Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας,
Οικονομολόγος – Ψυχολόγος
lastpoint.gr
Υποτίθεται, αν και δεν έχουν εκτελεστεί ακόμη οι απαραίτητες υπουργικές αποφάσεις, ότι από τις αρχές του 2017 ισχύει η κατοχύρωση του αφορολόγητου, για μισθωτούς και συνταξιούχους, αποκλειστικά με την χρήση χρεωστικών και πιστωτικών καρτών. Με τους ρυθμούς που κινείται η όλη διαδικασία είναι πολύ πιθανό να οδεύουμε σε ένα φιάσκο ολκής ή τουλάχιστον να προκύψει τέτοια εμπλοκή που θα καθιστά την ομαλή χρήση του μέτρου από δυσλειτουργική έως εντελώς αδύνατη.
Το κορυφαίο επιχείρημα όσων προκρίνουν την σχεδόν επιτακτική και κεντρικώς επιβαλλόμενη χρήση των ηλεκτρονικών συναλλαγών είναι η μόνιμη καραμέλα κάθε νέας φορολογικής πολιτικής, η πάταξη της φοροδιαφυγής. Μάλλον όμως λένε την μισή αλήθεια. Η μη χρήση μετρητών μειώνει το κόστος των συναλλαγών, αυξάνει την εισπραξιμότητα του ΦΠΑ (ειδικά αν συνοδεύεται από διασύνδεση όλων των ταμειακών μηχανών με τις φορολογικές αρχές), κάνει πιο εύκολο και άμεσο τον φορολογικό έλεγχο αλλά δεν εξασφαλίζει την ραγδαία μείωση της φοροδιαφυγής.
Σε μια κοινωνία χαμηλής ψηφιακής παιδείας είναι πιθανό όλη αυτή η αναστάτωση να επιφέρει μέχρι και επιβαρύνσεις σε όσους δεν θα προσαρμοστούν άμεσα στις νέες απαιτήσεις. Όμως το κυριότερο είναι ότι δεν καταπολεμείται η φύση της εγχώριας φοροδιαφυγής με αυτές τις προσεγγίσεις. Άλλωστε το κτίσιμο του αφορολόγητου, που δεν αποτελεί δα και τόσο μεγάλο μέρος του εισοδήματος, στις περισσότερες των περιπτώσεων θα προκύπτει άνετα μόνο από τις αγορές για τρόφιμα και το κόστος βασικών υπηρεσιών.
Άρα εκλείπει και το κίνητρο για αύξηση στη ζήτηση αποδείξεων από τους τομείς της οικονομικής ζωής που ανθεί η φοροδιαφυγή. Από που προκύπτει ότι σε μια χώρα υπερδιπλάσιων από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο ελεύθερων επαγγελματιών που συντηρούνται σε μεγάλο βαθμό από πελάτες ενός γνωστού περίγυρου, ειδικά στην περιφέρεια της χώρας, θα ενισχυθεί η απαίτηση για έκδοση αποδείξεων όταν μάλιστα η κρίση εντείνει την ανάγκη για όσο πιο συνετή γίνεται διάθεση του εισοδήματος; Μάλλον το αντίθετο θα συμβεί. Επίταση του φαινομένου της μη έκδοσης παραστατικών.
Θα ήταν απείρως πιο αποδοτική η προσέγγιση των άμεσων οικονομικών κινήτρων, τόσο με τις κληρώσεις δώρων για όσους διαθέτουν αποδείξεις από συγκεκριμένους επαγγελματίες, όσο πρωτίστως και κυρίως με ένα στοχευμένο πρόγραμμα επιστροφής του ΦΠΑ στον αγοραστή ώστε το κράτος να προσδοκά οφέλη από την αύξηση των εσόδων της φορολογίας εισοδήματος ομάδων που συστηματικά δηλώνουν ελάχιστα εισοδήματα.
Για το θέμα της προσωπικής ελευθερίας και της δυνατότητας επιλογής ούτε λόγος να γίνεται. Πλέον για κάποιους, ιδιαίτερα εκεί στην… αριστερή διακυβέρνηση, έχουμε απολέσει το αναφαίρετο δικαίωμα της… αθωότητας κι οφείλουμε καθημερινά να αποδεικνύουμε ότι δεν είμαστε ελέφαντες. Ότι επιλέγει η κεντρική εξουσία, έστω κι αν περιορίζει τις ατομικές ελευθερίες, έστω κι αν σκοπός της είναι περισσότερο η εμπέδωση ενός κλίματος επιβολής παρά η αποτελεσματικότητα και η αποδοτικότητα.
