14 χρόνια μετά το νόμο EEG, που έσπευσαν ν’ αντιγράψουν πολλές χώρες, η Γερμανική Energiewende, η μετάβαση σε σύστημα «χαμηλού άνθρακα» έχει εξελιχθεί σε μια πλήρη αποτυχία: έχοντας ήδη εγκαταστήσει 74.000MW αιολικά+Φ/Βεξακολουθούν να έχουν τις ίδιες εκπομπές CO2 που είχαν και το 1991! Είχε συνεπώς πολύ δίκιο ο αρθρογράφος της Die Zeit, που τον περασμένο Δεκέμβριο είπε πως η Energiewende δεν είναι τίποτα άλλο από ένα «Schmutziger Irrtum» (Βρώμικο σφάλμα). Δεν υπάρχει ποτέ περίπτωση να καταφέρουν να πάνε σε σύστημα «χαμηλού άνθρακα» καθώς, μόλις κλείσουν το 2022 και τα υπόλοιπα πυρηνικά τους, θα δουλεύουν σε πλήρεις ρυθμούς τα πολλά νέα εργοστάσια κάρβουνου, που χτίζουν τα τελευταία χρόνια. Δεν υπάρχει απολύτως κανείς τρόπος να κλείσουν τόσο τα πυρηνικά όσο και τα εργοστάσια λιγνίτη και λιθάνθρακα, παρά μόνο η επιστροφή στην εποχή της γκαζόλαμπας. Προφανώς τους είναι αρκετό να δουλεύει η βιομηχανία παραγωγής αιολικών & Φ/Β, να διατηρούνται οι «πράσινες» θέσεις εργασίας. «Πράσινες» απ’ το χρώμα του χρήματος, που κερδίζουν εξάγοντας σε χώρες με πρόθυμους πολιτικούς φυσικά, όχι επειδή έχουν κάποια σχέση με προστασία του περιβάλλοντος.
Η αύξηση της διείσδυσης αιολικών στη Γερμανία δημιουργεί μεγάλη ανισορροπία στην αγορά ηλεκτρισμού, καθώς με βάση το νόμο EEG το τυχαίο αιολικό ρεύμα έχει αφενός διασφαλισμένη αποζημίωση κι αφ’ ετέρου προτεραιότητα απορρόφησης απ’ το ηλεκτρικό σύστημα, οπότε οι παραγωγοί δεν ενδιαφέρονται για τις τιμές, που κατρακυλάνε πιέζοντας τα συμβατικά εργοστάσια. Επειδή ωστόσο οι Γερμανοί πολιτικοί δεν πρόκειται ποτέ να παραδεχτούν πως έκαναν λάθος ν’ ανακατευτούν με τα ενεργειακά, ψάχνουν με αγωνία τρόπους να ρυθμίσουν την αγορά ηλεκτρισμού, την οποία οι ίδιοι απορρύθμισαν όταν έδωσαν προτεραιότητα στην απορρόφηση της ενέργειας αιολικών+Φ/Β. Το πλέον πρόσφατο πείραμα που σκαρφίστηκαν, όπως μας έρχεται απ’ το Bloomberg, λέγεται προθεσμιακά συμβόλαια ηλεκτρικής ενέργειας που να προστατεύουν από τις βραχυπρόθεσμες διακυμάνσεις των τιμών.
Τα προθεσμιακά συμβόλαια θα διαπραγματεύονται στο Ευρωπαϊκό Χρηματιστήριο Ενέργειας ΕΕΧ της Λειψίας και θα τ’ αγοράζουν οι παραγωγοί ενέργειας από αιολικά & Φ/Β για να προστατευτούν από τις αναπόφευκτες μειώσεις παραγωγής κάθε φορά που φυσάει λιγότερο ή συννεφιάζει περισσότερο απ’ τις προβλέψεις των μετεωρολόγων. Ένα τέτοιο συμβόλαιο θα μπορεί να το αγοράσει ένας αιολικός παραγωγός για να προστατευτεί απέναντι σε συνθήκες χαμηλών ανέμων, που θα τον αναγκάσουν ν’ αγοράσει ενέργεια απ’ τη χρηματιστηριακή αγορά για να καλύψει την υποχρέωσή του να παραδώσει ηλεκτρισμό, τον οποίο λόγω μετεωρολογικών συνθηκών δεν μπορεί να παράγει. Θεωρητικά είναι ένας νέος τρόπος διασφάλισης ισχύος, αλλά μόνο χρηματιστηριακά, όχι σε υλοποιήσιμα φυσικά μεγέθη, όχι σε πραγματικό ηλεκτρισμό. Άλλο πράγμα η κάλυψη στο χρηματιστήριο κι άλλο αν υπάρχει εκείνη τη στιγμή ηλεκτρισμός: όπως πολλές φορές έχω αναφέρει, ο ηλεκτρισμός έχει την ιδιομορφία πως δεν αποθηκεύεται, επομένως για να υπάρχει ηλεκτρισμός πρέπει να υπάρχει εργοστάσιο σε λειτουργία, που να τον παράγει στη συγκεκριμένη στιγμή που χρειάζεται, πρέπει να υπάρχει «στρεφόμενη εφεδρεία».
Σε αρκετές χώρες, απ’ αυτές που έβαλαν πολλές ΑΠΕ και γέμισαν προβλήματα τα ηλεκτρικά τους συστήματα, έχει ξεκινήσει έντονη συζήτηση για την υιοθέτηση μηχανισμών διασφάλισης επαρκούς ισχύος, καθώς τα ηλεκτρικά συστήματα χρειάζονται αξιόπιστη ισχύ, την οποία οι ΑΠΕ αδυνατούν πλήρως να παρέχουν, ιδίως τα αιολικά. Ένα τέτοιο μηχανισμό διασφάλισης ισχύος είδαμε στο τέλος του έτους πως ξεκίνησαν για πρωτη φορά στα χρονικά να εφαρμόζουν στη Βρετανία, ενώ και στη χώρα μας βρίσκεται υπό διαβούλευση. Αλλά όλοι καταλαβαίνουν πλέον πως η «απελευθέρωση» και ο δήθεν ανταγωνισμός σ’ όλη την Ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρισμού το μόνο που κάνει είναι ν’ ανεβάζει τις τιμές σε βάρος των καταναλωτών. Και κάνουν τώρα τη Γερμανική αγορά πειραματόζωο, αλλά με την προωθούμενη ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής αγοράς δεν θα πρέπει να υπάρχει αμφιβολία πως τα Γερμανικά πειράματα θα εφαρμοστούν παντού.
Οι εξελίξεις αυτές στην αγορά ηλεκτρισμού δικαιώνουν απόλυτα τον αντιπρόεδρο της μεγάλης Νορβηγικής Statoil, που μιλώντας πέρυσι σε συνέδριο φυσικού αερίου στο Άμστερνταμ ήταν ξεκάθαρος στη γνώμη του για τους πολιτικούς: «Οι πολιτικοί πρέπει να σταματήσουν να ανακατεύονται με την ενέργεια. Όλα τα προβλήματα, που βλέπουμε στην αγορά, εξηγούνται πάρα πολύ καλά από την αυξανόμενη παρέμβαση των πολιτικών. Παράδειγμα τέτοιας παρέμβασης αποτελούν οι μετασχηματισμοί της ενεργειακής αγοράς στη Γερμανία και τη Βρετανία.
Η Energiewende στη Γερμανία έχει δημιουργήσει ένα πολύ ακριβό σύστημα, το οποίο, μακροπρόθεσμα, μπορεί να εκτροχιάσει την ασφάλεια εφοδιασμού.«
Αυτά τα νέου τύπου προθεσμιακά συμβόλαια δημιουργούν τη βάση για να «κτιστούν» πάνω τους, σε κάποια επόμενη φάση, δομημένα χρηματιστηριακά προϊόντα, πιο γνωστά σαν τα τοξικά παράγωγα που οδήγησαν κάποια στιγμή στη χρεοκοπία της Leehman Brothers το 2008 και προκάλεσαν σοβαρούς κραδασμούς στο παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα. Αν στις τράπεζες είναι εύκολο σήμερα μ’ ένα πάτημα κουμπιού σε κάποιο υπολογιστή να μεταφέρεις κεφάλαια και να λύσεις με λογιστικό τρόπο δύσκολα προβλήματα, στον ηλεκτρισμό αυτό δεν γίνεται, τα ηλεκτρόνια ή υπάρχουν ή δεν υπάρχουν. Κι όταν δεν υπάρχουν, οδηγούν σε «διακοψιμότητα φορτίου» είτε ελεγχόμενη είτε ανεξέλεγκτη, πιο γνωστή ως μπλακ άουτ. Όπως Καλιφόρνια…
Το πλήρες άρθρο με τους συνδέσμους/links τεκμηρίωσης (με μπλε) βρίσκεται και στο Facebook, στη διεύθυνση Greeklignite
