Του Μιχάλη Ψύλου
Το κλειδί για την κατανόηση της δυναμικής των συγκρούσεων σήμερα είναι η ανακάλυψη του μεγαλύτερου ρεζερβουάρ φυσικού αερίου στον Περσικό Κόλπο στα χωρικά ύδατα του Κατάρ και του Ιράν, αλλά και οι νέες εκτιμήσεις από το 2007 ότι τα αποθέματα φυσικού αερίου στις ακτές της Συρίας και του Λιβάνου είναι κατά 70% περισσότερα από ό,τι είχε προβλεφθεί
«Η ιστορία έχει δείξει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επωφεληθεί πολιτικά και οικονομικά από τους πολέμους στην Ευρώπη. Η τεράστια εκροή κεφαλαίων από την Ευρώπη μετά τον Πρώτο και τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο έδωσε στις Ηνωμένες Πολιτείες τη δυνατότητα να εδραιωθούν ως υπερδύναμη… Σήμερα, η Αμερική είναι αντιμέτωπη με μια βαθιά οικονομική ύφεση και προσπαθεί να βυθίσει την Ευρώπη σε έναν άλλο πόλεμο για την επίτευξη του ίδιου στόχου». Την άποψη αυτή διατυπώνει ο Ρώσος οικονομολόγος Σεργκέι Γκλαζίεφ στο βιβλίο του με τίτλο «Οι ΗΠΑ στρατιωτικοποιούν την Ουκρανία για να εισβάλουν στη Ρωσία». Ο τίτλος του βιβλίου μπορεί να φαντάζει υπερβολικός αλλά σίγουρα όχι οι απόψεις που παραθέτει.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν χαράξει από τις αρχές του 21ου αιώνα τη στρατηγική τους για το νέο Ανατολικό Ζήτημα, που έχει να κάνει με τον πλήρη έλεγχο των ενεργειακών πηγών της Μέσης Ανατολής και του Κόλπου, προκειμένου να διατηρήσουν ως ενεργειακούς ομήρους τους ανταγωνιστές τους – τη γερμανική Ευρώπη και την Κίνα. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται η επιχειρούμενη απομόνωση της Ρωσίας, ο εναγκαλισμός της Ουάσινγκτον με τον νέο φιλοαμερικανό ηγέτη του Ιράν, Χασάν Ροχανί, αλλά και οι πόλεμοι στη Συρία και τη Λιβύη. Οπως λέει ο Αμερικανός αναλυτής Κριστόφ Λίμαν στο περιοδικό Route, «το κλειδί για την κατανόηση της δυναμικής των συγκρούσεων που βλέπουμε σήμερα είναι η ανακάλυψη του μεγαλύτερου στον κόσμο –σε σχέση με τα γνωστά αποθέματα– ρεζερβουάρ φυσικού αερίου στον Περσικό Κόλπο στα χωρικά ύδατα του Κατάρ και του Ιράν, αλλά και οι νέες εκτιμήσεις από το 2007 ότι τα αποθέματα φυσικού αερίου στις ακτές της Συρίας και του Λιβάνου είναι κατά 70% περισσότερα από ό,τι είχε προβλεφθεί». Τι σημαίνει αυτό; Μετά την ολοκλήρωση του αγωγού PARS, από το Ιράν, μέσω του Ιράκ και της Συρίας στην ακτή της ανατολικής Μεσογείου, η Ευρωπαϊκή Ενωση σε συνδυασμό με το ρωσικό φυσικό αέριο θα μπορούσε να καλύπτει το 45% των ενεργειακών αναγκών της από τη Ρωσία και το Ιράν για τα επόμενα 100 με 120 χρόνια. Δηλαδή από μη ελεγχόμενες από τις ΗΠΑ χώρες, γεγονός που δεν θα την καθιστά όμηρο της Ουάσινγκτον. Και αυτή την εξέλιξη η Αμερική θέλει να την αποτρέψει.
Οι μισθοφόροι «τζιχαντιστές» και ο PARS
«Με το να γίνουν η Μόσχα και η Τεχεράνη πρωτογενείς προμηθευτές των κρίσιμων πόρων για την Ευρώπη, η Ρωσία και το Ιράν θα δυναμώσουν τόσο οικονομικά όσο και πολιτικά, γεγονός που θα υπονομεύσει σημαντικά την επιρροή των ΗΠΑ και των συμμάχων τους στην περιοχή, κυρίως του Κατάρ και του Ισραήλ. Αυτός είναι ο λόγος που οι αντίπαλοι του αγωγού PARS προσπαθούν να σαμποτάρουν το έργο υποθάλποντας τον εμφύλιο πόλεμο στη Συρία». Σε αυτό τον «σύγχρονο πόλεμο» για την ενέργεια, η Ουάσινγκτον δεν διστάζει να στηρίζει λιγότερο ή περισσότερο απροκάλυπτα πολιτοφυλακές νεοναζί στην Ουκρανία ή ισλαμιστές εξτρεμιστές στη Συρία και το Ιράκ. Τον Ιούνιο και τον Ιούλιο του 2012 περίπου 20.000 μισθοφόροι που είχαν προσληφθεί και εκπαιδευτεί στη Λιβύη μεταφέρθηκαν στην ιορδανική μεθοριακή πόλη Αλ Μάφρακ και ξεκίνησαν δύο μαζικές εκστρατείες με στόχο την κατάληψη της πόλη του Χαλεπίου στη Συρία. Και οι δύο εκστρατείες απέτυχαν και η λεγόμενη «Λιβυκή Ταξιαρχία» κυριολεκτικά αφανίστηκε από τον συριακό στρατό. Μετά από αυτή την καθοριστική ήττα η Σαουδική Αραβία ξεκίνησε μια τεράστια εκστρατεία για την πρόσληψη νέων «τζιχαντιστών» μισθοφόρων, τους οποίους βλέπουμε τώρα να προελαύνουν στο Ιράκ.
Αυτό που η κυβέρνηση Ομπάμα ήλπιζε να επιτύχει στη Συρία με την υποστήριξη των λεγόμενων «μετριοπαθών» ισλαμιστών μαχητών ήταν να ανατρέψει το καθεστώς του Μπασάρ αλ Ασαντ, να τον αντικαταστήσει με έναν πολιτικό-μαριονέτα και να αποτρέψει την κατασκευή του κρίσιμου αγωγού από το Ιράν μέσω του Ιράκ προς τη Συρία».
Ο Αμερικανός αναλυτής λέει μάλιστα ότι για τον λόγο αυτό «το 2007, το Κατάρ χορήγησε βοήθεια ύψους 10 δισ. δολαρίων στην Τουρκία για την προετοιμασία της επιχείρησης ανατροπής του Ασαντ». Πρόσφατα μάλιστα ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Ρολάν Ντιμά, αποκάλυψε ότι από το 2009 η Βρετανία άρχισε να σχεδιάζει την ανατροπή του συριακού καθεστώτος με τη βοήθεια των ισλαμιστών μισθοφόρων. «Ημουν στην Αγγλία δύο χρόνια πριν από την έναρξη του εμφύλιου πολέμου στη Συρία. Συναντήθηκα με Βρετανούς αξιωματούχους, οι οποίοι μου αποκάλυψαν ότι ετοίμαζαν κάτι στη Συρία. Η Βρετανία προετοίμαζε ενόπλους να εισβάλουν στη Συρία» είπε ο Ντιμά στη γαλλική τηλεόραση.
Μυστικές επιχειρήσεις
Ο γνωστός Αμερικανός δημοσιογράφος Σέιμουρ Χερς έγραψε επίσης στο «New Yorker», επικαλούμενος απόρρητα έγγραφα, ότι υπό την κυβέρνηση Μπους, οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν «λάβει μέρος σε μυστικές επιχειρήσεις με στόχο το Ιράν και τη Συρία. Στο πλαίσιο αυτό ήταν και η οικονομική και υλικοτεχνική ενίσχυση από τη Σαουδική Αραβία σουνιτικών εξτρεμιστικών ομάδων», ακόμη και εχθρικών προς τις Ηνωμένες Πολιτείες και «φιλικών προς την Αλ Κάιντα, για να αποδυναμώσουν την κυβέρνηση του Σύρου Μπασάρ αλ Ασαντ».
Ο πρώην ανώτατος διοικητής του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, Ουέσλι Κλαρκ, αποκάλυψε μάλιστα ότι έπεσε στα χέρια του σημείωμα του Αμερικανού υπουργού Αμυνας μόλις λίγες εβδομάδες μετά την τρομοκρατική επίθεση στην Αμερική το 2001, στο οποίο αναφερόταν ότι στα σχέδια της Αμερικής ήταν τότε η ανατροπή των κυβερνήσεων επτά χωρών στα επόμενα πέντε χρόνια: ξεκινώντας από το Ιράκ, ακολουθούσαν η Συρία, ο Λίβανος, η Λιβύη, η Σομαλία, το Σουδάν και το Ιράν. «Αυτή η στρατηγική είχε στόχο τον έλεγχο των τεράστιων κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου της περιοχής» λέει ο Ουέσλι Κλαρκ.
Οπως λέει ο Λίμαν, «οι Ηνωμένες Πολιτείες απέτυχαν να ελέγξουν τη Συρία και αυτό οδήγησε στην εντατικοποίηση των προσπαθειών τους για τον έλεγχο της Ουκρανίας».
Πόλεμος στην Κεντρική Ευρώπη
Υπήρχαν σίγουρα και άλλοι παράγοντες που ώθησαν τις ΗΠΑ προς μια σύγκρουση με τη Μόσχα στην Ουκρανία, αλλά η κινητήρια δύναμη ήταν ότι η Ουάσινγκτον θέλει με κάθε μέσο να ματαιώσει την περαιτέρω οικονομική ολοκλήρωση μεταξύ Ευρώπης και Ρωσίας. Ο Λίμαν αναφέρει ότι είχε «μια συνομιλία με έναν ναύαρχο από μια βορειοευρωπαϊκή χώρα, που ήταν ανώτερος αξιωματούχος του ΝΑΤΟ, ο οποίος του αποσαφήνισε» την αμερικανική εξωτερική πολιτική: «Αμερικανοί συνεργάτες μου στο Πεντάγωνο μου είπαν κατηγορηματικά ότι οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα επιτρέψουν να αναπτυχθούν οι ρωσο-ευρωπαϊκές σχέσεις σε τέτοιο βαθμό που να αμφισβητήσουν την πολιτική, οικονομική και στρατιωτική υπεροχή και ηγεμονία των Ηνωμένων Πολιτειών στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Μια τέτοια εξέλιξη πρέπει να αποφευχθεί με κάθε απαραίτητο μέσο, εάν είναι απαραίτητο ακόμη και με πόλεμο στην κεντρική Ευρώπη».
Ο Πολ Γούλφοβιτς, πρώην υπουργός Αμυνας του Μπους, το έχει πει καθαρά: «Πρώτος στόχος μας είναι να αποτρέψουμε την επανεμφάνιση ενός νέου αντιπάλου, είτε στο έδαφος της πρώην Σοβιετικής Ενωσης ή αλλού, που θα συνιστούσε απειλή για τις ΗΠΑ. Αυτό είναι ένα κυρίαρχο ζήτημα που θα απασχολεί τη νέα περιφερειακή στρατηγική άμυνας. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αποτρέψουμε οποιαδήποτε εχθρική δύναμη να κυριαρχήσει σε μια περιοχή οι πόροι της οποίας θα μπορούσαν να την καταστήσουν παγκόσμια δύναμη».
