Γράφει ο Σπύρος Ριζόπουλος
Follow @Sp_Rizopoulos
Όταν το καλοκαίρι ο Μιχάλης Σάλλας εξαναγκάστηκε να αποχωρήσει από την ηγεσία της Τράπεζας Πειραιώς κάτω από τις συνθήκες αφελληνισμού του τραπεζικού συστήματος που διαμορφώθηκαν, σκέφτηκα να γράψω ένα άρθρο για την πολυκύμαντη διαδρομή του. Ωστόσο δεν το έκανα, γιατί είχα την αίσθηση πως ο Σάλλας δεν θα πει τόσο εύκολα το «αντίο». Η αίσθηση αυτή δικαιώθηκε απόλυτα με την πρόσφατη ανακοίνωση της απόκτησης του 15% της Παγκρήτιας Συνεταιριστικής Τράπεζας.
Το πρώτο που μου αρέσει σε αυτή την κίνηση είναι η εικόνα ενός ανθρώπου που δεν παραιτείται. Θα μπορούσε να αποσυρθεί και να ζήσει μια ήσυχη ζωή. Άλλωστε δεν περιμένει να ζήσει από τη σύνταξή του. Παρ’ όλα αυτά, στα 65 του χρόνια ο Σάλλας εξακολουθεί να βάζει στοιχήματα με τον εαυτό του. Κι αυτό είναι νομίζω ένα μήνυμα με σπουδαία αξία, ειδικά σε μια χώρα που κατέληξε να παράγει 50άρηδες συνταξιούχους και κουρασμένους 20άρηδες.
Όταν στις αρχές της δεκαετίας του 90 ο Σάλλας ανέλαβε την τύχη της Πειραιώς ως επικεφαλής ομάδας ανερχόμενων ακόμη επιχειρηματιών (Δασκαλόπουλος, Φουρλής, Βασιλάκης, κα) ήταν μια ζημιογόνος περιθωριακή τράπεζα. Το τι έκανε την Πειραιώς ο Σάλλας δεν χρειάζεται νομίζω να το περιγράψω, είναι γνωστό. Το γεγονός πως μπαίνει ξανά στη διαδικασία να επαναλάβει το ίδιο success story είναι εντυπωσιακό. Η πιο αδιάψευστη απόδειξη δύναμης είναι να μπορείς ανά πάσα στιγμή να παίρνεις τα πάντα από την αρχή. Κι αυτό ακριβώς κάνει σήμερα ο Μιχάλης Σάλλας.
Το δεύτερο σημαντικό στοιχείο σε αυτή την κίνηση είναι η επιλογή να κινηθεί έξω από τον «συστημικό» τραπεζικό χώρο που βρίσκεται κάτω από τη «μπότα» της τρόικας και του ΤΧΣ. Η Παγκρήτια είναι η μεγαλύτερη συνεταιριστική τράπεζα της χώρας, με 83.000 συνεταίρους, σχεδόν εβδομήντα υποκαταστήματα και σημεία εξυπηρέτησης, σταθερή χρηματοπιστωτική βάση και εντυπωσιακά υγιές χαρτοφυλάκιο, προσανατολισμένο κατά κύριο λόγο στη χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Η παρουσία του Σάλλα ανοίγει το δρόμο για μια ελεύθερη τράπεζα που θα στηρίζει το ελεύθερο επιχειρείν.
Παρά το γεγονός πως η Ευρώπη χρωστάει στο Σάλλα τη διάσωση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος με την εξαγορά της Marfin και της Τράπεζας Κύπρου στην Ελλάδα, μετά το «κούρεμα» στην Κύπρο, γεύτηκε τα δεσμά που διαμορφώνονται πλέον για το επιχειρείν και στην Ελλάδα αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Οι τράπεζες χάνουν τον πραγματικό κοινωνικό τους ρόλο να λειτουργούν ως καταλύτης για την ανάπτυξη και μετατρέπονται σε μηχανισμούς ελέγχου και καταδυνάστευσης της επιχειρηματικότητας.
Το τρίτο σημείο που θέλω να υπογραμμίσω είναι η πολιτική αντίληψη του Σάλλα. Θυμίζω πως ήταν ένας από τους 149 που πήραν πρόσκληση από τον Ανδρέα Παπανδρέου για να παραστούν στην εκδήλωση για την Ιδρυτική Διακήρυξη του ΠΑΣΟΚ, που έμεινε στην ιστορία ως Διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη. Ήταν μόλις 24 χρόνων κι όμως ήδη εθεωρείτο «μάγος» σε χρηματοοικονομικά θέματα.
Από τότε επέδειξε μια αρετή που είναι χαρακτηριστική και για το ΠΑΣΟΚ αλλά και για τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο συγκεκριμένος πολιτικός χώρος ακόμη κι όταν χρειάζεται «να βγάλει τα άντερά του έξω», ξέρει να τα ξαναβάζει μέσα και να μεταμορφώνεται για να προσαρμόζεται στην πραγματικότητα. Αυτό το χαρακτηριστικό έχει επιδείξει και ο Σάλλας, κι ας εισπράττει κατά καιρούς ένα σωρό κατηγορίες διαφόρων πασοκοσυριζαίων. Θα μπορούσε να τον έχουμε διαγράψει από τη μνήμη μας μετά τη θητεία του ως γενικός γραμματέας του Υπουργείου Εμπορίου και Διοικητής της ΕΤΒΑ στην πρώτη περίοδο διακυβέρνησης της χώρας από το ΠΑΣΟΚ. Ο Σάλλας όμως κατάφερνε πάντα να διαβάζει σωστά «τα σημεία των καιρών» και είναι πάντα ένα βήμα μπροστά από τις εξελίξεις αλλάζοντας και τον ίδιο του τον εαυτό. Αυτό κάνει και σήμερα.
Στις συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί για την ελληνική οικονομία και κοινωνία ο Σάλλας με διορατικότητα επανατοποθετείται στην αγορά και μάλιστα με εξαιρετικά διορατικό τρόπο, καθώς πανευρωπαϊκά πλέον οι συνεταιριστικές τράπεζες θεωρούνται ως η μόνη εναλλακτική για να δουλέψουν οι μηχανές της ελεύθερης οικονομίας και να υπάρξει ανάπτυξη χωρίς να βρίσκεται κάτω από τη «μπότα» μιας άρρωστης Ευρώπης.
Γι αυτούς που αναρωτιούνται αν θα τα καταφέρει και πάλι, σίγουρα η ιστορία είναι με το μέρος του αλλά η ζωή είναι πιο ισχυρή κι αυτή είναι που στο τέλος τα δείχνει όλα. Για τους παροικούντες στην (επιχειρηματική) Ιερουσαλήμ, η συζήτηση είναι πως ο Σάλλας έχει κάποια «βαρίδια» στα πόδια. Είναι η στρατιά αυτών των «ραμολιμέντων» μαζί με τα παραδημοσιογραφικά «μαγαζάκια» τους, που έχει προσκολληθεί όλα αυτά τα χρόνια δίπλα του και ζει παρασιτικά, εκπροσωπώντας τη χειρότερη εκδοχή της λούμπεν αστικής τάξης της χώρας. Έχει λοιπόν μια μεγάλη πρόκληση. Να τους ξεφορτωθεί, να μην επαναπαυθεί στους «δημοσίους υπαλλήλους» της Παγκρήτιας και να ανοίξει τις πόρτες της τράπεζας σε νέους ταλαντούχους τεχνοκράτες. Εκτός από «στρατηγός», μάνατζερ και τραπεζίτης ο Σάλλας έχει την ευθύνη να λειτουργήσει και σαν δάσκαλος.
Αν στείλει τα «ραμολιμέντα» μια και καλή στο σπίτι τους, θα είναι πολύ πιο εύκολη η επιτυχία του νέου εγχειρήματός του. Δεν τους έχει καμία απολύτως ανάγκη. Αυτός είναι που έχει τα «μελομακάρονα» και όχι αυτοί.
ΥΓ: Και η κίνηση Σάλλα έρχεται τη στιγμή που νεοφώτιστος υπουργός κάνει την πρώτη του γκάφα υποστηρίζοντας πως «η υψηλή φορολόγηση δεν επηρεάζει την ανταγωνιστικότητα». Τι να πω;
