Συνεχείς αποκαλύψεις για διαρροές προσωπικών δεδομένων – Έγγραφα, ιατρικές βεβαιώσεις, φορολογικά στοιχεία εκτεθειμένα στο internet – Λογαριασμοί, φωτογραφίες, προσωπικά μυστικά πολλών εκατομμυρίων ανθρώπων στα χέρια άγνωστων με άγνωστες προθέσεις – Και η κραυγή αγωνίας από τον ιδρυτή του παγκόσμιου ιστού που επιβεβαιώνει τους χειρότερους εφιάλτες μας
Τι ακριβώς συμβαίνει στο διαδίκτυο. Οι σχεδόν καθημερινές πλέον αποκαλύψεις και παραδοχές δημιουργούν αν όχι φόβο, τουλάχιστον προβληματισμό στους χρήστες.
Ευαίσθητα αρχεία εκτεθειμένα, προσωπικά δεδομένα στα χέρια εταιρειών, επηρεασμός πολιτών υπέρ υποψηφίων και κυβερνήσεων, λογοκρισία και παραπληροφόρηση. Διάδοση και συντονισμός της παγκόσμιας τρομοκρατίας. Και μέσα σε όλα αυτά ο ιδρυτής του παγκόσμιου ιστού ζητεί να γίνουν παγκοσμίως νέες ρυθμίσεις και επιβληθούν περιορισμοί, καθώς διαπιστώνει ότι το διαδίκτυο έχει μετατραπεί σε όπλο μαζικής κλίμακας.
Ο πραγματικά καταιγιστικός ρυθμός με τον οποίο αποκαλύπτονται τα δεδομένα και συντίθεται το παζλ της κατάστασης στο διαδίκτυο παγκοσμίως δημιουργεί κλίμα αβεβαιότητας σε δισεκατομμύρια χρήστες, φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις που αντιλαμβάνονται ότι πλέον διαδεδομένος τρόπος επικοινωνίας είναι εξαιρετικά επισφαλής.
Η τελευταία αποκάλυψη ότι περίπου 1,5 δισεκατομμύριο ευαίσθητα προσωπικά αρχεία προσώπων και επιχειρήσεων -εκκαθαριστικά σημειώματα, ιατρικοί φάκελοι, αιτήσεις για χορήγηση διπλώματος ευρεσιτεχνίας, κ.λπ.- είναι ανοιχτά σε όποιον επιθυμεί να τα δει δημιουργεί ακόμη μεγαλύτερο πανικό στους πολίτες.
Μόνο κατά το πρώτο τρίμηνο του 2018 οι ερευνητές της εταιρείας κυβερνοασφάλειας Digital Shadows ανακάλυψαν ένα “βουνό” προσωπικών εγγράφων που δεν προστατεύονται επαρκώς, δεδομένα που αντιστοιχούν σε 12 πεταμπάιτ (ένα πεταμπάιτ ισοδυναμεί με 1.000 τεραμπάιτ), δηλαδή σε έναν όγκο κατά 4.000 φορές μεγαλύτερο από τα διαβόητα Panama Papers.
Πρόκειται για έγγραφα όπου ο καθένας μπορεί να έχει ελεύθερη πρόσβαση, εφόσον έχει έστω και ελάχιστη τεχνική κατάρτιση, ανέφερε ο Ρικ Χόλαντ, ο αντιπρόεδρος της Digital Shadows. Εξήγησε ότι οι ερευνητές δεν χρειάστηκε καν να δώσουν κάποιο κωδικό για να τα αποκτήσουν, τονίζοντας ότι «αυτό διευκολύνει πραγματικά τη δουλειά των κυβερνοπειρατών».
Οι χρήστες του διαδικτύου απ’ όλον τον κόσμο ανησυχούν για τις διαρροές και την ενδεχόμενη εκμετάλλευση των προσωπικών δεδομένων τους που υπάρχουν στους ιστοτόπους κοινωνικής δικτύωσης αλλά “δεν σκεφτόμαστε αρκετά το ψηφιακό αποτύπωμά μας και τα δεδομένα που είναι ήδη δημοσίως προσβάσιμα”, επιμένει στην έκθεσή της η Digital Shadows.
Περίπου το 36% των εγγράφων που εντόπισαν οι ερευνητές προέρχονται από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο μεγαλύτερος όγκος για μία μόνο χώρα προέρχεται από τις ΗΠΑ, με 16%. Υπάρχουν επίσης πολλά έγγραφα από την Ασία και τη Μέση Ανατολή.
Μεταξύ αυτών των εγγράφων υπάρχουν περίπου 2,2 εκατομμύρια ακτινογραφίες και μαγνητικές τομογραφίες, 700.000 εκκαθαριστικά σημειώματα μισθών και 60.000 φορολογικές δηλώσεις ιδιωτών. Όσον αφορά τις εταιρείες, βρέθηκαν πολλά αιτήματα για χορήγηση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, σχέδια και λεπτομέρειες προϊόντων.
Όπως επισημαίνει η Digital Shadows, οι εταιρείες φοβούνται την κυβερνοπειρατεία ή τη βιομηχανική κατασκοπεία, αγνοώντας ότι ένας σημαντικός όγκος ευαίσθητων δεδομένων κυκλοφορεί ήδη ελεύθερα στο διαδίκτυο.
Ο τρόμος του Facebook
Μόλις λίγες ώρες νωρίτερα το Facebook είχε ανακοινώσει ότι η εταιρεία πολιτικών συμβούλων Cambridge Analytica ενδέχεται να είχε αποκτήσει πρόσβαση στα προσωπικά δεδομένα 87 εκατομμυρίων χρηστών και όχι μόνο 50 εκατομμυρίων, όπως ήταν η προηγούμενη εκτίμηση.
«Συνολικά, πιστεύουμε ότι οι προσωπικές πληροφορίες έως και 87 εκατομμυρίων χρηστών -οι περισσότεροι εκ των οποίων βρίσκονται στις ΗΠΑ- αποκτήθηκαν αθέμιτα από την Cambridge Analytica», ανέφερε η εταιρεία του Μαρκ Ζάκερμπεργκ.
Την πληροφορία αυτή έδωσε στη δημοσιότητα ο επικεφαλής του τεχνολογικού τομέα του Facebook Μάικ Σρέπφερ, σε μια ανάρτησή του που αφορούσε τις ενέργειες στις οποίες προβαίνει η εταιρεία προκειμένου να περιορίσει την πρόσβαση τρίτων στα προσωπικά δεδομένων των χρηστών του Facebook.
Τον περασμένο μήνα το Facebook παραδέχτηκε ότι τα προσωπικά στοιχεία «εκατομμυρίων» χρηστών κατέληξαν στα χέρια της Cambridge Analytica, μιας εταιρείας που μεταξύ άλλων είχε εργαστεί και στην προεκλογική εκστρατεία του Ντόναλντ Τραμπ για τις εκλογές του 2016.
Στο χορό και το twitter
Το Twitter αποκάλυψε ότι έχει απενεργοποιήσει περισσότερους από 1,2 εκατ. λογαριασμούς εξαιτίας περιεχομένου που σχετίζεται με την τρομοκρατία από τον Αύγουστο του 2015, ενώ το δεύτερο εξάμηνο του 2017 μόνο, έκλεισε πάνω από 275.000 λογαριασμούς.
Η αναφορά διαφάνειας της εταιρείας έρχεται σε μια εποχή που τα κοινωνικά δίκτυα κατηγορούνται για τις δυνατότητες που δίνουν σε χρήστες να χρησιμοποιήσουν τις πλατφόρμες για ρητορικές μίσους, παραπληροφόρηση και προπαγάνδα. To Twitter έχει δεσμευτεί να βελτιωθεί και ζητά την εισήγηση του κοινού για τη βελτίωση αυτή.
Σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο, ο ρυθμός απενεργοποίησης λογαριασμών έχει μειωθεί κατά 8,4% και αποτελεί τη δεύτερη συνεχόμενη μείωση.
Η προειδοποιήσεις του ιδρυτή
Το 2013 ο Βρετανός σερ Τιμ Μπέρνερς-Λι, δημιουργός του Παγκόσμιου Ιστού (World Wide Web), προειδοποιούσε ότι η δημοκρατική φύση που χαρακτήριζε μέχρι τώρα το διαδίκτυο, απειλείται από «ένα διογκούμενο κύμα παρακολουθήσεων και λογοκρισίας».
Το 94% των χωρών δεν έχει επαρκή εποπτεία των κυβερνητικών παρεμβάσεων στο διαδίκτυο, ενώ το 30% των κρατών μπλοκάρουν ή ελέγχουν το πολιτικό περιεχόμενο στο διαδίκτυο, σύμφωνα με τη νέα ετήσια έκθεση του Ιδρύματος Παγκόσμιου Ιστού, που ο ίδιος ο σερ Τιμ έχει δημιουργήσει.
Και μόλις πριν λίγες ημέρες, στα 29α γενέθλια που παγκόσμιου ιστού, ο ίδιος άνθρωπος ουσιαστικά κατήγγειλε τη χρήση του δημιουργήματός του επισημαίνοντας με τον πλέον έντονο τρόπο ότι εταιρείες όπως η Google, το Facebook και το Twitter έχουν αποκτήσει υπερβολικά κυρίαρχη θέση στην αγορά, προωθούν την παραπληροφόρηση και την παραπλανητική πολιτική διαφήμιση, ενώ εκμεταλλεύονται τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών.
Ο Μπέρνερς-Λι, με ανοικτή επιστολή του Ιδρύματός του World Wide Web Foundation, την οποία υπογράφει ο ίδιος, καθώς και με συνέντευξη στους Financial Times, ζήτησε να γίνουν παγκοσμίως νέες ρυθμίσει και επιβληθούν περιορισμοί Καθώς διαπιστώνει ότι το διαδίκτυο έχει μετατραπεί σε όπλο μαζικής κλίμακας.
«Οι απειλές για το Web είναι πολλές και πραγματικές», επισημαίνει, αλλά δηλώνει τη δέσμευσή του να αγωνισθεί, ώστε «ο Ιστός να είναι ένας ελεύθερος, ανοικτός και δημιουργικός χώρος για όλους, που θα διασφαλίσουμε ότι δουλεύει για τους ανθρώπους» και όχι το διαδίκτυο «να χρησιμοποιείται ως όπλο μαζικής κλίμακας».
Όπως τονίζει, χρειάζεται επειγόντως ένα νέο νομικό και ρυθμιστικό πλαίσιο που θα περιορίζει την ισχύ των μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών, οι οποίες έχουν καταντήσει ανεξέλεγκτες, χωρίς να δίνουν λογαριασμό στους χρήστες.
Μεταξύ άλλων, προτείνει οι εταιρείες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης να δώσουν στους χρήστες περισσότερο έλεγχο πάνω στα δεδομένα τους.
«Ο αριθμός των τρόπων που τα πράγματα μπορεί να πάνε στραβά στο Ίντερντ, έχει πολλαπλασιασθεί. Ήλθε η ώρα για μια αντίδραση εκ μέρους των ανθρώπων στην Ευρώπη», τονίζει. «Ασφαλώς μπορούμε να φαντασθούμε ένα καλύτερο κόσμο…όπου θα έχει κανείς επιλογή για την μηχανή αναζήτησης και επιλογή για το κοινωνικό δίκτυο. Σε ένα καλύτερο κόσμο θα έχει κάποιος πλήρη έλεγχο πάνω στις πληροφορίες που τον αφορούν».
«Θέλω το Web να αντανακλά τις ελπίδες μας και να εκπληρώνει τους φόβους μας, αντί να μεγεθύνει τους φόβους και να βαθαίνει τους διαχωρισμούς ανάμεσά μας», αναφέρει στην 29η επέτειο από την ίδρυση του Ιστού, σε μια χρονιά (2018) που για πρώτη φορά πάνω από τους μισούς κατοίκους της Γης βρίσκονται πια online, κάτι που όμως, όπως λέει, αναδεικνύει παράλληλα την ύπαρξη ενός ψηφιακού χάσματος.
