Αυξημένα ίδια κεφάλαια, υψηλότεροι δείκτες κάλυψης των δόσεων και PPA’s, είναι πλέον ανάμεσα στα προαπαιτούμενα που ζητούν οι τράπεζες από τους επενδυτές ΑΠΕ για να χορηγήσουν δάνεια στο νέο ενεργειακό τοπίο.
Αυτή η νέα πραγματικότητα των μηδενικών και αρνητικών τιμών, των περικοπών ενέργειας και των νέων δεδομένων στην ελληνική αγορά ηλεκτρισμού, έχει θορυβήσει τις τράπεζες ως προς τις από εδώ και πέρα χορηγήσεις, με πληροφορίες να αναφέρουν ότι κατά περίπτωση επανεξετάζονται και εγκεκριμένες ήδη συμβάσεις.
Σε κάποια τουλάχιστον τραπεζικά ιδρύματα, η μείωση για νέα δάνεια το τελευταίο πεντάμηνο, ανέρχεται, σύμφωνα με επικεφαλής διευθύνσεων Investment Banking, ακόμη και στο 30%, γεγονός που δείχνει ότι τα σινιάλα κινδύνου της αγοράς αρχίζουν να φτάνουν σε ένα τμήμα τουλάχιστον των δυνητικών επενδυτών.
Ακόμη και αυτοί οι λιγότεροι δανειολήπτες περνούν από κρησάρα, τους ζητούνται να βάλουν υψηλότερο equity (ίδια κεφάλαια), μεγαλύτερες εξασφαλίσεις, διμερή μακροχρόνια συμβόλαια ηλεκτρικής ενέργειας (PPAs) και να έχουν υψηλότερους δείκτες κάλυψης ως προς το κατά πόσο οι ετήσιες ταμειακές τους ροές ξεπερνούν τις δόσεις του δανείου. Η τιμολόγηση είναι πιο «τσουχτερή» στα νέα αυτά δάνεια.
Αν πάλι δεν πληρούνται τα παραπάνω κριτήρια, οι τράπεζες δεν δίνουν χαμηλότερη χρηματοδότηση, απλώς δεν την εγκρίνουν.
Αυτός με τη σειρά του ο φόβος των τραπεζών αναμένεται να επιβραδύνει την ανάπτυξη των ΑΠΕ, καθώς όσο περνά ο καιρός χωρίς να επιλύονται τα προβλήματα από αυτή τη νέα κανονικότητα, τόσο θα υιοθετούν πιο συντηρητική πολιτική.
Τραπεζικά στελέχη μεταφέρουν μια εικόνα ότι σε πολλά από τα αιτήματα που δέχονται, τα returns του προς δανειοδότηση έργου είναι προβληματικά, ενώ μιλούν και για ξένους πελάτες τους – δυνητικούς επενδυτές στο χώρο των ΑΠΕ, οι οποίοι αρχίζουν να γυρνούν τη πλάτη στην Ελλάδα.
Εξηγούν βέβαια ότι μπορεί το ελντοράντο των φωτοβολταικών να έχει τελειώσει και να βιώνουμε μια εποχή έντονων αλλαγών στη χρηματοδότηση των ΑΠΕ, ωστόσο κάθε έργο εξετάζεται κατά περίπτωση και δεν εφαρμόζονται σε όλους τα ίδια προαπαιτούμενα. Τονίζουν ότι οι καθετοποιημένοι παίκτες δεν αντιμετωπίζουν, κανένα ζήτημα χρηματοδότησης, θυμίζοντας αυτό που επισημαίνουν το τελευταίο καιρό και οι ίδιοι οι μεγάλοι όμιλοι, ότι δεν ανησυχούν από τις αρνητικές τιμές.
Συνοψίζοντας αυτά τα πιο αυστηρά κριτήρια δανειοδότησης από τις τράπεζες, με τη παραδοχή πάντα ότι ποικίλουν κατά περίπτωση, είναι τριών ειδών:
– Ένα προαπαιτούμενο αφορά τον υψηλότερο δείκτη κάλυψης που πρέπει να έχει ένα έργο, το λεγόμενο debt-service coverage ratio (DSCR ή debt coverage ratio). Είναι η αναλογία των καθαρών εσόδων μίας επένδυσης σε σχέση με το κόστος συντήρησης του χρέους. Αφορά το κατά πόσο οι ετήσιες ταμειακές ροές από ένα έργο ΑΠΕ ξεπερνούν τις δόσεις του δανείου. Για παράδειγμα, σε ένα δανειολήπτη που πρέπει να πληρώνει 100 ευρώ σε κεφάλαιο και τόκο, παλαιότερα η τράπεζα του ζητούσε οι ταμειακές του ροές να είναι 120 ευρώ. Τώρα του ζητά να είναι 140 ευρώ.
– Τα ίδια κεφάλαια του επενδυτή, το equity, για το οποίο οι τράπεζες ζητούν να είναι υψηλότερο συγκριτικά με δανειακές συμβάσεις που συνάπτονταν παλαιότερα. Αντί π.χ. τα ίδια κεφάλαια να καλύπτουν το 20% της επένδυσης, μπορεί η τράπεζα να απαιτήσει από τον επενδυτή να βάλει το 25%-30% του συνολικού ποσού.
– Η ύπαρξη PPAs, καθώς η τράπεζα θέλει να έχει ορατότητα για τα cash flows. «Αν δεν υπάρχει PPA δεν εγκρίνεται και το δάνειο», αναφέρει στο Energypress επικεφαλής τμήματος χορηγήσεων πιστωτικού ιδρύματος, αναγνωρίζοντας ωστόσο ότι αρκετές επιχειρήσεις εκφράζουν απροθυμία να συνάψουν μακροχρόνιες συμβάσεις προμήθειας ρεύματος σε περίοδο χαμηλών τιμών.
Ένα είναι βέβαιο. Στο νέο τοπίο της αγοράς, το τραπεζικό «χάσμα» μεταξύ μικρών και μεγάλων διευρύνεται. Το ρίσκο της τραπεζικής χρηματοδότησης αυξάνεται για εταιρείες με ένα – δύο φωτοβολταϊκά και ένα περιορισμένο portfolio, εν αντιθέσει με τους καθετοποιημένους που δεν φαίνεται να επηρεάζονται.
Σημαντικό ατού των μεγάλων παικτών για τις τράπεζες, είναι η γεωγραφική και τεχνολογική διασπορά των έργων ΑΠΕ που αναπτύσσουν, καθώς ένα «μίγμα» φωτοβολταϊκών και αιολικών διασφαλίζει παραγωγή σε ευρύτερες «ζώνες» του 24ωρου.
Σε κάθε περίπτωση, οι συνομιλητές μας βλέπουν να έρχεται μια πολύ δύσκολη 2ετία – 3ετία για την αγορά των ΑΠΕ, μέχρις ότου αρχίσουν να μπαίνουν μαζικά στο σύστημα οι πρώτες μπαταρίες.
Στο μεσοδιάστημα εκτιμούν ότι η αναλογία στο δανειακό τους χαρτοφυλάκιο θα διαμορφώνεται όλο και περισσότερο υπέρ των μεγάλων, με το σκέλος των χρηματοδοτήσεων να ενισχύεται από τις κινήσεις συγκέντρωσης του χώρου σε λίγους ισχυρούς ομίλους με οικονομικές δυνατότητες και know-how, όπως ανέφερε προχθές από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης της Metlen (πρώην Mytilineos) και ο Ευάγγελος Μυτιληναίος.
Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος, βέβαια της εταιρείας, είχε πει και κάτι ακόμη για τις τράπεζες. Οτι θα βρεθούν σε δύσκολη θέση, όχι μόνο ως προς τα δάνεια που θα δώσουν στο μέλλον, αλλά και για δάνεια τα οποία έχουν ήδη χορηγήσει για έργα που δεν καλύπτονται από εγγυημένες τιμές.
Σύμφωνα με πληροφορίες από κάποια τραπεζικά ιδρύματα, υπό το πρίσμα των νέων δεδομένων, επανεξετάζονται κατά περίπτωση και χορηγήσεις που έχουν ήδη εγκριθεί.
Πηγή Energypress