Σύμφωνα με ειδικούς στην κοινωνική ασφάλιση, περίπου 150.000 ασφαλισμένοι θα έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα έως το τέλος του 2014, οι οποίοι ενόψει των νέων επώδυνων αλλαγών αναμένεται να εγκαταλείψουν την αγορά εργασίας.
Αυτό πρακτικά σημαίνει εκτόξευση της συνταξιοδοτικής λόγω του μπαράζ αιτήσεων συνταξιοδότησης έως το τέλος του έτους.
Οι εγκλωβισμένοι
Την ίδια στιγμή, στις 100.000 ανέρχονται οι ασφαλισμένοι που ενώ έχουν το απαιτούμενο αριθμό ενσήμων δεν πληρούν το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν να εγκλωβιστούν έως και 12 χρόνια. Πρόκειται για μητέρες ανηλίκων, γυναίκες στο δημόσιο, εργαζόμενους σε ΔΕΚΟ και τράπεζες.
Οι προτάσεις που απέστειλε η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας στην τρόικα προβλέπουν ουσιαστικά την κατάργηση όλων των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων έως το τέλος του 2021.
Συγκεκριμένα προτείνεται η σταδιακή αύξηση των ενδιάμεσων ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης (πριν από το 62ο) για όσους θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2019 κατά 2 χρόνια και κατά 4 χρόνια το 2020. Υπενθυμίζεται ότι η τρόικα επιμένει στην άμεση εφαρμογή του μέτρου από το 2015, επιμένοντας ότι θα μπορούσε να βγει εκτός αγοράς εργασίας όποιος ασφαλισμένος το επιθυμεί πριν τα 62, αλλά να λάβει σύνταξη με την συμπλήρωση τους.
Ακόμη βέβαιη θεωρείται η αύξηση των απαιτούμενων ημερών ασφάλισης για τη λήψη κύριας ή και βασικής σύνταξης, από 4.500 σήμερα, σε 6.500 για όσους έχουν γεννηθεί μετά το 1975, δηλαδή τους σημερινούς 40αρηδες.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ειδική μεταχείριση θα υπάρξει για τους εργαζόμενους με το καθεστώς βαρέων και ανθυγιεινών (ΒΑΕ), οι οποίοι απειλούνται τόσο από την αύξηση των ημερών ασφάλισης, όσο και από την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης.
Οι κατηγορίες ασφαλισμένων που αναμένεται να θιγούν από την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης είναι οι εξής:
-Μητέρες ασφαλισμένες στο ΙΚΑ και τα πρώην ειδικά ταμεία (ΔΕΚΟ-Τράπεζες) που έως τις 31/12/2012 είχαν 5.500 ημέρες ασφάλισης και ανήλικο τέκνο. Θα λάμβαναν σύνταξη μεταξύ 50ου και 60ου έτους.
-Μητέρες που στο τέλος του 2012 είχαν ανήλικο και 25 έτη ασφάλισης τα πρώην ταμεία των ΔΕΚΟ και των Τραπεζών, ή 20 χρόνια στην περίπτωση που είναι τρίτεκνες.
-Μητέρες στο δημόσιο που μέχρι το τέλος του 2012 είχαν 25 έτη ασφάλισης και ανήλικο.
-Άνδρες στο δημόσιο, ο κίνδυνος αφορά σε όσους είχαν ταυτόχρονα ανηλικότητα τέκνου και 25ετία, κατά τη διετία 2011 και 2012.
-Γυναίκες στο δημόσιο με 25ετία, μέχρι το τέλος του 2012, ο κίνδυνος παραμένει στις περιπτώσεις που το 2019 και μετά δεν έχουν συμπληρώσει τα 58 έτη ηλικίας.
-Τρίτεκνοι δημόσιοι υπάλληλοι, με 20 έτη ασφάλισης τη διετία 2011-2012.
-Ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ και το δημόσιο μεταξύ 1983 και 1992, που έχουν συμπληρώσει 35ετία, αλλά όχι το όριο ηλικίας, ενδέχεται να δουν τα όρια ηλικίας συνταξιοδότηση να αυξάνονται, εάν δεν έχουν συμπληρώσει τα 60 μέχρι το τέλος του 2018.
«Mπλόκο» στα πλασματικά έτη ασφάλισης
Την ίδια ώρα, εντοπίζονται «κρυφά σημεία» που μπορεί να φέρουν νωρίτερα την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης στα 62 μέσα από τον περιορισμό των πλασματικών ετών περιέχουν οι προτάσεις για το ασφαλιστικό.
Το υπουργείο Εργασίας έχει στο συρτάρι του, ως εναλλακτικό σχέδιο για να φρενάρει την πρόωρη έξοδο κάτω των 62 ετών, το δραστικό περιορισμό των πλασματικών ετών που θα μπορούν να αναγνωρίσουν οι ασφαλισμένοι για να συμπληρώσουν τον απαιτούμενο χρόνο και να βγουν στη σύνταξη.
Το σχέδιο αυτό, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες που αποκαλύπτει ο Ελεύθερος Τύπος, προβλέπει την κατάργηση της αναδρομικής αναγνώρισης πλασματικών χρόνων ασφάλισης, έτσι ώστε οι ασφαλισμένοι να μην έχουν τη δυνατότητα να ζητήσουν μετά το 2015 την αναγνώριση χρόνου ασφάλισης για προηγούμενα έτη, όπως προβλέπουν οι νόμοι 3863/10 και 3996/11.
Σήμερα η έξοδος πριν από τα 62 επιτυγχάνεται κυρίως με αναγνώριση πλασματικού χρόνου για προγενέστερα έτη, και κυρίως για τα έτη που ισχύουν τα χαμηλά όρια ηλικίας. Τα έτη αυτά είναι κυρίως το 2011 και το 2012.
Το μπλόκο στα πλασματικά έτη θα καθυστερήσει την έξοδο για περίπου 150.000 ασφαλισμένους, οι οποίοι μέσα στα επόμενα τρία έτη (2015-2018) θα έχουν την ηλικία για να συνταξιοδοτηθούν πριν από τα 62, είτε με κατοχυρωμένα δικαιώματα από πραγματική εργασία είτε με αναγνωρίσεις πλασματικών ετών αναδρομικά για τα έτη 2011 και 2012 που ισχύουν χαμηλά όρια ηλικίας.
Για παράδειγμα, μια μητέρα ασφαλισμένη στο ΙΚΑ, που είχε ανήλικο παιδί το 2012 και είχε συμπληρώσει ως εκείνη το χρονιά τις 5.500 ημέρες ασφάλισης, μπορεί να συνταξιοδοτηθεί μόλις κλείσει το 55ο έτος για μειωμένη ή το 60ό για πλήρη επειδή έχει κατοχυρωμένο δικαίωμα.
Αν όμως συμπληρώνει τις 5.000 ημέρες ασφάλισης το 2012 αλλά γίνεται 55 το 2016, μπορεί σήμερα να ζητήσει αναδρομικά την εξαγορά 500 ημερών και να τις «κολλήσει» στο 2012, ώστε να συμπληρώσει τις 5.500 ημέρες και έτσι να κλειδώσει την έξοδο στα 55 αποφεύγοντας έτσι την αύξηση του ορίου ηλικίας στα 62.
Στην ατζέντα του υπουργείου, λοιπόν, ακόμη και αν η τρόικα δεχτεί τις προτάσεις που κατατέθηκαν και συμφωνήσει ότι τα όρια ηλικίας θα αυξηθούν το 2019 και το 2020, υπάρχει το «κρυφό σχέδιο» για την κατάργηση της αναδρομικής αναγνώρισης πλασματικών ετών, που πρακτικά θα σημάνει και το τέλος στις πρόωρες συντάξεις μέσω εξαγοράς πλασματικών ετών που ανάγονται σε χρόνο του παρελθόντος!
Η κατάργηση της αναδρομικής αναγνώρισης πλασματικών ετών θα έχει το ίδιο αποτέλεσμα με την αύξηση του ορίου ηλικίας στα 62, καθώς στην πράξη ένας ασφαλισμένος δεν θα μπορεί πλέον να κατοχυρώσει την έξοδο με τα όρια ηλικίας του 2012, από τη στιγμή που δεν θα μπορεί να αναγνωρίσει το χρόνο ασφάλισης που του λείπει για τη χρονιά αυτή. Αντίθετα, η αναγνώριση πλασματικού χρόνου θα ισχύει μόνο για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, δηλαδή για να συμπληρωθεί ο χρόνος που απαιτείται κατά τη συνταξιοδότηση και όχι για να κατοχυρωθεί αναδρομικά η έξοδος σε μικρότερη ηλικία!
Μια άλλη εναλλακτική επιλογή που εξετάζεται είναι να τεθούν περιορισμοί στις αναγνωρίσεις, και για παράδειγμα να δοθεί ένα διάστημα δύο έως τριών ετών (ως το τέλος του 2017-18) προκειμένου οι ασφαλισμένοι να προβούν στις αναγνωρίσεις πλασματικών ετών προτού έρθει η αύξηση των ορίων ηλικίας κατά 2 και 4 έτη το 2019 και το 2020 αντίστοιχα.
Μέσα από τα στοιχεία της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Κοινωνικής Ασφάλισης του υπουργείου Εργασίας φαίνεται ότι, εξαιρουμένων των περιπτώσεων ορφανικών συντάξεων ή των συντάξεων αναπηρίας, το μεγαλύτερο ποσοστό των συνταξιούχων αποχωρεί σε ηλικία κάτω των 62 ετών. Η μέση ηλικία εξόδου σε όλα τα Ταμεία διαμορφώνεται στα 59,9 έτη, ενώ στα λεγόμενα ειδικά ταμεία είναι κάτω από τα 58.
Η επιβεβαίωση
Την ίδια στιγμή, άλλη μια κρυφή πτυχή των προτάσεων που έστειλε το υπουργείο Εργασίας στην τρόικα, και την οποία αποκάλυψε ο Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής, επιβεβαιώθηκε χθες από τα όσα είπε χθες ο υφυπουργός Εργασίας Β. Κεγκέρογλου, μιλώντας (στο πρωινό του ΑΝΤ1) για την 20ετία.
Ο υφυπουργός είπε ότι μόνον όσοι συμπληρώνουν 20 έτη και 1 ημέρα θα δικαιούνται πλέον την κατώτατη σύνταξη, ενώ όσοι έχουν λιγότερα από 20 έτη θα παίρνουν πολύ μικρότερο ποσό και πάντως με βάση τις εισφορές που έχουν πληρώσει, χωρίς το «προνοιακό» ποσό από τη βασική σύνταξη.
Ο κ. Κεγκέρογλου αναφερόμενος στο αν θα πάρουν σύνταξη όσοι έχουν λιγότερα έτη είπε χαρακτηριστικά: «Σύνταξη θα πάρουν. Θα πάρουν αναλογική. 20 χρόνια σημαίνει κατοχύρωση της κατώτατης σύναξης. Σήμερα ισχύει ότι για να έχεις κατώτατη σύνταξη και να ισχύει το 2022 για τα επόμενα χρόνια, τα 20 χρόνια θα είναι απαραίτητη προϋπόθεση. Οσοι έχουν κάτω από 20 δεν σημαίνει ότι χάνουν τα ένσημα. Θα πάρουν τη σύνταξη που τους αναλογεί στα ένσημα που έχουν».
– Την ίδια στιγμή πρόβλημα ανακύπτει και για όσους έχουν κάνει ήδη εξαγορά πλασματικού χρόνου γιατί στην περίπτωση που τα 62 έρθουν πριν από το 2019, όπως ζητά η τρόικα, τότε θα φορτωθούν με επιπλέον χρόνια δουλειάς και τα πλασματικά που αγόρασαν για να κατοχυρώσουν σύνταξη σε ηλικίες κάτω των 62 θα είναι άνευ ουσίας. Μάλιστα, ο νόμος λέει ότι σε περίπτωση αλλαγών τα χρήματα που έχουν δοθεί για αναγνωρίσεις πλασματικών ετών δεν επιστρέφονται.
