Επισημαίνει ο Δημήτρης Α. Γιαννακόπουλος
Την επιχείρηση άσκησης εξουσίας μέσω της δεισιδαιμονίας αποκαλούσαμε θρησκεία της απόγνωσης – κάποιοι μελετητές της σύγχρονης πολιτικής επικοινωνίας ή/ και πολιτικής ψυχολογίας.
Αυτό το είχαμε μελετήσει καλά και έτσι αγωνιζόμαστε ευθέως πλέον εναντίον του δογματικού και λειτουργικού συστήματος του λαϊκισμού, ο οποίος καλλιεργεί στις μάζες αυτήν ακριβώς τη θρησκεία της απόγνωσης.
Το λάθος μας ήταν πως δεν τολμήσαμε να δούμε τη θρησκεία της απόγνωσης ευρύτερα, και πολύ πέρα από το πλαίσιο του φασισμού. Αν το είχαμε κάνει, αλλιώς θα αντιμετωπίζαμε σήμερα το οξύ κοινωνικό ζήτημα στην Ελλάδα. Οι εργαζόμενοι στη πατρίδα μας βρίσκονται σε απόγνωση, επειδή (και) όλες ανεξαιρέτως οι δημοκρατικές πολιτικές δυνάμεις δεισιδαιμονούν [: δείδουν (φοβίζουν) + δαίμονα], χωρίς ασφαλώς να καταφεύγουν στην υπερφυσική, μεταφυσική, ρατσιστική και παρανοϊκή δεισιδαιμονία των ακροδεξιών.
Χθες είμαστε απελπισμένοι επειδή κυβερνούσαν οι παλαιοί του δικομματισμού (ΠΑΣΟΚ+ΝΔ) υπό την τρόικα, ενώ σήμερα είμαστε απελπισμένοι επειδή κυβερνά ένα κομμάτι της ευρωπαϊκής αριστεράς με ένα κομματάκι της δεξιάς υπό την τρόικα! Χθες, βρισκόμαστε σε απόγνωση επειδή ο Ντάριο Φο είχε δίκιο και ο εργάτης ήξερε εκατό λέξεις κατά την στιγμή που το αφεντικό γνώριζε χίλιες – γι’ αυτό και ο δεύτερος ήταν αφεντικό – ενώ σήμερα είμαστε απελπισμένοι επειδή ο Ντάριο Φο έχει άδικο: ο εργαζόμενος ξέρει πλέον χίλιες λέξεις, ενώ το αφεντικό μόνον εκατό, γι’ αυτό ακριβώς είναι αφεντικό!
Βιώνουμε, άραγε, τη συνωμοσία της επιπόλαιης, ρηχής γνώσης και χαμηλής ποιότητας σε όλα, εναντίον των εργαζομένων υψηλής ποιότητας (: μια νέα διάσταση δεισιδαιμονίας); Όχι, ακριβώς! Βιώνουμε τη τραγωδία του αποκλεισμού από το αφεντικό εκείνων που παρακινούμενοι από τον Ντάριο Φο, αγωνίστηκαν συστηματικά στη ζωή τους να μάθουν τις «χίλιες και μια» λέξεις για να απαλλαγούν από το αφεντικό ή για να γίνουν οι ίδιοι αφεντικά.
Πώς γίνεται αυτό; Με τον έλεγχο του κώδικα επικοινωνίας σε όλα τα επίπεδα. Με τον έλεγχο του σημειωτικού καθεστώτος που ρυθμίζει τη καθημερινότητά μας. Ο έλεγχος αυτού του συστήματος διαμορφώνει τις σχέσεις εξουσίας σε μια κοινωνία, το πολιτικό πλαίσιο της πιθανής δράσης, το γενικό φαινόμενο ηγεμονίας. Και σε τί αποσκοπεί σήμερα αυτός ο έλεγχος; Στον αποκλεισμό 900 λέξεων που περισσεύουν από το λεξιλόγιο του εργαζόμενου, έτσι ώστε αυτό να προσαρμοστεί στις σύγχρονες ανάγκες της αγοράς και του δημόσιου λόγου ασφαλώς!
Ένας είναι τελικά ο σκοπός αυτού που καλλιεργεί τη θρησκεία της απόγνωσης στην Ελλάδα: Η ηγεμονία υπό ένα νέο καθεστώς αποκλεισμού όσων γνωρίζουν τις «χίλιες και μια λέξεις». Των overqualified εργαζομένων, όπως λένε κάποιοι.
Έχει και την ιλαροτραγωδία του το πράγμα: Τα αφεντικά εμφανίζονται να αναζητούν εναγωνίως /απεγνωσμένα καλά εκπαιδευμένους και μορφωμένους εργαζόμενους για να στελεχώσουν τις επιχειρήσεις τους, που διέρχονται χρόνια κρίση την εποχή της «μεγάλης ύφεσης», αλλά δεν βρίσκουν! Και έχουν δίκιο! Πώς να βρεις κάποιον που ενώ έμαθε τις «χίλιες και μια λέξεις», να μπορεί να περιορίζεται στις εκατό που γνωρίζει και απαιτεί το αφεντικό; Δύσκολο!
Αναπτύσσεται, λοιπόν, υπό την αιγίδα της τρόικας ασφαλώς και την φροντίδα των διαμορφωτών της κοινής γνώμης στην Ελλάδα, μια εκτεταμένη επιχείρηση άσκησης εξουσίας μέσω της δεισιδαιμονίας που αφορά πλέον στην ποιότητα των εργαζομένων. Μια θρησκεία της απόγνωσης που έχει να αντιμετωπίσει τον δαίμονα με τις 900 παραπανήσιες λέξεις (: γνώσεις). Και αυτό, όπως σημείωσα πιο πάνω, δεν αφορά αποκλειστικά στη πολιτική περιοχή της σκληρής δεξιάς, ούτε σε εκείνη της λεγόμενης δογματικής αριστεράς. Είναι μια γενικότερη πολιτική στάση εντός μιας απολύτως υποκριτικής συμπεριφοράς και ρητορείας είτε περί «αριστείας», είτε περί «αξίας» για τη κοινωνία.
Η θρησκεία της απόγνωσης στη σημερινή Ελλάδα, που έρχεται στην ουσία να υποκαταστήσει την κατά το σύνταγμα «επικρατούσα θρησκεία» στη τρέχουσα κουλτούρα και πολιτική πρακτική, διαμορφώνει ένα νέο καθεστώς ηγεμονίας που στηρίζεται στον αποκλεισμό σύγχρονων δαιμόνων των οποίων το «λεξιλόγιο» (: γνώσεις και εμπειρίες) δεν περιορίζεται στις εκατό λέξεις με τις οποίες συνεννοούνται μεταξύ τους τα αφεντικά, η κυβέρνηση με αυτούς και την αντιπολίτευση και ολόκληρο το πολιτικό σύστημα με τους επικυρίαρχους της τρόικας.
Υπάρχει λύση; Δυστυχώς όχι, στον βαθμό που ο «αγαπισμός» και η «συμπάθεια» αυτών που περιορίστηκαν στις εκατό λέξεις κυριαρχεί στην επικαιρότητα καταπνίγοντας την πραγματική ευαισθησία στην ελληνική κοινωνία. Και η ευαισθησία με έννοιες κτίζεται! Όποιος ορίζει τη κοινωνική ευαισθησία και την «αγαθή ψυχή» στο κόσμο των εκατό «λέξεων» και όχι σ’ εκείνον των χιλίων και βάλε «λέξεων», αγωνίζεται συνειδητά ή ασυνείδητα για μια χυδαία, αντιφιλελεύθερη και αντιδημοκρατική ηγεμονία. Τουλάχιστον να ξέρουμε προς τα πού βαδίζουμε και με ποιους…
