Περίπου 5.000 άνθρωποι χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους από πνιγμό στην Ευρώπη, με τον κίνδυνο να είναι κατά πολύ αυξημένος για τα μικρά παιδιά και τους εφήβους έως 18 ετών. Γνωρίζουμε ότι πρέπει να παράσχουμε άμεσα βοήθεια σε κάποιον που αδυνατεί να απομακρυνθεί από τη θάλασσα, όμως αυτό που λίγοι γνωρίζουν είναι ότι οι κίνδυνοι παραμένουν ακόμη και μετά τη διάσωση από το νερό.
Ο «πνιγμός στην ξηρά» ή «δευτεροπαθής πνιγμός», όπως συχνά αποκαλείται, μπορεί σύμφωνα με το onmed, να συμβεί έως και μία ημέρα μετά από μια περιπέτεια στη θάλασσα. Το φαινόμενο είναι εξαιρετικά σπάνιο, καθώς αναλογεί μόλις στο 1-2% των συνολικών επεισοδίων πνιγμού, είναι όμως δυνατό να συμβεί.
Στην περίπτωση αυτή, οι επικίνδυνες επιπλοκές (ακόμη και θάνατος) δεν ταυτίζονται χρονικά με την εμβύθιση στο νερό αλλά επέρχονται μετά το επεισόδιο.
Ως πνιγμός ορίζεται ένα επεισόδιο κατά το οποίο ένα άτομο βυθίζεται στο νερό για κάποιο (μικρότερο ή μεγαλύτερο) χρονικό διάστημα, αντιμετωπίζοντας αναπνευστική δυσχέρεια και αδυνατώντας να λάβει επαρκή ποσότητα οξυγόνου. Μετά την εμβύθιση στο νερό, η απώλεια των αισθήσεων επέρχεται συνήθως εντός 30-60 δευτερολέπτων.
Ακόμη κι αν το άτομο σωθεί από το νερό, εάν έχει καταπιεί νερό, μπορεί να εκδηλωθεί καθυστερημένη αντίδραση και κατά περίπτωση παραμένει αυξημένος ο κίνδυνος αιφνίδιου θανάτου.
Πνιγμός στην ξηρά
Σε ορισμένες περιπτώσεις, το νερό που εισέρχεται στον οργανισμό ερεθίζει το λάρυγγα ή τις φωνητικές χορδές, προκαλώντας τη συστολή αυτών και τον επακόλουθο αποκλεισμό των αεραγωγών (λαρυγγόσπασμος). Ο αποκλεισμός των αεραγωγών πυροδοτεί με τη σειρά του μια αντανακλαστική λειτουργία, το λεγόμενο νευρογενές πνευμονικό οίδημα. Το νευρογενές πνευμονικό οίδημα συνεπάγεται αυξημένη πίεση στους πνεύμονες και την καρδιά αλλά και μειωμένη δυνατότητα του οργανισμού να λάβει επαρκή ποσότητα οξυγόνου. Εάν αυτή η επείγουσα κατάσταση δεν αντιμετωπιστεί άμεσα, οδηγεί σε ένα καταστροφικό ντόμινο επιπλοκών.
Ο λαρυγγόσπασμος μπορεί να γίνει αντιληπτός από τα εξής συμπτώματα:
– συριγμός (ήχος υψηλής τονικότητας κατά την αναπνοή)
– λαχάνιασμα ή βήχας
– μελάνιασμα
– αδικαιολόγητη υπνηλία
– ακράτεια (σπανιότερα)
Τα συμπτώματα αυτά συνήθως εμφανίζονται λίγο μετά την απομάκρυνση από το νερό, δεν αποκλείεται όμως να εκδηλωθούν έως και 24 ώρες μετά το περιστατικό.
Δευτεροπαθής πνιγμός
Εάν εισέλθει νερό στους πνεύμονες, είναι πιθανό να απομακρύνει την ουσία που κανονικά επενδύει το εσωτερικό των πνευμόνων. Η ουσία αυτή επιτρέπει στους πνεύμονες να απορροφούν το οξυγόνο. Έτσι, το νερό μπορεί να διαταράξει τη φυσιολογική διαδικασία απορρόφησης του οξυγόνου, κατάσταση εξαιρετικά επικίνδυνη που μπορεί ακόμη και να απειλήσει τη ζωή.
Άτομα που βήχουν ή φτύνουν επαναλαμβανόμενα για περισσότερο από 1-2 λεπτά μετά την απομάκρυνσή τους από το νερό και έχουν αφρούς γύρω από το στόμα πρέπει να μεταφέρονται άμεσα στα Επείγοντα.
Τα συμπτώματα του δευτεροπαθούς πνιγμού είναι παρόμοια με αυτά του λαρυγγόσπασμου, δεδομένου ότι και στις δύο περιπτώσεις η έλλειψη οξυγόνου είναι η υποκείμενη αιτία.
