Πλειστηριασμοί: Επαναρρύθμιση οφειλής, εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών και «2η ευκαιρία». Αυτές είναι οι τρεις επιλογές που έχουν οι δανειολήπτες για να σώσουν τα σπίτια τους από τους πλειστηριασμούς που θα μπορούν να πραγματοποιούν οι εταιρίες που αγόρασαν τα «κόκκινα» δάνεια των τραπεζών μετά το «πράσινο» φως που άναψε ο Αρειος Πάγος.
Αναλυτικά, οι τρεις επιλογές:
1. Αίτηση για ρύθμιση των οφειλών τους είτε με τον Κώδικα Δεοντολογίας για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια προς τράπεζες είτε μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού. Τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών δείχνουν ότι μέσω του εξωδικαστικού έχουν γίνει ρυθμίσεις για περισσότερους από 3.320 οφειλέτες, με οφειλές ύψους 1,08 δισ. ευρώ προς το Δημόσιο και τους χρηματοδοτικούς φορείς, ενώ το ποσοστό εγκρισιμότητας των αιτήσεων έχει ανέλθει στο 70%, με αυξητική τάση. Το κλίμα που καλλιεργείται είναι ότι ο εξωδικαστικός αναμένεται να ανεβάσει στροφές το επόμενο διάστημα, ειδικά μετά τη νέα απόφαση του Αρείου Πάγου. Πέρα από αυτό, έχει ήδη γίνει γνωστό ότι αναμένονται και βελτιώσεις στη διαδικασία, που θα λειτουργούν υπέρ του οφειλέτη. Τέτοιες θα είναι η μείωση του επιτοκίου των ρυθμίσεων του Δημοσίου από 5% σε 3%, με ταυτόχρονη κατάργηση και του πέναλτι προεξόφλησης. Το πιο σημαντικό είναι ότι θα γίνει υποχρεωτικό τόσο για τους πιστωτές όσο και για τους οφειλέτες να αιτιολογούν γιατί δεν κάνουν αποδεκτή την πρόταση ρύθμισης που παράγει αυτόματα ο μηχανισμός μέσω αλγορίθμου. Η αιτιολογία της απόρριψης θα αναρτάται δημόσια στην πλατφόρμα. Αυτό αναμένεται να προστατέψει τους δανειολήπτες από προτάσεις πιστωτών με επαχθείς όρους, με στόχο οι νέες προτάσεις να βρίσκονται πιο κοντά στις πραγματικές δυνατότητες αποπληρωμής των οφειλετών.
2. Για τα ευάλωτα νοικοκυριά υπάρχει η επιλογή του ενδιάμεσου προγράμματος. Η πλατφόρμα θα δέχεται αιτήσεις καθ’ όλη τη διάρκεια των 15 μηνών που είναι σε ισχύ το επίμαχο πρόγραμμα – μέχρι δηλαδή να τεθεί σε πλήρη λειτουργία ο φορέας. Οπως επισημαίνεται από την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ), όταν η επιβολή της κατάσχεσης ή η κήρυξη της πτώχευσης λάβει χώρα σε μεταγενέστερο χρόνο από την έναρξη λειτουργίας της πλατφόρμας, το περιθώριο υποβολής της αίτησης είναι εντός 60 ημερών. Βάσει του προγράμματος, οι δανειολήπτες δικαιούνται κρατική επιδότηση έως 80% της δόσης του στεγαστικού δανείου της κύριας κατοικίας από 70 ευρώ έως 210 ευρώ μηνιαίως και αναστολή μέτρων των πιστωτών για την κύρια κατοικία. Αυτό σημαίνει μπλόκο σε κατασχέσεις, πλειστηριασμούς και εξώσεις.
3. Η λεγόμενη «2η ευκαιρία». Αυτός είναι ένας δύσκολος δρόμος και απευθύνεται σε όσους έχουν βρεθεί με τεράστια χρέη, που δεν θα καταφέρουν ποτέ να αποπληρώσουν. Εδώ δίνεται η επιλογή της πτώχευσης με ταυτόχρονη ρευστοποίηση της περιουσίας τους, διεκδικώντας την επανάκτηση της κυριότητας του ακινήτου από το φορέα, ο οποίος θα τεθεί σε λειτουργία εντός του τρέχοντος έτους. Εφόσον ένας ευάλωτος οφειλέτης αδυνατεί να ρυθμίσει τις οφειλές του, τότε έχει τη δυνατότητα να προβεί στη διαδικασία της απαλλαγής οφειλών, δηλαδή να διαγράψει όλες τις οφειλές του, με ταυτόχρονη απώλεια της ιδιοκτησίας της περιουσίας του, έτσι ώστε να λάβει τη «2η ευκαιρία». Στη συνέχεια, ένας ιδιωτικός φορέας αγοράζει την πρώτη κατοικία του και του τη νοικιάζει για 12 έτη, με τον οφειλέτη να διατηρεί το δικαίωμα επαναγοράς της στο μέλλον, εφόσον ανακάμψει οικονομικά. Ο φορέας αναμένεται να έχει τη δυνατότητα κάλυψης περίπου 136.000 ευάλωτων δανειοληπτών, με οφειλές περί τα 11,3 δισ. ευρώ.
Πλειστηριασμοί: Τι λένε οι δικηγόροι
Η απόφαση του Αρείου Πάγου ακόμα δεν έχει καθαρογραφεί και η δημοσίευσή της αναμένεται τον επόμενο μήνα. Σύμφωνα με τη δικηγόρο Αριάδνη Νούκα, χρειάζεται πρώτα να δούμε το σκεπτικό της απόφασης, αλλιώς κανείς δεν μπορεί να μιλήσει απόλυτα. Η ίδια αναμένει ότι με την απόφασή αυτή «τα funds θα αποθρασυνθούν».
Οπως εξηγεί, δίδεται η δυνατότητα σε αυτά να μπορούν να βγάζουν σε πλειστηριασμό την πρώτη κατοικία δανειοληπτών και να προβαίνουν σε δικαστικές πράξεις, θεωρούμενοι ως δικαιούχοι διάδικοι. Με την απόφαση αυτή οι οφειλέτες χάνουν το νομικό τους επιχείρημα, βάσει του οποίου θα μπορούσαν να ανακόψουν τους πλειστηριασμούς. Αν η απόφαση του Αρείου Πάγου ήταν υπέρ των δανειοληπτών, θα είχαν καλή απόδοση στις εξώδικες ρυθμίσεις των δανείων. Τώρα, η απόφαση φαίνεται να ισχυροποιεί τη θέση των πιστωτών και εκτιμάται ότι θα βγουν περισσότερα ακίνητα σε πλειστηριασμό. Σύμφωνα με την κ. Νούκα, ακόμα και για όσους δανειολήπτες έχουν δικαιωθεί σε πρώτο βαθμό, οι αποφάσεις μπορεί να γυρίσουν υπέρ των πιστωτών στο Εφετείο. Ανησυχία υπάρχει και για το μέλλον όλων των ρυθμίσεων που έχουν ήδη προτείνει οι πιστωτές, αλλά ακόμα δεν έχουν υπογραφεί, καθώς με τη νέα απόφαση ενδέχεται να τις ανακαλέσουν και να επιμείνουν σε δυσκολότερους όρους για τους δανειολήπτες.
Αρκετοί δικηγόροι εκτιμούν ότι μετά τη δημοσίευση της απόφασης της Ολομέλειας αναμένεται να εκδηλωθεί νέο τεράστιο κύμα πλειστηριασμών χιλιάδων «κόκκινων» οφειλετών.
Πλειστηριασμοί: Τι λένε οι «πιστωτές»
Από την πλευρά τους, οι servicers επιμένουν πως ο πλειστηριασμός δεν είναι αυτοσκοπός και ότι προσπαθούν να γίνουν ρυθμίσεις που θα ικανοποιούν όλες τις πλευρές. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν δώσει στη δημοσιότητα οι εταιρίες διαχείρισης απαιτήσεων, το συνολικό ρυθμιζόμενο κομμάτι δανείων και απαιτήσεων είναι μεγαλύτερο από 27 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε πάνω από 590.000 δανειολήπτες. Οι κατασχέσεις και οι πλειστηριασμοί είναι το 17% των ανακτήσεων έναντι ποσοστού άνω του 83% που αφορούν σε διμερείς ρυθμίσεις.
