Το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τη διαδικασία υποβολής των υποψηφιοτήτων υπενθυμίζει το υπουργείο Εσωτερικών με εγκύκλιό του. Το θεσμικό πλαίσιο αποτελείται από τις σχετικές διατάξεις του Συντάγματος και τη νομοθεσία για την εκλογή βουλευτών, δηλαδή το π.δ.26/2012 «Κωδικοποίηση σε ενιαίο κείμενο των διατάξεων της νομοθεσίας για την εκλογή βουλευτών» (Α΄ 57), όπως ισχύει.
Όπως σημειώνει η εγκύκλιος, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 55 του Συντάγματος, «Για να εκλεγεί κανείς βουλευτής απαιτείται να είναι Έλληνας πολίτης, να έχει τη νόμιμη ικανότητα να εκλέγει και να έχει συμπληρώσει το εικοστό πέμπτο έτος της ηλικίας του κατά την ημέρα της εκλογής».
Ειδικότερα, σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις του Συντάγματος, σε συνδυασμό με αυτές του άρθρου 29 παρ.1 του π.δ. 26/2012, ο υποψήφιος βουλευτής, πρέπει:
α) Να είναι Έλληνας πολίτης. Ο τρόπος και ο χρόνος απόκτησης της Ελληνικής ιθαγένειας δεν επιδρούν περιοριστικά στην υποβολή υποψηφιότητας,
β) Να έχει συμπληρώσει κατά την ημέρα της εκλογής, δηλαδή στις 20 Σεπτεμβρίου 2015, το 25ο έτος της ηλικίας του. Με βάση την παράγραφο 2 του άρθρου 29 του π.δ.26/2012, η ηλικία των υποψηφίων αποδεικνύεται από την εγγραφή στο μητρώο αρρένων ή το δημοτολόγιο δήμου. Αν για τη συμπλήρωση της ηλικίας πρέπει να βεβαιωθεί -εκτός από το έτος- και η ημερομηνία γέννησης, αυτή αποδεικνύεται μόνο με ληξιαρχική πράξη γέννησης.
γ) Να μην έχει στερηθεί το δικαίωμα του εκλέγειν. Σχετικές με την προϋπόθεση αυτή, είναι οι διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 51 του Συντάγματος και του άρθρου 5 του π.δ.26/2012, σύμφωνα με τις οποίες στερούνται του δικαιώματος του εκλέγειν:
– όσοι βρίσκονται, σύμφωνα με τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα, σε πλήρη στερητική δικαστική συμπαράσταση.
– όσοι στερήθηκαν το δικαίωμα αυτό, λόγω αμετάκλητης ποινικής καταδίκης, για κάποιο από τα εγκλήματα που ορίζονται στον ποινικό και στο στρατιωτικό ποινικό κώδικα, για όσο χρόνο διαρκεί αυτή η στέρηση.
Ανακήρυξη υποψηφίων
Η πρόταση και η ανακήρυξη των υποψηφίων ρυθμίζονται από τις διατάξεις των άρθρων 32 και 33 του π.δ.26/2012. Η πρόταση υποψηφιότητας είναι γραπτή και υπογράφεται το λιγότερο από δώδεκα (12) εκλογείς της εκλογικής περιφέρειας για την οποία προτείνεται ο υποψήφιος.
Την πρόταση πρέπει να αποδεχθεί εγγράφως ο ίδιος ο προτεινόμενος ή ο πληρεξούσιός του. Οι υποψήφιοι έχουν επίσης το δικαίωμα να προτείνουν την υποψηφιότητά τους οι ίδιοι προσωπικά ή με τον παραπάνω πληρεξούσιο τους. Η πληρεξουσιότητα για την υποβολή πρότασης ή αποδοχή πρότασης εκλογέων, πρέπει να είναι ειδική και να παρέχεται με συμβολαιογραφική πράξη.
Στην πρόταση υποψηφιότητας αναγράφεται το κύριο όνομα, το επώνυμο, το πατρώνυμο, η ιδιότητα και η ακριβής διεύθυνση του προτεινόμενου, είτε η πρόταση γίνεται από τον ίδιο είτε από πληρεξούσιό του είτε από εκλογείς. Στην πρόταση υποψηφιότητας ή στη δήλωση αποδοχής της πρότασης, πρέπει να επισυνάπτεται υπεύθυνη δήλωση του προτεινόμενου ή του πληρεξουσίου του, στην οποία να δηλώνεται ο δήμος, στο μητρώο αρρένων ή στο δημοτολόγιο του οποίου είναι εγγεγραμμένος, το έτος γέννησής του (και η ημερομηνία γέννησής του, για την περίπτωση της παραγράφου 2 του άρθρου 29 του π.δ. 26/2012), ότι δεν έχει στερηθεί το δικαίωμα του εκλέγειν και ότι δεν υπέβαλε ούτε αποδέχτηκε πρόταση υποψηφιότητας σε άλλη εκλογική περιφέρεια.
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τη διάταξη της παραγράφου 1 του άρθρου 3 του π.δ.26/2012, οι υποψήφιοι βουλευτές Επικρατείας δεν επιτρέπεται, κατά τις ίδιες εκλογές, να υποβάλουν υποψηφιότητα σε οποιαδήποτε εκλογική περιφέρεια. Όταν η πρόταση υποψηφιότητας ή η δήλωση αποδοχής πρότασης εκλογέων γίνεται από τον πληρεξούσιο του προτεινόμενου υποψηφίου, επισυνάπτεται πάντοτε στην πρόταση ή τη δήλωση, αντίγραφο της συμβολαιογραφικής πράξης με την οποία χορηγήθηκε η πληρεξουσιότητα. Στην πρόταση επισυνάπτεται, επίσης, γραμμάτιο Δημόσιας Οικονομικής Υπηρεσίας (Δ.Ο.Υ.) για κατάθεση χρηματικού ποσού εκατόν σαράντα έξι ευρώ και εβδομήντα τέσσερα λεπτά (146,74 €).
Σημειώνεται ότι, τόσο τα διπλότυπα είσπραξης όσο και τα έντυπα παράβολα έχουν την αυτή αποδεικτική ισχύ και επιβεβαιώνουν την πραγματοποιούμενη είσπραξη.
Προθεσμίες
Η πρόταση υποψηφιότητας επιδίδεται, κατόπιν παραγγελίας του υποψηφίου ή οποιουδήποτε εκλογέα, με δικαστικό επιμελητή στον πρόεδρο του πρωτοδικείου στο οποίο υπάγεται η εκλογική περιφέρεια του υποψηφίου, το αργότερο εννέα (9) ημέρες μετά την έναρξη της προεκλογικής περιόδου δηλαδή το αργότερο μέχρι και την 6η Σεπτεμβρίου 2015.
Πρόταση από την οποία λείπουν τα στοιχεία που καθορίζονται στο άρθρο 32 του π.δ.26/2012 και δεν συνοδεύεται από τη δήλωση, το γραμμάτιο και το αντίγραφο της συμβολαιογραφικής πράξης πληρεξουσιότητας (όταν η πρόταση ή η αποδοχή της γίνεται με πληρεξούσιο), καθώς και τα στοιχεία της παρ.7 του άρθρου αυτού είναι απαράδεκτη.
Πριν από την ανακήρυξη, το αρμόδιο πρωτοδικείο εξετάζει αν η πρόταση φέρει τις υπογραφές των δώδεκα τουλάχιστον εκλογέων ή του πληρεξουσίου του υποψηφίου.
Στην περίπτωση που η πρόταση υπογράφεται από εκλογείς, πρέπει να διερευνηθεί αν αυτοί είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους δήμου της εκλογικής περιφέρειας που προτείνεται ο υποψήφιος. Για τη διευκόλυνση των δικαστηρίων, πρέπει να αναγράφεται στην πρόταση των εκλογέων ο δήμος, στον εκλογικό κατάλογο του οποίου είναι εγγεγραμμένος κάθε ένας από αυτούς.
Το αρμόδιο πρωτοδικείο εξετάζει επίσης: α) αν η πρόταση περιέχει όλα τα στοιχεία που καθορίζονται στην παράγραφο 3 του ανωτέρω άρθρου 32 β) αν συνοδεύεται από αντίγραφο συμβολαιογραφικής πράξης πληρεξουσιότητας, όταν η πρόταση ή η αποδοχή αυτής γίνεται
με πληρεξούσιο και γ) αν επισυνάπτεται το γραμμάτιο της Δημόσιας Οικονομικής Υπηρεσίας (Δ.Ο.Υ.). Στην περίπτωση που η πρόταση υποψηφιότητας υποβάλλεται από τα πρόσωπα των παραγράφων 3 και 4 του άρθρου 56 του Συντάγματος και για διευκόλυνση των αρμόδιων πρωτοδικείων, κρίνεται σκόπιμο να επισυνάπτεται στην πρόταση και υπεύθυνη δήλωση (κατά τον τύπο της δήλωσης του άρθρου 8 του ν.1599/1986) των προτεινόμενων υποψηφίων, από την οποία θα πρέπει να προκύπτει ότι δεν συντρέχουν τα κωλύματα του άρθρου 56 του Συντάγματος.
Η ανακήρυξη των υποψηφίων γίνεται από το αρμόδιο πρωτοδικείο σε δημόσια συνεδρίαση, δέκα (10) ημέρες μετά την έναρξη της προεκλογικής περιόδου, δηλαδή την 7η Σεπτεμβρίου 2015.
Ποσόστωση υποψηφίων κατά φύλο
Σύμφωνα με τις διατάξεις του τελευταίου εδαφίου της παρ.6 του άρθρου 34 του π.δ.26/2012, για την ανακήρυξη των πολιτικών κομμάτων κατά τις βουλευτικές εκλογές, ο αριθμός των υποψηφίων βουλευτών από κάθε φύλο πρέπει να ανέρχεται σε ποσοστό τουλάχιστον ίσο με το 1/3 του συνολικού αριθμού των υποψηφίων τους, αντιστοίχως, σε όλη την Επικράτεια. Στο σημείο αυτό, διευκρινίζεται ότι η ανωτέρω ποσόστωση δεν αφορά στο σύνολο των υποψηφίων κάθε συνδυασμού σε κάθε εκλογική περιφέρεια, αλλά μόνο στο σύνολο των υποψηφίων κάθε συνδυασμού σε όλη την Επικράτεια.
Εκλογή βουλευτών με λίστα
Επισημαίνεται ιδιαίτερα ότι κατά τις εκλογές αυτές, οι οποίες διενεργούνται πριν τη συμπλήρωση δέκα οκτώ (18) μηνών από τις προηγούμενες βουλευτικές εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015, δεν εφαρμόζονται οι περί εκλογής βουλευτών με σταυρό προτίμησης διατάξεις του π.δ.26/2012, αλλά οι περί σειράς καταλήψεως εδρών διατάξεις (λίστα) του π.δ.152/1985 που επανέρχονται σε ισχύ (άρθρο 72 παρ.11 του π.δ. 26/2012).
Μεμονωμένες υποψηφιότητες
Για την ανακήρυξη από το αρμόδιο πρωτοδικείο μεμονωμένου υποψηφίου, αρκεί η υποβολή υποψηφιότητας είτε από δώδεκα (12) τουλάχιστον εκλογείς της εκλογικής περιφέρειας και αποδοχή του προτεινόμενου είτε από τον ίδιο τον ενδιαφερόμενο ή τον πληρεξούσιο αυτού. Μαζί με την υποψηφιότητα υποβάλλονται και τα δικαιολογητικά που αναφέρονται στην παράγραφο 4 της παρούσας.
Υποψήφιοι Επικρατείας
Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 2 του π.δ. 26/2012, δώδεκα (12) από το συνολικό αριθμό των βουλευτών, εκλέγονται ενιαία σε ολόκληρη την Επικράτεια (Βουλευτές Επικρατείας). Με τις διατάξεις του άρθρου 3 του ίδιου διατάγματος, καθορίζονται τα κόμματα που δικαιούνται να προτείνουν υποψήφιους βουλευτές Επικρατείας, ο αριθμός των υποψηφίων που περιλαμβάνεται σε κάθε πρόταση, τα στοιχεία που πρέπει να συνοδεύουν τις προτάσεις, το αρμόδιο δικαστήριο για την ανακήρυξη των προτεινόμενων, η σειρά ανακήρυξης και η γνωστοποίηση των ονομάτων τους.
Τέλος σημειώνεται ότι, η απόφαση του Α΄ τμήματος του Αρείου Πάγου, με την οποία ανακηρύχθηκαν οι υποψήφιοι Επικρατείας, όπως άλλωστε και οι λοιποί υποψήφιοι, γνωστοποιείται αμέσως στους αντιπεριφερειάρχες της περιφερειακής ενότητας της έδρας των νομών, προκειμένου αυτοί να προβούν έγκαιρα στις προβλεπόμενες γνωστοποιήσεις και δημοσιεύσεις.
Δείτε αναλυτικότερα, ολόκληρη την εγκύκλιο ΕΔΩ
