχη ζήτηση από τους εργοδότες.
Τα συμπεράσματα από τα στοιχεία της Παγκόσμιας τράπεζας και της μελέτης του economist μας οδηγούν στην κατανόηση ότι δεν είναι μόνο η παγκόσμια οικονομία που βρίσκεται σε σχετική ύφεση αλλά το ίδιο το όνειρο της μεσαίας τάξης που είναι σε αδιέξοδο. Η ελεύθερη αγορά δεν είναι πλέον σε θέση να ανταμείψει πια όπως παλαιότερα την σκληρή εργασία ή τα συσσωρευμένα εφόδια για τα οποία ο μικροαστός έχει επενδύσει κόπο, χρήμα και χρόνια. Η συνέχεια θα δείξει αν πρόκειται απλώς για άλλη μια παγκόσμια ύφεση ή για το τέλος μιας εποχής.
