Γράφει η Βασιλική Παπαδημητρίου*
Άμα περάσεις, μετά θα μπορείς να κάνεις αυτό. Αφού περάσεις μετά κάνε ό,τι θες. Πέρνα εσύ και μετά βλέπουμε. Όταν περάσεις θα γίνει αυτό, εκείνο το άλλο. Πόσο επενδύουμε ως γονείς στο μετά των Πανελλαδικών; Μήπως με τον τρόπο μας ενθαρρύνουμε και ευνοούμε μόνο την έκβαση ανεξάρτητα από την προσπάθεια; Η ζωή ξεκινά μετά την είσοδο στο Πανεπιστήμιο; Και μέχρι τότε; Πώς ξαφνικά μια αποτυχία των παιδιών μας στις Πανελλαδικές γίνεται αφορμή για συνολική κατάρρευση και οικογενειακή κρίση;
Οι εισαγωγικές εξετάσεις δεν είναι τίποτα άλλο από την 1η (συνήθως) μεγάλη μάχη που δίνουμε ως πρόσωπα στην προσπάθειά μας να πετύχουμε κάτι. Με τι μοιάζει; Με 100άρι ή με μαραθώνιο; Αφορά μόνο την απόδοση στα τέρματα σε δεδομένο χρόνο ή μια συνολική προσπάθεια που σχετίζεται και με τις αντοχές μας από πολύ πιο πριν; Φαίνεται να μοιάζει περισσότερο με το δεύτερο, αφού είναι μια πορεία που όταν κανείς αποφασίζει να αγωνιστεί επενδύει πολύ πιο πριν την Γ’ Λυκείου σε αυτήν.
Η πιθανότητα μιας αποτυχίας των παιδιών μας μάς κάνει να αναρωτιόμαστε για τις δικές μας προσδοκίες μέσα από τη μάχη που δίνουν αυτά. Πόσο καλά τα χουμε πάει επαγγελματικά; Ασχοληθήκαμε με αυτό που αγαπούσαμε; Το εντοπίσαμε ποτέ ποιο ήταν αυτό; Τί χρειάστηκε να θυσιάσουμε ή να επενδύσουμε για να πετύχουμε; Έχουμε αναρωτηθεί τι δικό μας μπορεί να αγγίζεται από τον τρόπο που ζήσαμε την εφηβεία μας μέσα από τα όνειρα που χτίζουμε για τα παιδιά μας; Συνεχίζουμε να δίνουμε μάχες και να θέτουμε στόχους ή έχουμε βουλιάξει με ό,τι έχουμε ή δεν έχουμε;
Αγαπάμε τα παιδιά μας άνευ όρων ή περνάμε το μήνυμα ότι αν έχεις καλές επιδόσεις, αν περάσεις, τότε θα σου δείξω τα συναισθήματά μου απέναντί σου; Είναι καιρός να απελευθερωθούμε από το μονόδρομο της έκβασης του αποτελέσματος των προσπαθειών και να ανταμείψουμε τα παιδιά μας για την όποια προσπάθεια μπορεί να καταβάλλουν. Φυσικά η έκφραση συναισθημάτων, η τρυφερότητα, η κοντινότητα οφείλουν να είναι αδιαπραγμάτευτες και ανεξάρτητες από επιδόσεις. Διαφορετικά μεγαλώνουμε παιδιά που αργότερα ως ενήλικες έχουν την αίσθηση ότι για να αγαπηθούν πρέπει πάντα να αποδεικνύουν ή να ακολουθούν κανόνες άλλων για να είναι αγαπητοί, χάνοντας την προσωπικότητά τους σε επίπεδο σχέσης.
Ακόμη, επιτρέπεται ως γονείς στην πορεία αυτή προς τις εξετάσεις να χαιρόμαστε τη ζωή; Να κάνουμε ταξίδια, βόλτες, εκδρομές, να συναντιόμαστε με φίλους, εφόσον δε διαταράσσουν το πρόγραμμα του παιδιού που ετοιμάζεται για εξετάσεις, να ευχαριστιόμαστε και να είμαστε ευγνώμονες για ό,τι έχουμε; Επιβάλλεται. Και το ίδιο επιβάλλεται στα πλαίσια που από κοινού ορίζουν παιδί και γονείς και για το ίδιο το παιδί. Επιβάλλεται να έχει διαλείμματα αποφόρτισης, που δεν ονομάζονται εύκολα «χάζολόγημα» από το γονιό, επιβάλλεται να έχει ευχάριστες στιγμές και να επιλέγει πώς θα γεμίσει το καθημερινό πρόγραμμά του.
Μόνο μέσα από μια ζωντανή, ευχαριστιακή στάση ζωής μπορούμε να αποφύγουμε συνολική κατάρρευση του υποψηφίου ή και ολόκληρης της οικογένειας στο ενδεχόμενο μιας αποτυχίας. Τα παιδιά μας είναι πολλά περισσότερα από τις γνώσεις που έχουν αποκτήσει, είναι τόσο πολύπλευρα, με τόσες ιδιότητες που δε μπορεί να επιτρέπουμε σε μία από τις πολλές μάχες ζωής που έχουν να δοθούν να καθηλώνει και να ακινητοποιεί, παρά μόνο να αξιοποιηθεί.
*Η Βασιλική Παπαδημητρίου Βασιλική είναι ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια.
