Ανταπόκριση από το Βερολίνο: Γιώργος Ευγενίδης
Η διάθεση στο Βερολίνο έχει αλλάξει δραματικά. Από το «Θα τα καταφέρουμε» και την Willkommenspolitik της Άνγκελα Μέρκελ, η κατάσταση μεταστρέφεται δραματικά, ενόψει και της κύρωσης του δεύτερου πλαισίου στρατηγικής της γερμανικής κυβέρνησης για του πρόσφυγες, υπό την κωδική ονομασία Asylpaket II.
Στην Ελλάδα, το κύριο ζήτημα είναι, αν θα βρεθούμε ή όχι εκτός Σένγκεν (σ.σ. θα αναφερθούμε σε αυτό παρακάτω), πλην όμως στη Γερμανία, η Καγκελάριος Μέρκελ προσπαθεί να βρει τις χαμένες ισορροπίες. Δεν είναι λίγες μέρες από τότε που δέχθηκε τα πυρά των Βαυαρών Χριστιανοκοινωνιστών του CSU που απείλησαν ακόμα και με προσφυγή εναντίον της ομοσπονδιακής κυβέρνησης στο Συνταγματικό Δικαστήριο για την προσφυγική πολιτική, ενώ επίσης και το ανερχόμενο αστέρι του CDU, η υποψήφια πρωθυπουργός του κρατιδίου της Ρηνανίας-Παλατινάτο και αντιπρόεδρος των Χριστιανοδημοκρατών, Γιούλια Κλόκνερ βγήκε στην αντεπίθεση και πρότεινε συγκεκριμένα πράγματα, όπως HotSpots, κέντρα καταγραφής, διοχέτευσης και επαναπροώθησης προσφύγων σε όλη τη Γερμανία και ημερήσια «όρια», ανάλογα με τις δυνατότητες των δήμων και των κοινοτήτων. Οι προτάσεις της Κλόκνερ δεν είναι ιδιαίτερα καινοφανείς, μιας και ακούγονται στον δημόσιο διάλογο εδώ και καιρό, πλην όμως το γεγονός πως καταθέτει μια δική της πλατφόρμα ως «εναλλακτική» στην πολιτική της κ. Μέρκελ έχει το ενδιαφέρον του.
Ήδη, μετά τη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, το πρωί της Τετάρτης, έγινε γνωστό πως η γερμανική κυβέρνηση προσανατολίζεται στην αυστηροποίηση της νομοθεσίας για παράνομες πράξεις αλλοδαπών και άρα στη διευκόλυνση της απέλασής του. Ο υπουργός Δικαιοσύνης Χάικο Μαας ανέφερε πως «κανείς δεν επιτρέπεται να θέτει στη Γερμανία εαυτόν πάνω από τον νόμο και το κράτος», υπερασπιζόμενος ένα μέτρο που κατέστη αναγκαίο μετά τις τρομακτικές επιθέσεις της Πρωτοχρονιάς στον σιδηροδρομικό σταθμό της Κολωνίας που σόκαραν την γερμανική κοινή γνώμη.
Ένα άλλο στοιχείο που προκαλεί ανησυχία στη γερμανική πολιτική σκηνή έχει να κάνει με την αύξηση της άφιξης γυναικών και παιδιών στα ελληνικά νησιά, όπως προκύπτει από τα στοιχεία καταγραφής. Μάλιστα, ο Ιανουάριος είναι ο πρώτος μήνας που τα γυναικόπαιδα ήταν περισσότερα από τους άνδρες που ταυτοποιήθηκαν, με αποτέλεσμα στη Γερμανία να θεωρείται πλέον επιτακτική η νομοθετική αυστηροποίηση της δυνατότητας «πρόσκλησης» μιας οικογένειας ενός πρόσφυγα, από τη στιγμή που αυτός έχει αναγνωριστεί ως τέτοιος. Σύμφωνα με ένα έγγραφο που επικαλείται το Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο κυβερνητικός συνασπισμός προσανατολίζεται σε μια λύση που θα αφορά περίπου το 20% των Σύριων προσφύγων και θα τους αποτρέπει από το να προσκαλούν τις οικογένειές τους στη Γερμανία. Θα εξαιρούνται μόνο όσων οι οικογένειες βρίσκονται σε κέντρα κράτησης στον Λίβανο και την Ιορδανία. Ένα ακόμα στοιχείο είναι πως το SPD δείχνει πλέον ετοιμότητα, να αναγνωρίσει τις χώρες του Μαγκρέμπ ως «ασφαλείς χώρες προέλευσης», κάτι που θα διευκολύνει την επαναπροώθηση αλλοδαπών από αυτές τις χώρες, οι οποίοι λόγω της απουσίας Βίζας ταξιδεύουν με φτηνό εισιτήριο αεροπορικά στην Τουρκία και στη συνέχεια φτάνουν με βάρκες στα ελληνικά παράλια και αιτούνται ασύλου.
Η κ. Μέρκελ αναζητά συμβιβασμό εντός της κυβέρνησής της για το κρίσιμο δεύτερο προσφυγικό πακέτο και γι’ αυτό το λόγο προσκάλεσε τον αντικαγκελάριο Ζίγκμαρ Γκάμπριελ και τον πρωθυπουργό της Βαυαρίας Χορστ Ζεεχοφερ σε συνάντηση την Πέμπτη, στην Καγκελαρία. Εκεί, θα πρέπει να βρεθεί λύση, ώστε το πακέτο να προωθηθεί άμεσα προς κύρωση.
Τα προβλήματα, όμως, δεν τελειώνουν εδώ. Στη Γερμανία υπάρχει μεγάλη ανησυχία για δύο ακόμα ζητήματα: την ανταπόκριση της Ελλάδας ως προς την κατασκευή των 5 hotspots στα νησιά και το ρόλο της Τουρκίας, η οποία δεν τηρεί τη συμφωνία του Νοεμβρίου και εξακολουθεί να μην εμποδίζει τη ροή προσφύγων προς την Ελλάδα. Αναφορικά με τα hotspots, ο υπουργός Γιάννης Μουζάλας ενημέρωσε πως θα είναι έτοιμα μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου, αν και οι δήμαρχοι των νησιών έχουν επιφυλάξεις ως προς τις υποδομές, ενώ και ανώτερη ελληνική κυβερνητική πηγή διαβεβαιώνει το RP πως, εύκολα ή δύσκολα, η Ελλάδα θα φανεί συνεπής στις υποχρεώσεις της και δεν θα έχει θέμα ανταπόκρισης σε όσα έχουν συμφωνηθεί ευρωπαϊκά. Από την άλλη, η Τουρκία παραμένει ένα άλυτο πρόβλημα και η ευρωπαϊκή διπλωματία παρακολουθεί αμήχανη την εξέλιξη της σχέσης με τη γείτονα χώρα. Η ανάγνωση που γίνεται όμως είναι πως η Τουρκία κρατά τα κλειδιά των εξελίξεων στα χέρια της, κάτι που βάζει τους Τούρκους σε θέση ισχύος στο «διπλωματικό παζάρι».
Όσο για τη Σένγκεν; Προς ώρας, επισήμως, δεν τίθεται ζήτημα. Ανεπισήμως, οι συζητήσεις είναι πολλές. Αν όμως η Ελλάδα ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της, τότε η μπάλα θα επιστρέψει στους Ευρωπαίους. Μάλιστα, ήδη ο κ. Μουζάλας επισημοποίησε μια νέα ελληνική πρόταση, να παραλαμβάνει δηλαδή η Frontex όσους μετανάστες δεν αναγνωρίζονται ως πρόσφυγες και να τους επιστρέφει αμέσως στην Τουρκία. Αυτό, πάντως, που σε καμία περίπτωση δεν έχει φύγει από το τραπέζι είναι οι συνοριακοί έλεγχοι, μιας και βρίσκονται εντός του πλαισίου της Σένγκεν. Ως προς αυτό, η ελληνική απάντηση αγνοείται.
